پروتئین وی، یک مکمل غذایی محبوب میان ورزشکاران و افرادی است که به دنبال افزایش عضله یا کاهش وزن هستند. پروتئین آب پنیر (پروتئین وی) توسط ورزشکاران برای کمک به بهبود رشد عضلات و ریکاوری تمرینی با عوارض جانبی کم استفاده می‌شود. با این حال، برای درک کامل اثرات بلندمدت این مکمل تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. پروتئین وی با وجود فواید متعدد، در صورت مصرف بیش از حد یا نامناسب می‌تواند عوارضی را به همراه داشته باشد. در این مطلب، به بررسی این عوارض بر اساس یافته‌های علمی می‌پردازیم. این مقاله از مجله سلامت مفیدطب تمامی عوارض پروتئین وی از لحاظ مختلف را مورد ارزیای قرار داده است.
مضرات پروتئین وی
همانطور که گفتیم پروتئین وی یک مکمل محبوب در میان ورزشکاران است. اما علاوه بر بسیاری از ادعاهای سلامتی آن، بحث‌هایی در مورد ایمنی این مکمل نیز وجود دارد. برخی ادعا می‌کنند که مصرف بیش از حد پروتئین وی می‌تواند به کلیه‌ها و کبد آسیب برساند و حتی باعث پوکی استخوان شود. در این مقاله یک بررسی مبتی بر شواهد از ایمنی و عوارض پروتئین وی ارائه خواهیم کرد.
از جمله شایع‌ترین مضرات پروتئین وی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مشکلات هضم: رایج‌ترین عارضه جانبی پروتئین Whey، مشکلات گوارشی مانند نفخ، اسهال، یبوست و درد شکم است. این مشکلات به ویژه در افرادی که به لاکتوز حساسیت دارند، رایج‌تر است. البته پروتئین وی حاوی مقادیر کمی لاکتوز است، اما برخی افراد به آن حساسیت دارند. افرادی که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند، می‌توانند به جای پروتئین وی کنسانتره از مکمل‌های پروتئین وی ایزوله استفاده کنند. این نوع پروتئین وی تصفیه شده است و مقدار چربی و لاکتوز آن نسبت به کنسانتره پروتئین وی، تا حد قابل توجهی کمتر است.
سوء جذب: علاوه بر مشکلات گوارشی، مصرف زیاد پروتئین می‌تواند بر توانایی بدن در جذب سایر مواد مغذی مانند آهن، کلسیم و روی نیز تأثیر بگذارد.
واکنش آلرژیک: دیگر عارضه جانبی احتمالی پروتئین وی، واکنش‌های آلرژیک است. افرادی که به شیر گاو آلرژی دارند، ممکن است به پروتئین وی نیز حساسیت داشته باشند. علائم این واکنش‌های آلرژیک می‌تواند شامل کهیر، خارش، تورم صورت، تنگی نفس و حتی شوک آنافیلاکسی باشد. معمولا به افراد مبتلا به آلرژی شیر گاو توصیه می‌شود که از محصولات شیری مانند پروتئین وی خودداری کنند. به طور مثال می‌توانید پودرهای پروتئین غیر لبنی مانند سویا، نخود، تخم مرغ، برنج یا پروتئین شاهدانه را امتحان کنید.
برای خرید انواع مکمل بدنسازی و ورزشی با قیمت‌های مناسب و تخفیفات ویژه می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید. از طریق اپلیکیشن یا سایت داروخانه آنلاین مفیدطب می‌توانید مکمل‌های بدنسازی مورد نظر خود را به صورت اقساطی نیز خریداری کنید:
***
در این بخش با برخی از عوارض پروتئین وی که شایع‌تر هستند، آشنا شدیم. اما در مورد مضرات مصرف زیاد مکمل‌های پروتئین وی، بحث‌هایی وجود دارد که برخی افراد را دچار ابهام کرده است. در ادامه مقاله به بررسی تمامی سوالات و ابهامات موجود راجع به عوارض پروتئین وی می‌پردازیم.
عوارض پروتئین وی برای کبد
در بیانیه‌ای قدیمی در سال ۲۰۰۱، انجمن قلب آمریکا پیشنهاد می‌کند که خوردن پروتئین بیشتر از نیاز بدن شما، می‌تواند کار اضافی برای کبد ایجاد کند. که ممکن است این حجم کاری اضافی منجر به آسیب کبدی شود. با این حال، شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد پروتئین بیش از حد می‌تواند به کبد در افراد سالم آسیب برساند.
