برای درمان اسهال چه بخوریم؟

اسهال بودن به این معناست که در روز سه بار یا بیشتر مدفوع آبکی داشته باشید. اسهال می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. با وجود اینکه این مشکل ناخوشایند و آزاردهنده است معمولا با استراحت، مصرف مایعات فراوان و غذاهایی که راحت هضم می‌شوند، می‌توان آن را در خانه مدیریت کرد. اگر می‌پرسید که «برای درمان اسهال چه بخوریم؟» با این مقاله از مجله سلامت مفید طب همراه باشید تا جواب سوال خود را پیدا کنید. همچنین در این مقاله بعد از پرداختن به خوراکی های مفید در زمان اسهال، غذاهای مضر برای اسهال را نیز معرفی می‌کنیم.

 برای درمان اسهال چه بخوریم؟

اسهال یک مشکل آزار دهنده است که معمولا با رعایت چند نکته تغذیه‌ای و استراحت می‌توان آن را در خانه مدیریت کرد. هنگامی که به این مشکل دچار می‌شویم، احتمالا اولین سوالی که برایمان ایجاد می‌شود این است که برای درمان اسهال چه بخوریم.

وقتی دچار اسهال و علائمی از جمله تهوع، کرامپ‌های شکمی و نفخ (که معمولا با آن همراه هستند) می‌شوید، تغییر موقت رژیم غذایی به یک برنامه غذایی محدود شده می‌تواند فشار روی سیستم گوارشی را کاهش دهد.

برنامه غذایی مناسب اسهال، به روده‌ فرصت استراحت می‌دهد و به بازگشت تعادل مایعات و الکترولیت‌های بدن کمک می‌کند.

الکترولیت‌ها مواد معدنی موجود در مایعات بدن، مانند سدیم و پتاسیم هستند. الکترولیت‌ها پیام رسان‌های شیمیایی مهمی هستند که برای ضربان قلب، سیگنال‌های عصبی و سایر عملکردها مورد نیاز می‌باشند. از دست دادن مایعات در اسهال می‌تواند منجر به عدم تعادل الکترولیت شود که ممکن است مشکلات پزشکی جدی ایجاد کند.

مصرف غذاهای ساده در زمان اسهال، میزان مواد زائد هضم نشده موجود در کولون را کاهش می‌دهد. کولون آخرین قسمت دستگاه گوارش است که مواد زائد قبل از خروج از بدن از آن عبور می‌کنند. مواد زائد کمتر به معنی نیاز فوری کمتر به دفع مدفوع است.

مواد غذایی که به آهستگی از سیستم گوارشی عبور می‌کنند، به سیستم فرصت بیشتری برای جذب مواد مغذی مورد نیاز سلامتی را می‌دهند و به تسکین اسهال کمک می‌کنند.

رژیم غذایی BRAT چیست؟

برنامه غذایی مفید برای اسهال، با رژیم معروف BRAT که برای مشکلات گوارشی مختلف استفاده می‌شود، اشتراکات زیادی دارد. کلمه BRAT، مخفف موز، برنج، پوره سیب (سس سیب) و نان تست در انگلیسی است. این غذاها و موارد دیگر، در لیست غذاهای مورد تایید برای اسهال وجود دارند.

به خاطر داشته باشید که نیازهای تغذیه‌ای کودکان با بزرگسالان متفاوت است. آکادمی اطفال آمریکا دیگر به والدین توصیه نمی‌کند که در صورت ابتلای کودک به اسهال، او را به رژیم غذایی BRAT محدود کنند.

مصرف فیبر زمان اسهال

برای رفع اسهال چه بخوریم؟ غذاهای موجود در برنامه غذایی مناسب اسهال، ساده هستند. زیرا می‌خواهیم به بدن استراحت بدهیم. ممکن است پیروی از این برنامه سخت به نظر برسد، اما فقط لازم است به صورت موقت طبق این برنامه غذا بخورید. اگر خیلی زود به رژیم غذایی عادی خود برگردید ممکن است علائم شما بدتر و اسهال طولانی‌تر شود.

