در این مقاله مجله سلامت مفیدطب در مورد علل ایجاد غلظت خون، معرفی روشهای توصیه شده جهت درمان غلظت خون در طب سنتی آشنا خواهیم شد. همچنین علائم رایج غلظت خون گفته خواهد شد.
تعریف غلظت خون در طب سنتی
مفهوم ویسکوزیته یعنی گرانروی و غلظت خون، در طب سنتی ایران به درستی درک شده و راههای افزایش و کاهش آن بیان شده است. ابن سینا در مبحث اخلاط چهارگانه به سرعت جریان خون اشاره کرده و سبب کاهش جریان خون را افزایش غلظت و گرانروی ناشی از تولید بیش از حد در بدن بیان کرده است.
پر شدن رگها
بنا به تعریف، امتلا (پر شدن) زمانی پدید میآید که فضولات در بدن بیش از آنچه به تحلیل میروند، تجمع یابند. بیماریهای امتلائیه بنا به تعریف بیماریهایی هستند که به خاطر پُری اجزای بدن ایجاد میشوند. در مورد خون، تغییرات کمی یا کیفی خون (از جمله افزایش غلظت خون) میتواند منجر به پر شدن رگها و به دنبال آن علائم و بیماریهای مختلفی شود.
تغییر کمی یا کیفی خون
مطابق با نوشتههای ابن سینا، امتلا دو نوع است: امتلا به حسب اوعیه و امتلا به حسب قوه.
امتلا به حسب اوعیه زمانی رخ میدهد که کمیت اخلاط و ارواح درحالی که کیفیت آنها همچنان مطلوب است، افزایش میباید تا حدی که سبب پری مجاری و کشیدگی آنها میشود. به بیان سادهتر، این مورد همان تغییر کمّی خون یا افزایش حجم خون به دنبال افزایش تولید آن است که تقریبا معادل افزایش خلط دم (خون) دانسته میشود.
در امتلا به حسب قوه آسیب ناشی از افزایش کمیت اخلاط نیست، بلکه فقط ناشی از نامناسب شدن کیفیت اخلاط است. در این حالت به دلیل نامناسب شدن کیفیت اخلاط، قوا ضعیف گشته و نمیتواند هضم و نضج را به انجام رساند. یعنی همان تغییر کیفی خون، که شامل موارد زیر میشود:
- افزایش غلظت خون که به نفع افزایش سودا است.
- افزایش لزوجت خون که به نفع افزایش بلغم است.
تمرکز این مقاله بیشتر بر افزایش غلظت خون ناشی از غلبه سودا و راههای درمان آن است.
علائم غلظت خون
علائم غلظت خون میتواند بسیار متفاوت باشد. همچنین غلظت خون علل متفاوتی دارد. معمولا این افزایش غلظت خون بر اساس میزان هموگلوبین در فرد سنجیده میشود. برخی از علائم شایع ناشی از غلظت خون:
- خستگی با علت نامشخص
- گلگونی چهره
- قرمزی چشم
- اختلال هوشیاری
- اختلال تمرکز و توجه
- خوابآلودگی
- اختلال بینایی
- اختلال تنفسی
- تیره شدن رنگ لب مخصوصا بعد از ورزش یا جنب و جوش
همانطور که از این فهرست مشخص است، علائم غلظت خون در بسیاری موارد علائم کلی هستند. بنابراین تشخیص زیادی غلظت خون راحت نیست و باید توسط فرد متخصص انجام شود.
مخصوصا اگر مبتلا به بیماریهای زمینهای مثل فشار خون بالا و دیابت نیز هستید و یا علائم بالینی غلظت خون در کنار نتایج آزمایشگاهی غلظت خون برای شما بروز پیدا کرده است.
در ادامه با راهکارهای کاهش غلظت خون در طب سنتی آشنا میشوید.
تدابیر برای کاهش غلظت خون در طب سنتی
نقش تغذیه و رژیم غذایی
از نظر طب سنتی، هر غذا و خوراکی بعد از بلع، در چند مرحله هضم میشود. اگر اغذیه فاسد و نامناسب وارد معده شود، درصورتی که حرارت هاضمه و قوای معده برای هضم و جذب مناسب و قوی باشد، عوارض این غذای فاسد به معده آسیبی نمیزند و این مواد زائد به اعضای مجاور معده هم نمیریزند.
در این حالت، معده غذای فاسد را هضم میکند و نتیجه هضم اول هضم معدی، شیره فاسدی است که این شیره فاسد وارد مرحله دوم هضم یعنی هضم کبدی میشود. بعد از ورود به کبد، این شیره فاسد در کبد خون و اخلاط نامناسب تولید میکند که این خون و اخلاط ناصالح به کلیه رگهای اعضای بدن نفوذ میکند.