کبد شما از مقداری پروتئینی که می‌خورید برای ترمیم خود استفاده می‌کند و چربی‌ها را به لیپوپروتئین تبدیل می‌کند، که مولکول‌هایی هستند که به حذف چربی‌ها از کبد شما کمک می‌کنند. در یک مطالعه کوچک روی ۱۱ زن چاق، مصرف ۶۰ گرم مکمل پروتئین وی به کاهش تقریباً ۲۱ درصدی چربی کبد در طی چهار هفته کمک کرد.
با این حال، شواهد بیشتری برای درک ارتباط بالقوه بین پروتئین وی و آسیب کبدی مورد نیاز است و نمی‌توان گفت یکی از عوارض پروتئین وی برای کبد است. پس اگر بیماری کبدی یا بیماری دیگری دارید، قبل از مصرف مکمل‌های پروتئینی، از جمله پروتئین وی، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض پروتئین وی روی کلیه
یک رژیم غذایی با پروتئین بالا ممکن است باعث شود کلیه‌های شما برای فیلتر کردن خون شما بیشتر کار کنند. با گذشت زمان، این افزایش حجم کار می‌تواند باعث آسیب کلیه شود یا بیماری‌های کلیوی را بدتر کند.
با این حال، شواهد متناقض است. برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که افزایش کار فیلتر در واقع برای کلیه شما مضر نیست. برای افرادی که بیماری دیگری ندارند، یک رژیم غذایی با پروتئین بالا ممکن است خطر آسیب کلیه را افزایش ندهد. به عنوان مثال، مروری بر ۷۴ مطالعه در مورد اثرات پروتئین بر کلیه‌ها به این نتیجه رسید که هیچ دلیلی برای محدود کردن مصرف پروتئین در افراد سالم وجود ندارد.
اما از طرف دیگر، گفته می‌شود شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد رژیم غذایی با پروتئین بالا می‌تواند برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی مضر باشد. مطالعات نشان می‌دهد که رژیم غذایی با پروتئین بالا در افراد مبتلا به بیماری کلیوی ممکن است به کلیه‌ها آسیب بیشتری وارد کند.
در نتیجه با توجه به صحبت‌های فوق در مورد عوارض پروتئین وی روی کلیه، اگر یک بیماری کلیوی دارید یا به بیماری دیگری مبتلا هستید، مهم است که قبل از استفاده از مکمل‌های پروتئین آب پنیر با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض پروتئین وی برای معده
در مورد عوارضی که مصرف پروتئین وی می‌تواند در مشکلات گوارشی ایجاد کند، صحبت کردیم. یکی از عوارض نسبتا شایع مصرف بیش از حد پروتئین وی ایجاد حس معده درد است که برای برخی افراد اتفاق می‌افتد.
استفاده بیش از حد از پروتئین وی می‌تواند منجر به افزایش باکتری‌های بد شود که باعث درد در ناحیه شکم، روده و معده می‌گردد. همچنین از دیگر عوارض پروتئین وی برای معده می‌توان به یبوست، تشکیل گاز معده، تهوع و استفراغ در برخی افراد اشاره کرد. علاوه بر این مصرف زیاد پروتئین وی ممکن است بر میزان اشتهای شما تاثیر گذاشته و آن را به شدت کاهش دهد.
عوارض پروتئین وی برای خانمها
بسیاری از افراد بر این باورند که مصرف پروتئین وی مخصوص آقایان است و فقط ورزشکاران مرد از آن استفاده می‌کنند. این باور کاملا اشتباه است. خانم‌های ورزشکار و غیر ورزشکار می‌توانند از پروتئین وی برای اهداف مختلف استفاده کنند. مزایای پروتئین وی برای بانوان همانند فواید آن برای آقایان است. خانمها می‌توانند از پروتئین وی برای حجم عضلات خود، کاهش وزن و حتی سلامت پوست و مو استفاده کنند.
اما اگر بخواهیم در مورد عوارض پروتئین وی برای خانمها صحبت کنیم، این محصول در زنان سالم که مشکل کبدی و کلیوی ندارند، مشکلی ایجاد نمی‌کند. همانطور که قبلا گفتیم این پروتئین در برخی از افراد حساس می‌تواند باعث عوارض گوارشی نظیر دل درد، دلپیچه، اسهال، نفخ و… شود.