زمانی که دچار اسهال هستید احتمالا لازم است میزان فیبر مصرفی روزانه خود را تغییر دهید. اما به خاطر داشته باشید که فیبر همچنان بخش مهمی از رژیم غذایی شماست. بنابراین باید بدانید که چه مقدار فیبر مصرف کنید بدون اینکه مشکل شما را بدتر کند.

دو نوع فیبر وجود دارد: فیبر محلول و فیبر نامحلول. فیبر محلول در آب حل می‌شود و به کاهش کلسترول و بهبود سطح قند خون کمک می‌کند. این نوع فیبر می‌تواند به جذب آب و کاهش علائم اسهال کمک کند. فیبر نامحلول در آب حل نمی‌شود.

چه مدت باید از برنامه غذایی اسهال پیروی کنیم؟

احتمالا لازم باشد فقط چند روز این برنامه غذایی را داشته باشید و این نکته مثبتی است، زیرا این غذاها تنوع کافی ندارند و پیروی از این برنامه برای بلند مدت مفید نیست.

وقتی شروع به بهتر شدن کردید می‌توانید کم کم به رژیم غذایی کامل خود شامل میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل برگردید. ممکن است برای بازگشت کامل به رژیم غذایی عادی خود به یک هفته تا ۱۴ روز زمان نیاز داشته باشید.

در ادامه به معرفی خوراکی های مفید در زمان اسهال می‌پردازیم.

موز برای رفع اسهال

موز یک خوراکی ملایم است و راحت هضم می‌شود. به همین دلیل یک گزینه مناسب برای کمک به رفع ناراحتی‌های سیستم گوارشی می‌باشد.

موز منبع خوبی از پتاسیم است که یک الکترولیت مهم بوده و ممکن است در زمان اسهال از بین برود. همچنین این میوه مفید یک منبع غنی از پکتین (یک فیبر محلول) است.

اگر دچار اسهال هستید، مصرف فیبر محلول می‌تواند به جذب مایعات از روده‌ها (و همچنین جلوگیری از یبوست) کمک کند.

سیب برای اسهال

برای اسهال استفاده از پوره سیب بهتر از سیب است. زیرا پوست میوه حاوی فیبر نامحلول است که می‌تواند به سیستم گوارشی فشار بیاورد.

سبزیجات مفید برای اسهال

سبزیجات منابع غذایی مفیدی هستند، اما مصرف آن‌ها به صورت خام می‌تواند باعث هضم دشوار آن‌ها شود. بنابراین برای اینکه برای مصرف در زمان اسهال مناسب‌تر باشند، آن‌ها را پوست کنید، دانه‌هایشان را جدا کنید و آن‌ها را کاملا بپزید.

پوست سیب زمینی پخته (در فر) مغذی است اما ممکن است فیبر آن برای سیستم گوارشی زیاد باشد. بنابراین از سیب زمینی پوست کنده استفاده کنید. 

در هنگام اسهال، بهتر است از مصرف سبزیجاتی مثل کلم بروکلی، گل کلم، نخود فرنگی، سبزیجات برگی سبز و ذرت پرهیز کنید زیرا باعث نفخ می‌شوند.

غلات مناسب برای اسهال

هنگامی که اسهال شما بهتر شد، می‌توانید بلغور جو دو سر را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. جو منبع فیبر محلول است که می‌تواند مدفوع را سفت‌تر کند و اسهال را کاهش دهد. اما اگر معمولاً بلغور جو دو سر را با شکر، عسل، شربت یا کره مزه دار می‌کنید، بهتر است تا زمانی که اسهال شما برطرف شود، از مصرف آن پرهیز نمایید.

به طور کلی، گندم کامل و نان سبوس دار نسبت به نان سفید سالم‌تر است. اما در زمان اسهال نان سفید می‌تواند گزینه بهتری باشد زیرا هضم آن راحت‌تر است.

چوب شور و کراکر هم اغلب با آرد سفید تهیه می‌شوند. همچنین حاوی نمک هستند که می‌تواند به بازیابی تعادل سدیم بدن در زمان اسهال کمک کند.