از دیدگاه طب سنّتی با زیادهروی در خوردن و امتلای معدی، معده به درستی نمیتواند غذا را هضم کند. غذایی که به خوبی هضم نشده، وارد عروق میشود و در عروق همچنان هضم نیافته و خام باقی میماند. با توجه به این که در عروق هم هضم وجود دارد ولی هضم عروقی بسیار ضعیفتر از هضم معدی است، غذای هضمنشده در معده نمیتواند به طور کامل در رگها نیز هضم شود.
ورود مواد هضم نشده و خام به عروق باعث بروز علائمی مانند احساس سنگینی، احساس کسالت و کشیدگی بدن و خمیازه در شخص میشود. در حالت شدیدتر، پُری بیش از حد عروق از مواد خام میتواند باعث کشیدگی و پارگی عروق شود که عارضه مهلک و خطرناکی است.
با این توضیحات چگونگی ارتباط امتلای معدی با افزایش غلظت خون و عوارض ناشی از آن مشخص میشود.
اصلاح رژیم غذایی
برخی اصلاحاتی که پزشک متخصص طب سنتی ممکن است جهت درمان غلظت خون بالا از نظر طب سنتی به شما توصیه کند عبارت هستند از:
حذف غذاهای غلیظ مانند حلیم، کلهپاچه، غذاهای سرخشده در روغن، ماکارونی، لازانیا، آش رشته، فست فود، سوسیس و کالباس، انواع سس و کنسرو، غذای مانده و…
مصرف سبزیجات حتما توصیه میشود، کدو سبز، هویج، بامیه، لوبیاسبز، اسفناج، ریحان، گشنیز، مرزه، جعفری، بروکلی، کاهو، جوانهها و… همچنین میتوانید سبزیجات را بخارپز کنید و کمی زیره سبز یا زعفران هم اضافه بفرمایید.
فعالیت بدنی مناسب
پیادهروی از مناسبترین فعالیتهای بدنی مناسب است که در طب سنتی مکرر به آن توصیه میشود و گنجاندن پیادهروی در برنامه زندگی روزانه میتواند به پیگیری و درمان بسیاری از بیماریها کمک کند.
نسخ طب سنتی برای غلظت خون
برای بررسی غلظت خون از نظر طب سنتی، پزشک متخصص طب سنتی بعد از معاینه و گرفتن شرح حال، ممکن است مصرف گیاهان دارویی یا داروهای گیاهی مختلفی را برای شما تجویز کند. دقت کنید که ممکن است این نسخ برای هرکسی مناسب نباشند و مخصوصا اگر علائم غلظت خون شدید دارید بهتر است بدون مشورت پزشک اقدام به خود درمانی نکنید.
- سیاهدانه و عسل: ۱۰۰ گرم سیاهدانه، ۲۰۰ گرم عسل. سیاهدانه را اول نیمکوب کرده نه پودر، سپس با هم مخلوط کنید، چون بیشتر در معده میماند و بلغم زدایی میکند. صبح ناشتا و شب موقع خواب ۱۰ گرم از آن را میل کنید.
- چاشنی همه غذاها ۱۲۰ گرم تمرهندی باشد.
- نوشیدن شربت سکنجبین ساده روزی ۳ لیوان.
- شربت لیمو.
- آش جو که در تهیه آن گشنیز، شوید، جعفری، تره، شنبلیله، خرفه، هویج، آلو، زرشک، سیب، به، کرفس، آلبالو، آبغوره و روغن زیتون به کار رفته باشد.
- ۱۰ عدد عناب را در آب جوشانده تا کاملا بپزد. سپس یک قاشق غذاخوری آویشن به آن اضافه کرده و بگذارید به مدت ۲۰ دقیقه دم بکشد.
یکی از محصولاتی که در تصفیه و رقیق کردن خون تاثیر دارد، شربت عناب باریج است که حاوی عصاره میوه پر خاصیت عناب و همچنین عصاره اندام هوایی آویشن است. شما میتوانید برای تهیه این محصول از داروخانه آنلاین مفیدطب روی لینک زیر کلیک کنید:
ازدیاد سودا
همانطور که توصیح دادیم، اخلاط محصول دومین مرحله از مراحل چهارگانه هضم غذا (معدی، کبدی، عروقی و عضوی) میباشد. یکی از اخلاطِ تولیدشده سودا است که به دو دسته طبیعی و غیرطبیعی تقسیم میشود. اگر به هر دلیلی تولید سودای طبیعی کم باشد میزان سودای غیرطبیعی افزایش مییابد و چنانچه میزان سودا در خون بالا رفته یا کیفیت آن تغییر کند علائم غلبه سودا مشاهده میگردد.
در صورت اختلال (کمی یا کیفی) سودا به طور مستقیم و یا غیر مستقیم یا اختلال در سایر مکانیسمهای حیاتی، باعث بروز اختلالات مختلف از جمله تغییر ویسکوزیته خون، اختلالات انعقادی، آترواسکلروز میشود.
از این دیدگاه عوامل متعددی برای افزایش سودا موجود است که مهمترین آنها با تغذیه مرتبط سودا بوده و غذاها و داروهای افزاینده یا کاهنده سودا تحت عنوان مغلظلات یا ملطفات توضیح داده شدهاند.
برخی از داروهای گیاهی برای دفع سودای اضافی که در بازار دارویی ایران موجودند، به شرح زیر است:
شربت نیک سودا فراطب
شربت نیک سودافراطب در پاکسازی بدن از اخلاط غیر طبیعی و تنظیم مقدار اخلاط طبیعی در بدن اثر فوق العادهای دارد. شربت نیک سودا فراطب، یک داروی گیاهی با کاربردهای گسترده است که فواید زیادی برای سلامتی بدن و به ویژه پاکسازی بدن از سموم دارد. برای خواندن اطلاعات بیشتر روی دکمه زیر کلیک کنید.
شربت معدل سودا فراطب
شربت معدل سودا فراطب به دفع سودای اضافی در بدن و بهبود گوارش، مشکلات عصبی، دردهای سودایی و مشکلات خواب کمک میکند. ترکیبات شربت معدل سودا فراطب شامل عصاره سه گیاه مشهور گل گاو زبان، بیدمشک و گل سرخ است که به خاطر طبع گرم و تری که دارند، تأثیر سردی زیاد سودا را خنثی میکنند.
شربت مصفی خون بلاکیور شفانگر
شربت مصفی خون (بلاکیور) شفانگر: یک شربت گیاهی برای تصفیه خون و کبد از سموم است که به کاهش غلظت خون، کاهش لک و جوش صورت و افزایش سلامت کبد کمک میکند. این محصول برای تنظیم اخلاط ثلاثه خون نیز بسیار مفید است. افرادی که دچار سردی یا گرمی شدید هستند، میتوانند برای تنظیم طبع بدن خود نیز از این شربت استفاده کنند.
حجامت و فصد
مطابق با نظر متخصصین طب سنتی، حجامت برای افرادی که خونشان غلیظ است و بنیه بدنی خوبی دارند، فایدهای ندارد؛ چون از این طریق نمیتوان به سهولت خون غلیظ و مواد زائد را از بدن آنان خارج کرد، بلکه منجر به خروج خون رقیق فرد میشود که بر این اساس احتمال غلیظتر و کمحجم شدن خون زیادتر خواهد شد. مگر آن که فرد با خون غلیظ در ایام قبل از حجامت با مصرف غذاهای بسیار سبک مانند سوپ، میوه، کاهو و برخی نوشیدنیها براساس مزاج خود، بدن را آماده حجامت نموده و چند ساعت قبل حجامت حمام بروند تا خون غلیظ کمی رقت پیدا کرده و به سطح بدن نزدیک شود. در چنین شرایطی اهدای خون در پایگاههای اهدای خون کشور میتواند انتخاب مناسبتری باشد.
سخن پایانی
همانطور که در طول متن به آن اشاره شد، برای درمان غلظت خون در طب سنتی روشهای مختلفی از جمله اصلاح رژیم غذایی، فعالیت بدنی مناسب، ازدیاد سودا و حجامت یا اهدای خون را توصیه کرده است که با آشنایی کامل با این موارد میتوانید به بهترین نتیجه دست پیدا کنید.
شما میتوانید برای تهیه انواع محصولات گیاهی، آرایشی و بهداشتی و… به داروخانه آنلاین مفیدطب مراجعه نمایید. و نیز سوالات و نظرات خود را در صفحه محصولات ثبت کنید تا متخصصین داروساز ما به آنها پاسخ دهند.
منابع
- خدادوست، خدادوست،موحد، مینا،چوپانی، رسول. (۲۰۱۲). ویسکوزیته خون از دیدگاه طب سنتی ایران، کنگره فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران
- سینا، ابوعلی. قانون فی الطب. تحقیق: ابراهیم شمس الدین. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات
- قدسر., قارونیم., امینغ., ناظما., مکبّری نژادر., & نیکبخت نصرآبادیع. (۲۰۱۴). مروری اجمالی بر اسباب ایجاد پرفشاری خون و بررسی ارتباط امتلا و افزایش فشارخون از دیدگاه طب سنّتی ایران. مجله تاریخ پزشکی, ۴(۱۲), ۱۱-۳۶. https://doi.org/10.22037/mhj.v4i12.6806
- چوپانی، رسول. (۲۰۱۲). بررسی ابعاد نظری خلط سودا بر اساس مبانی طب سنتی ایران
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شدهاند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمیشوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
2 دیدگاه دربارهٔ «معرفی روشهای درمان غلظت خون در طب سنتی»
مطالب مفید وعلمی بود
من همزمان به خاطر غلبه سودا
وغلبه خون زیرنظر متخصص
طب سنتی درحال درمان هستم
مسئله مهم اینکه درمان هردو
بیماری زمان بر ومشروط به
اجرای دستورات چندجانبه
است . ازخانم دکتر مرتضوی
وسایت مفید طب ممنونم
سلام دوست عزیز
متشکریم که نظرتون رو با ما به اشتراک گذاشتید
با آرزوی سلامتی برای شما