عوارض پروتئین وی برای نوجوانان
امروزه با افزایش سطح دانش عمومی افراد خصوصا در حوزه تغذیه و سلامت عمومی شاهد ورود نوجوانان و جوانان به رشته‌های مختلف ورزشی خصوصا رشته بدنسازی هستیم. در این رشته مصرف مکمل‌های ورزشی جزو ملزومات است. اما سوال اینجاست که آیا مصرف این مکمل‌ها از جمله پروتئین وی برای نوجوانان و افراد زیر ۱۸ سال مجاز است.
نوجوانان می‌توانند در کنار تبعیت از یک رژیم غذایی سالم و مکفی، بخشی از انرژی مورد نیاز روزانه خود را از طریق مصرف مکمل‌های غذایی و ورزشی تامین کنند، حتی بسیاری از برندهای ورزشی مکمل‌ها را مطابق با نیاز ورزشی افراد نوجوان طراحی و تولید می‌کنند. طبق توصیه مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC) افراد بالاتر از ۱ سال مجاز به مصرف مکمل پروتئین وی هستند، بنابراین استفاده از مکمل پروتئین وی در نوجوانان جای هیچ‌گونه نگرانی ندارد. عوارض پروتئین وی برای نوجوانان نیز همانند عوارض احتمالی برای بزرگسالان است که در بخش‌های قبل توضیح داده شد.
عوارض قطع پروتئین وی
بسیاری از مصرف‌کنندگان پروتئین وی دچار این ابهام می‌شوند که بعد از عضله‌سازی، اگر پروتئین وی نخورید عضله از دست می‌دهید. اما این باور کاملا اشتباه است. بعد از قطع مصرف پروتئین وی، شما عضله‌ای از دست نخواهید داد. البته عوامل زیادی در این مورد اثر دارند از جمله میزان کالری و ماکرونوتریشن (درشت مغذی) دریافتی پس از قطع مصرف پروتئین وی.
حجم عضلانی شما به مدیریت دریافت پروتئین بدون مکمل هم وابسته است. برای جلوگیری از هرگونه عوارض قطع پروتئین وی حتما پس از قطع مصرف به عوامل زیر توجه کافی داشته باشید:
- حفظ میزان پروتئین دریافتی
- ادامه رژیم تمرینی
- برنامه ریکاوری
عوارض پروتئین وی تقلبی
خرید مکمل پروتئینی اصل بسیار مهم است، چرا که گذشته از عدم تاثیرگذاری مکمل‌های تقلبی، این محصولات ممکن است باعث بروز عوارض بسیار ناگواری نیز بشوند. از جمله شایع‌ترین عوارض پروتئین وی تقلبی می‌توان به مواردی همچون آسیب به کبد و کلیه، ایجاد مشکلات شدید گوارشی، سردرد و سرگیجه، مسمومیت و واکنش‌های آلرژیک اشاره کرد.
جهت جلوگیری از هرگونه عوارض جانبی از اصل بودن مکمل‌های خود اطمینان حاصل کنید. برای خرید پروتئین وی و دیگر مکمل‌های ورزشی حتما از داروخانه‌ها و مراکز معتبر خرید خود را انجام دهید. شما می‌توانید جهت خرید پروتئین وی از معتبرترین برندها می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید. مکمل‌های پروتئین وی در این لیست جزو پرفروش‌ترین و باکیفیت‌ترین محصولات ورزشی هستند که می‌توانید به صورت اقساطی و با قیمت‌های مناسب به همراه تخفیفات ویژه خریداری کنید:
خرید پروتئین وی
آیا پروتئین وی می‌تواند باعث یبوست شود؟
همانطور که گفتیم یکی از عوارض پروتئین وی ایجاد مشکلات گوارشی، خصوصا برای افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز است. در برخی موارد، این عدم تحمل لاکتوز ممکن است با کند کردن حرکت روده باعث یبوست نیز بشود. اگر افرادی که از پروتئین وی استفاده می‌کنند، میوه و سبزیجات کمی مصرف کنند، یبوست نیز ممکن است اتفاق بیفتد، به خصوص زمانی که رژیم غذایی کم کربوهیدرات دارند.