برنج سفید ساده نیز به راحتی هضم می‌شود و چسبنده است. یعنی به سفت شدن مدفوع شل کمک می‌کند. شما می‌توانید برنج را به‌صورت ساده یا با آب مرغ بپزید. 

ماکارونی تهیه شده با آرد سفید بدون سس هم گزینه دیگری برای زمان اسهال است.

لبنیات مناسب برای رفع اسهال

تا زمان بهبود اسهال، از مصرف محصولات لبنی خودداری کنید. حتی اگر در حالت طبیعی لاکتوز (قند موجود در شیر) را تحمل می‌کنید، ممکن است هضم آن در زمان اسهال برایتان سخت‌تر باشد.

تنها استثنا درباره مصرف لبنیات، یک وعده کوچک ماست کم چرب حاوی باکتری‌های زنده یا فعال است. از ماست‌هایی که حاوی شیرین کننده نیستند استفاده کنید. شیرین کننده‌های مصنوعی می‌توانند نفخ و اسهال را بدتر کنند.

زمانی که افراد نمی‌توانند قندهای موجود در شیر و محصولات لبنی را به خوبی هضم کنند، می‌گوییم «عدم تحمل لاکتوز» دارند. حتی اگر مشکل لاکتوز نداشته باشید، هضم این غذاها با وجود اسهال می‌تواند سخت‌تر باشد.

پروتئین در زمان اسهال

گوشت مرغ بخارپز یکی از آسان هضم ترین منابع پروتئین حیوانی است. گوشت بدون چربی بوقلمون، گوساله و ماهی هم خوب هستند.

مایعات مناسب برای اسهال

اینکه در زمان اسهال مایعات و الکترولیت‌های از دست رفته بدن را با مصرف آب فراوان جایگزین کنید، حائز اهمیت است. یکی دیگر از مایعاتی که می‌توانید در زمان ابتلا به اسهال مصرف کنید آب نارگیل است.

آب قلم نیز می‌تواند به جایگزینی مایعات و سدیم از دست رفته کمک کند. شما می‌توانید آب قلم را در سوپ بریزید یا آن را به تنهایی مصرف کنید.

نوشیدن مایعات خیلی داغ یا خیلی سرد می‌تواند حرکات روده را تحریک کند. تا زمان بهبودی علائمتان از نوشیدنی‌های با دمای اتاق استفاده کنید.

به خاطر داشته باشید که از مصرف چای و قهوه پرهیز کنید زیرا می‌توانند انقباضات روده را تحریک کنند. همچنین تا زمان بهبودی از استفاده از نوشیدنی‌های الکلی خودداری کنید.

علاوه بر این، نوشیدنی‌های گازدار مانند نوشابه می‌توانند باعث ایجاد نفخ شوند.

توصیه‌های غذایی مناسب برای اسهال، برای کودکان و بزرگسالان متفاوت هستند. به طور کلی کودکان نیازهای تغذیه‌ای متفاوتی دارند. همچنین به خاطر داشته باشید که کودکان در صورت ابتلا به اسهال سریع‌تر از بزرگسالان دچار کم آبی می‌شوند. در کودکان مبتلا به اسهال مصرف محلول او آر اس برای جبران مایعات از دست رفته، ضروری است

لیست خوراکی های مفید در زمان اسهال

در ادامه لیستی از خوراکی‌های مناسب برای اسهال را مشاهده می‌کنید:

• نان سفید یا نان تست سفید
• آبگوشت
• آب نارگیل
• ماکارونی ساده
• سیب زمینی پوست کنده
• موز
• برنج سفید
• کمپوت گلابی
• پوره سیب
• ماست کم چرب
• سینه مرغ بدون پوست
• کراکر
• چای بدون کافئینی که کم دم شده
• چوب شور

خوراکی های مضر برای اسهال

خوراکی‌هایی که باید در زمان اسهال از مصرف آن‌ها خودداری کنید عبارتند از:

• لبنیات (به استثناء ماست)
• گوشت چرب، سرخ شده یا تند
• غلات کامل
• آجیل‌ها و دانه‌ها
• حبوبات و انواع لوبیا
• سبزیجات خام
• ذرت
• سیر و پیاز
• چیپس سیب زمینی
• آدامس‌ها و آبنبات‌های بدون شکر
• کلم
• میوه‌های خشک
• انواع کره مغزها
• نوشیدنی‌های گازدار
• قهوه
• مرکبات و آب مرکبات
• الکل

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر اسهال شما بیشتر از ۲ روز بدون بهبودی ادامه داشت یا دچار کم‌آبی شدید، به پزشک مراجعه کنید. 

همچنین اگر نمی‌توانید مایعات کافی بنوشید، تب دارید، در مدفوع خود خون مشاهده می‌کنید یا درد شدیدی دارید به اورژانس مراجعه کنید.

اگر دیابت دارید و به‌صورت مکرر دچار اسهال می‌شوید، با پزشک مشورت کنید. برخی از افراد مبتلا به دیابت دچار نوعی نوروپاتی می‌شوند که روی روده‌ها تاثیر می‌گذارد.

داروهای گیاهی اسهال

در این قسمت تعدادی از داروهای گیاهی اسهال را معرفی می‌کنیم:

گرانول پلانتاژل دینه

پلانتاژل یک داروی معتبر برای درمان اسهال غیر عفونی است. گرانول گیاهی پلانتاژل حاوی دانه و برگ گیاه بارهنگ، برگ گیاه نعناع فلفلی و کتیرا است که می‌تواند به درمان بیماری‌های اسهالی کمک کند، ناراحتی‌های مربوط به مخاط روده را ترمیم نماید و در درمان اسهال‌های حاد و مزمن سودمند باشد.

شما‌ می‌توانید برای تهیه گرانول پلانتاژل دینه از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:

خرید گرانول پلانتاژل

کپسول لومکس باریج

کپسول لومکس یک قرص گیاهی ضد اسهال است که برای درمان اسهال غیر عفونی بسیار مؤثر عمل می‌کند. این محصول حاوی عصاره گیاه مرزه بوده و به کاهش دفعات دفع و دل پیچه کمک می‌کند.

شما‌ می‌توانید برای تهیه کپسول لومکس باریج از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:

خرید کپسول لومکس

کپسول پروفلور

کپسول پروفلور یک محصول سین بیوتیک موثر در درمان اسهال است. محصولات سین بیوتیک، همزمان محتوی ترکیبات پروبیوتیک (مخمر یا باکتری مفید زنده) و پره بیوتیک (کربوهیدرات‌های مورد نیاز برای رشد این مخمر یا باکتری مفید) هستند. کپسول پروفلور نیز محتوی مخمر زنده ساکارومایسس بولاردی و الیگوساکارید مانان برای تغذیه این مخمر است. این کپسول با داشتن این دو ترکیب، در انواع مختلف اسهال مفید است و به رفع اسهال کمک می‌کند.

شما‌ می‌توانید برای تهیه کپسول پروفلور از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:

خرید کپسول پروفلور

جمع‌بندی

در این مقاله از مجله سلامت مفید طب، گفتیم برای درمان اسهال چه بخوریم و برنامه غذایی مناسب و خوراکی های مفید در زمان اسهال را معرفی کردیم. همچنین خوراکی های مضر برای اسهال را بررسی کردیم.

به خاطر داشته باشید که یکی از نکات حائز اهمیت در هنگام ابتلا به اسهال نوشیدن مایعات فراوان و برقراری تعادل الکترولیتی بدن است.

شما‌ می‌توانید برای تهیه انواع پودر و قرص اسهال از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:

خرید انواع قرص اسهال

سوالات متداول

منبع: سایت verywellhealth

توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.

بیشتر بخوانید

درمان اسهال کودکان با دارو گیاهی

معرفی پودر ضد اسهال پلانتاژل دینه مناسب برای همه سنین