همه ما، کم یا زیاد، برای اولین بار در سنین بلوغ با زیاد شدن جوش و آکنه روی صورت خود آشنا شدیم. دلیل بروز جوش‌های دوران بلوغ هم برایمان مشخص است. اما گاهی در سنین جوانی و میانسالی شاهد زیاد شدن جوش روی صورت هستیم! دلیل بروز این نوع جوش‌ها در هر فردی ممکن است متفاوت باشد. به همین دلیل، علت زیاد شدن جوش صورت در سنین بالا خیلی برایمان روشن نیست.
ما در این مطلب از مجله سلامت مفیدطب به سراغ این موضوع رفتیم و قرار است دلیل زیاد شدن جوش صورت در مردان و زنان را به صورت جداگانه بررسی کنیم. پس اگر شما هم جزو افرادی هستید که پس از سنین بلوغ، زیاد شدن ناگهانی جوش روی صورت را تجربه کرده‌اید، در ادامه این متن با ما همراه باشید تا چند راه درمان ساده نیز به شما معرفی کنیم.
علت زیاد شدن جوش صورت در زنان
همانطور که گفتیم، زیاد شدن جوش صورت دلایل بسیار متفاوتی دارد. برای اینکه واضح‌تر علت زیاد شدن جوش صورت خود را متوجه شوید، ما علل شایع این پدیده را در زنان به طور جداگانه بررسی کرده‌ایم که در ادامه درباره آن‌ها می‌خوانید.
تغییرات هورمونی
عبارت «تغییرات هورمونی» برای زنان بسیار آشنا است. زیرا این تغییرات در طول زندگی زنان مشکلات یا مزیت‌های زیادی برایشان ایجاد می‌کند. اولین تغییرات شدید هورمونی در سن بلوغ است که خود را در قالب جوش‌های بلوغ نشان می‌دهد. اما پس از گذر از این دوره، بازهم ممکن است خانم‌ها در دوران بارداری، یائسگی و یا حتی با ورود به دهه ۳۰ یا ۴۰ و کاهش یا افزایش برخی هورمون‌های جنسی زیاد شدن جوش صورت را به خصوص در ناحیه چانه و اطراف لب‌ها تجربه کنند.
استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی فاسد و نا مرغوب
لوازم آرایشی به خودی خود در طولانی مدت ممکن است آسیب‌هایی به صورت برساند. چه برسد به اینکه فاسد و نامرغوب هم باشد! به همین دلیل، خانم‌ها باید در هنگام خرید لوازم آرایشی و بهداشتی برای صورت، حواسشان به برند و تاریخ انقضای محصول باشد. به خصوص برای خرید ضد آفتاب یا مرطوب کننده صورت که تقریباً همه خانم‌ها هر روز از آن‌ها استفاده می‌کنند.
محصولاتی که حاوی ترکیبات کمدوزن زا، سرب، پارابن یا سایر چربی‌های غیر طبیعی هستند، نقش موثری در افزایش جوش صورت در سنین جوانی و میانسالی دارند.
استفاده زیاد از پاک کننده‌های قوی
پاک کننده‌ها که در حالات مختلف ژل، مایع، فوم و صابون وجود دارد، وظیفه پاک کردن پوست از آلودگی‌ها را به عهده دارند. اما برخی از این پاک کننده‌ها به بهانه پاک کردن عمیق منافذ پوست، چربی طبیعی آن را از بین برده و پوست صورت را بیشتر تحریک می‌کند. استفاده طولانی مدت از این نوع پاک کننده‌های قلیایی تعادل سبوم پوست را بهم زده و باعث زیاد شدن جوش صوت می‌شوند.
آلودگی هوا
آلودگی هوا رایج‌ترین علت زیاد شدن جوش صورت است که جنسیت و سن نمی‌شناسد و ممکن است در هر سنی پس از بلوغ شما را درگیر کند. گرد و غبار زیاد در هوا و وجود سرب و دی اکسید کربن ناشی از دودهای آلاینده، باعث بسته شدن منافذ پوست و تجمع چربی زیر لایه مرده پوست می‌شود. در نتیجه با رفت و آمد زیاد در هوای آلوده، احتمالاً شاهد جوش‌های سرسفید یا قرمز و ملتهب روی صورت خود خواهید بود.
علت زیاد شدن جوش صورت در مردان
زیاد شدن ناگهانی جوش صورت تنها در زنان اتفاق نمی‌افتد. مردان نیز به اندازه زنان، بلکه حتی بیشتر دچار این معضل می‌شوند. اما به دلیل عدم رسیدگی به سلامت پوست صورت خود یا پوشاندن جوش‌ها با ریش! معمولاً حساسیت زیادی روی این موضوع نشان نمی‌دهند. در صورتی که این کار اشتباه است. جوش‌های روی صورت گاهی اوقات یک هشدار از وجود مشکلات عمیق‌تری در بدن هستند که باید رفع شود. با این حال چند دلیل مشترک برای زیاد شدن جوش صورت مردان وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
تغذیه نامناسب
بسیاری از مردان به دلیل شغل و پیشه‌ای که دارند، در طول روز وعده‌های غذایی اصلی خود را بیرون از خانه می‌خورند. این موضوع باعث می‌شود یک الگوی تغذیه‌ای نامناسب داشته باشند. در نتیجه با ادامه دار شدن این مدل تغذیه غلط، کم کم سر و کله جوش‌ها روی صورت پدیدار می‌شود که نشان از تجمع چربی و قند زیاد در بدن است.
رعایت نکردن بهداشت قبل و پس از اصلاح
اصلاح کردن صورت برای مردان مانند یک لایه برداری از پوست عمل می‌کند. زیرا حرکت و فشار تیغ روی پوست باعث باز شدن منافذ و خراشیده شدن لایه شاخی (مرده) پوست می‌شود. به همین دلیل مردان باید قبل و پس از اصلاح نکاتی را رعایت کنند تا پوست پس از اصلاح نیز سالم و شاداب بماند. اما اکثر مردان برای اصلاح کردن صورت خود عجله دارند و رعایت این نکات را پشت گوش می‌اندازند. همین امر هم باعث ایجاد جوش صورت پس از اصلاح می‌شود.
شستن صورت با آب گرم و قرار دادن حوله گرم روی صورت قبل از اصلاح باعث می‌شود منافد پوست راحت‌تر باز شده و ریش‌ها راحت‌تر از پوست جدا شوند. پس از اصلاح پوست حساس است و باید حتماً از یک افترشیو آبرسان و بدون الکل استفاده کنید تا مورد هجوم جوش‌های ریز و قرمز قرار نگیرید.
استرس و اضطراب
استرس و اضطراب نیز از آن دلایلی است که در زنان و مردان مشترک است و نمی‌توان آن را به یک جنس تعمیم داد. استرس کار، استرس فرزند دار شدن، استرس افزایش قیمت‌ها و… استرس‌هایی هستند که همه ما در طول روز با آن‌ها سروکار داریم. این عامل باعث ترشح هورمون کورتیزول و نوعی آندروژن در بدن شده و جوش‌های آندروژنیک را ایجاد می‌کنند.
عدم تعادل هورمون‌های جنسی
این دلیل، جزو دلایلی است که سایر عوامل نیز در ایجاد آن نقش دارند. در واقع عواملی از جمله استرس و فشار کاری، تغذیه نامناسب و چاقی باعث عدم تعادل هورمون‌های جنسی در مردان می‌شود. به دنبال این عدم تعادل، افزایش میزان تستوسترون و آندروژن شایع‌ترین علت زیاد شدن جوش صورت در مردان است.
علت جوش صورت در سنین بالا
دلایلی که تاکنون ذکر کردیم، بیشتر مربوط به سنین ۲۰ تا ۴۰ سال بود. اما در سنین بالاتر از ۴۰ ممکن است علت زیاد شدن جوش صورت عمیق‌تر از آلودگی هوا، استرس یا عدم رعایت بهداشت صورت باشد. هرچند در سنین میانسالی درگیری با جوش‌ها کمتر اتفاق می افتد؛ اما بازهم در این سن که بدن دیگر اختلالات هورمونی زیادی در آن تجربه نمی‌کند، نمی‌توان گفت علت زیاد شدن جوش صورت دلایلی سطحی و گذراست. بلکه باید عمیق‌تر به دنبال دلیل این پدیده بود. در ادامه چند مورد از شایع‌ترین دلایل زیاد شدن جوش صورت در سنین بالا را شرح داده‌ایم.
کبد و جوش صورت
کبد محل تصفیه سموم و متابولیسم چربی‌ها در بدن است. وجود اختلال در عملکرد کبد باعث تجمع چربی در این اندام و سایر بخش‌های بدن می‌شود. در نتیجه میزان چربی پوست نیز افزایش یافته و ناگهان جوش‌های ملتهب و چرب روی پوست صورت پدیدار می‌شود. این پدیده یکی از اصلی‌ترین دلایل زیاد شدن جوش صورت در سنین بالاست. زیرا اکثر ما با بی توجهی به تغذیه و سبک زندگی سالم، در طول زمان به کبد خود آسیب می‌رسانیم و در مقطعی مانند ۴۰ یا ۵۰ سالگی با انواع و اقسام مشکلات کبدی مواجه می‌شویم!
مصرف برخی داروها
طبق تحقیقاتی که برای یافت علت زیاد شدن جوش صورت در سنین بالا انجام شده است، مصرف برخی داروها تأثیر زیادی در بروز این پدیده دارد. داروهای کورتیکواستروئیدی، ضد افسردگی، ضد تشنج، داروهای اعصاب و برخی از داروهای پیشگیری از بارداری باعث ایجاد آکنه و جوش‌های ملتهب روی پوست صورت و سایر نقاط بدن می‌شود.
ابتلا به بیماری‌های خاص
ابتلا به برخی بیماری‌ها نیز با بهم ریختن فعالیت غدد درون ریز بدن، باعث افزایش جوش صورت می‌شوند. بیماری‌های کبدی که به آن‌ها اشاره کردیم، عدم تحمل لاکتوز، آسم و آلرژی‌های تنفسی، سندروم تخمدان پلی کیستیک و… بیماری‌هایی هستند که باعث ایجاد آکنه و کمدون های چرکی و دردناک روی صورت می‌شوند.
استرس عاطفی
معمولاً با بالارفتن سن، ذهن از لحاظ عاطفی ضعیف‌تر شده و سریع‌تر دچار اضطراب و نگرانی می‌شود. به همین دلیل ممکن است در افراد استرسی جوش‌ها همچنان تا سنین بالا وجود داشته باشند و فرد را درگیر کنند.
درمان جوش صورت با روش‌های خانگی
در این قسمت از متن می‌رسیم به بخشی که همه ما منتظر آن بودیم. حال که با دلایل مختلف افزایش جوش صورت آشنا شدیم، چطور آن‌ها را درمان کنیم یا کاری کنیم که کمرنگ‌تر شوند؟ در ادامه چند راه خانگی برای جوش صورت به شما معرفی می‌کنیم. در برخی افراد این راه‌ها باعث درمان جوش شده و در برخی دیگر باعث کمرنگ شدن آن می‌شود. در هر صورت امتحان کردن آن‌ها، باعث افزایش سلامت پوست می‌شود.
روغن درخت چای؛ بهترین راه گیاهی درمان جوش صورت
روغن درخت چای (Tea tree) خاصیت فوق العاده ای در درمان جوش‌های سرسفید دارد. جوش‌های سرسفید معمولاً به دلیل آلودگی هوا، چرب شدن بیش از حد پوست و فعالیت باکتری‌ها ایجاد می‌شود. روغن درخت چای حاوی ترکیبات آنتی باکتریال و ضد التهابی است که فعالیت باکتری‌های پوست را کنترل کرده و به کاهش جوش‌های سر سفید و لک‌های روی پوست کمک می‌کند.
تمیز کردن پوست صورت با عصاره درخت چای یا شوینده‌های حاوی این عصاره گیاهی مانند صابون تی تری دیترون، راه بسیار آسانی برای بهره بردن از خواص این گیاه است.
درمان جوش صورت با گلاب
گلاب در واقع عصاره گل سرخ یا همان گل محمدی است. این گیاه سرشار از ویتامین C و ترکیبات ضد التهاب است که به باز شدن منافذ پوست و خروج چربی‌های اضافه کمک می‌کند. راه‌های زیادی برای استفاده از گلاب برای درمان جوش صورت وجود دارد. شما می‌توانید از گلاب برای بخور صورت خود استفاده کنید یا آن را مانند تونر، روی صورت خود ماساژ دهید. به یاد داشته باشید که برای تأثیر کامل گلاب و سایر عصاره‌های گیاهی باید حداقل به مدت یک هفته به صورت مداوم از آن استفاده کنید.
استفاده از محلول‌ها و لوسیون های ضد جوش
محلول‌ها و لوسیون های حاوی ضد جوش که توسط برندهای آرایشی یا درمانی تهیه شده‌اند نیز برای از بین بردن انواع جوش‌های سنین بزرگسالی بسیار مؤثر است. به عنوان مثال محصولات حاوی سالسیلیک اسید برای درمان جوش‌های چرب معمولاً توسط متخصصین پوست تجویز می‌شوند.
لوسیون های گیاهی که از عصاره گیاهان دارویی تهیه شده‌اند نیز با وجود عوارض کمتر، تأثیر بسیار خوبی در کاهش جوش‌های ناگهانی صورت دارند. لوسیون ضد جوش باریجه شرکت باریج اسانس یکی از آن‌هاست که با استفاده از عصاره گیاه باریجه و اسطوخودوس تهیه شده است.
روغن اسطوخودوس حاوی ترکیبات آنتی باکتری و ضد لک بوده و روند درمان جوش را تسهیل می‌کند. اگر جوش‌های صورت شما دلیل باکتریایی یا قارچی داشته یا در اثر چربی زیاد ایجاد شده است. ترکیب عصاره اسطوخودوس با عصاره باریجه می‌تواند برای شما کارساز باشد.
درمان آکنه با عصاره چای سبز
چای سبز نیز از آن دسته گیاهانی است که درون خود ترکیبات آنتی اکسیدان زیادی دارد. فلاونوئیدها و کاتچین دو ماده بسیار مؤثر برای کاهش میزان چربی انباشته شده زیر پوست است. این چربی‌های انباشته شده، یکی از دلایل اصلی زیاد شدن جوش صورت است. استفاده از چای سبز به صورت لوسیون، کرم یا حتی عصاره این گیاه روی پوست می‌تواند چربی پوست را کنترل کند و جوش‌های ملتهب و قرمز را کمرنگ کند و در استفاده مداوم از بین ببرد.
سرکه سیب برای درمان جوش‌های چرب
سرکه سیب حاوی ترکیبات آنتی باکتریالی است که برای از بین بردن عوامل جوش زای صورت بسیار مفید است. آلودگی هوا، افزایش میزان چربی پوست و استرس میزان فعالیت این باکتری‌های جوش زا را افزایش می‌دهد و باعث ایجاد جوش‌های چرکی و سر سفید می‌شود.
علاوه بر این، اسیدهای مفید موجود در سرکه سیب، PH پوست شما را به حالت تعادل رسانده و چربی‌های تجمع یافته در منافذ پوست را کاهش می‌دهد. در نتیجه با استفاده از سرکه سیب هم از بروز جوش‌های جدید جلوگیری می‌شود و هم جوش‌های موجود روی پوست بهبود می‌یابد.
ژله آلوئه ورا برای درمان جای جوش در پوست مستعد آکنه
ژله آلوئه ورا بیشتر برای از بین بردن لک و جای جوش استفاده می‌شود. اما استفاده مداوم و مستقیم از خود ژل این گیاه روی پوست صورت در کاهش جوش‌های ناشی از آلودگی هوا نیز بسیار مؤثر است.
در انتخاب محصولات ضد جوش برای صورت دقت کنید
در این مطلب سعی کردیم شما را با انواع علت زیاد شدن جوش صورت در سنین بالا بیشتر آشنا کنیم. در ادامه برای درمان جوش صورت راه‌هایی معرفی کردیم که ممکن است گاهی اوقات جواب ندهد. در چنین شرایطی باید از محصولات ضد جوش استفاده کنید. اما حواستان باشد که قبل از خرید، حتماً محصول مناسب پوست خود را انتخاب کنید.
برای خرید محصولات معرفی شده یا سایر محصولات ضد جوش، کافی است وارد اپلیکیشن یا وبسایت داروخانه آنلاین دکتر اصیلی (مفید طب) شوید و محصول مورد نظر خود را انتخاب کنید.