میوه‌ها و سبزیجات منبع عالی فیبر هستند که به تشکیل مدفوع کمک می‌کنند و حرکات منظم روده را تقویت می‌کنند. اگر مشکوک هستید که پروتئین آب پنیر (وی باعث یبوست شما می‌شود، بررسی کنید که آیا میوه و سبزیجات کافی می‌خورید یا خیر. همچنین بهترین کار این است که با پزشک خود صحبت کنید و علت یبوست را شناسایی کنید.
آیا پروتئین وی می‌تواند باعث پوکی استخوان شود؟
رابطه بین مصرف پروتئین و سلامت استخوان‌ها بحث‌هایی را ایجاد کرده است. در واقع نگرانی‌هایی وجود دارد که مصرف پروتئین بیش از حد ممکن است باعث خروج کلسیم از استخوان‌ها شده و خطر پوکی استخوان را افزایش دهد. با این حال، تحقیقات جدیدتر نشان داده که بدن با افزایش جذب کلسیم از روده با اثرات از دست دادن کلسیم مقابله می‌کند.
در تجزیه و تحلیل ۳۶ مطالعه، دانشمندان هیچ مدرکی مبنی بر مضر بودن مصرف پروتئین بیش از حد برای سلامت استخوان پیدا نکردند. در واقع، آن‌ها به این نتیجه رسیدند که خوردن پروتئین بیشتر، حتی برای سلامت استخوان‌ها مفید است. مشخص شد که این مزایا بر ناحیه‌ای از پشت ما به نام ستون فقرات کمری تأثیر می‌گذارد. علاوه بر این، چندین مطالعه نشان می‌دهد افراد مسنی که مستعد پوکی استخوان هستند، باید پروتئین بیشتری بخورند تا به حفظ استخوان‌های قوی آن‌ها کمک کند.
چقدر پروتئین وی باید مصرف کرد؟
شما می توانید پودر پروتئین وی را به سادگی با مخلوط کردن آن با آب یا هر مایع دلخواه خود (آبمیوه‌ها، اسموتی‌ها و یا شیک‌ها) مصرف کنید. پیروی از دستورالعمل مصرف روی بسته بندی بسیار مهم است. مصرف بیش از مقدار ذکر شده اصلا توصیه نمی‌شود. همچنین، حتماً دستورالعمل‌های اضافی را که ممکن است توسط پزشک یا متخصص تغذیه ارائه شده باشد، دنبال کنید.
اگر به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستید، ممکن است تحمل پروتئین وی ایزوله یا پودرهای پروتئین غیر لبنی برای شما راحت‌تر باشد. همچنین اگر به شیر گاو آلرژی دارید، می‌توانید از انواع دیگر پودرهای پروتئینی غیر از لبنیات استفاده کنید. پودرهای پروتئین غیر لبنی می‌توانند از منابعی مانند نخود، تخم مرغ، برنج یا شاهدانه تهیه شوند.
سخن پایانی
پروتئین آب پنیر یا پروتئین وی یک مکمل محبوب است. برخی مطالعات ادعا می‌کنند که این پروتئین دارای عوارض جانبی اندکی است. در حالی که برخی شواهد نشان‌دهنده عوارض پروتئین وی بر کبد، کلیه، گوارش و حتی پوکی استخوان هستند.
با این حال، تحقیقات بیشتری در مورد اثرات احتمالی درازمدت مصرف پروتئین بالا به طور خاص مورد نیاز است. اگر از پروتئین وی استفاده می‌کنید و یا علاقه‌مند به امتحان مکمل‌های این نوع پروتئین هستید، بهتر است ابتدا با پزشک خود صحبت کنید. این امر به ویژه برای افرادی که دارای شرایط سلامتی خاص از جمله مشکلات کبدی یا کلیوی هستند، می‌تواند جهت جلوگیری از هرگونه عوارض احتمالی کمک‌کننده باشد.
شما می‌توانید انواع پروتئین وی، کراتین بدنسازی و سایر مکمل‌های ورزشی را از طریق داروخانه آنلاین مفیدطب خریداری کنید. همچنین اگر در مورد هر یک از این محصولات و نکات مصرف آن‌ها سوالی داشتید، پایین این مقاله یا در سایت داروخانه دکتر اصیلی، پرسش‌های خود را در قسمت نظرات مطرح کنید. متخصصین داروساز ما در کوتاه‌ترین زمان ممکن به شما پاسخ می‌دهند.
منبع:
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید
