رفلاکس معده از بیماری‌های رایج و آزار دهنده گوارشی است. روند تاثیرگذاری این بیماری روی بدن به این صورت است که وقتی فرد به آن مبتلا می‌شود عضله پایینی مری (که در اصل یک عضله حلقه مانند بین مری و معده است) درگیر می‌شود.
رفلاکس معده بیماری شایعی است و بسیاری افراد ممکن است به آن مبتلا شوند. در این میان خانم‌های باردار به احتمال زیاد ابتلا به رفلاکس معده را تجربه خواهند کرد. در بسیاری از موارد رعایت نکات ساده همچون تغذیه صحیح و… این بیماری را درمان می‌کند. با این حال در صورتی که رفلاکس در بدن افراد پیشرفت کند ممکن است آن شخص به درمان دارویی و حتی جراحی نیاز پیدا کند.
در ادامه این مطلب شما را با این بیماری بیشتر آشنا می‌کنیم و سپس توضیحات لازم را در زمینه روش‌های پیشگیری و درمان آن در میان می‌گذاریم. شناخت بیماری رفلاکس معده و درمان آن می‌تواند کمک کند تا راحت‌تر با این بیماری کنار بیایید و اقدامات لازم برای درمان آن را انجام دهید.
- بیماری رفلاکس معده چیست؟
- از کجا بدانیم به رفلاکس معده دچار شده‌ایم؟
- راه‌های درمان رفلاکس معده چیست؟
- در صورت شدید شدن رفلاکس معده چه کنیم؟
- چه داروهایی برای درمان رفلاکس معده توصیه می‌شود؟
معرفی بیماری رفلاکس معده
شناخت بیماری اولین مرحله درمان آن است. لغت رفلاکس به معنی بازگشت میباشد و این بیماری زمانی به وجود می‌آید که محتویات معده از قسمت عضله تنگ کننده مری به سمت بالا هدایت می‌شوند. برای افرادی که دستگاه گوارش طبیعی دارند روند خوردن غذا چنین است که مواد خوراکی از مری وارد معده می‌شوند. در مرحله آخر که غذا وارد معده شد عضله تنگ کننده پایینی مری بسته شده و جلوی غذا و اسید معده را می‌گیرد تا دوباره به سمت بالا نیایند.
بیماری رفلاکس معده زمانی برای افراد رخ می‌دهد که ماهیچه در انتهای مری ضعیف شده یا در مواقع درستی باز یا بسته نشود.
در چنین شرایطی امکان برگشت محتویات معده به مری وجود دارد. هر چقدر مشکل به وجود آمده برای عضله تنگ کننده در انتهای مری شما شدیدتر باشد، بیماری رفلاکس معده نیز شدیدتر خواهد بود. همچنین میزان تاثیر گذاری خنثی کننده بزاق دهان و نوع غذایی که خورده‌اید می‌تواند تاثیر زیادی روی رفلاکس معده داشته باشد.
از دیگر دلایل مهم به وجود آمدن این بیماری در افراد، فتق حجاب حاجز یا پرده دیافراگم است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که قسمت بالایی معده به سمت بالا حرکت کند و شکاف دیافراگم که وظیفه نگهداری قسمت پایینی معده را دارد دچار مشکل شود. مواردی مانند کار فیزیکی، فشار بالا روی شکم، رگ به رگ شدگی، استفراغ و سرفه می‌توانند باعث بروز فتق حجاب حاجز شوند.
خانم‌های باردار و افرادی که اضافه وزن دارند بیشتر در معرض این خطر هستند. سایر دلایل به وجود آمدن رفلاکس معده عبارتند از: مصرف سیگار و مصرف زیاد از حد خوراکی‌هایی مانند نوشیدنی‌های الکلی، قهوه، غذاهای سرخ شده و چرب، نعنا، شکلات و غیره.
علائم و نشانه‌های رفلاکس معده
بررسی نشانه‌های ابتلا به رفلاکس معده می‌تواند به شما کمک کند که زودتر از بروز این بیماری آگاه شده و اقدامات لازم برای درمان آن را انجام دهید. در ادامه این نشانه‌ها را با هم بررسی می‌کنیم.
- سوء هاضمه یا سوزش معده که در برخی شرایط می‌تواند تا دو ساعت طول بکشد و در زمان خم شدن یا دراز کشیدن نیز بدتر شود.
- احساس سوزش در سینه یا مری که معمولاً از قسمت پشت قفسه سینه شما شروع خواهد شد و از گردن و گلو عبور می‌کند.
- بازگشتن غذا به دهان
- داشتن احساس تلخی یا ترشی در دهان
در برخی موارد افراد درد ناشی از رفلاکس معده را با درد بیماری‌های قلبی مختلف اشتباه گرفته و نگران می‌شوند. در چنین شرایطی شما باید بررسی کنید که اگر در صورت تحرک بیشتر درد قفسه سینه شما افزایش یافت امکان بیماری قلبی بیشتر است.
این در حالی است که درد رفلاکس معده با تحرک بدنی، بیشتر نخواهد شد. نکته مهمی که باید مدنظر قرار دهید این است که اگر نتوانستید به درستی مشکل خود را تشخیص دهید بهتر است این کار را به یک پزشک متخصص بسپارید. بررسی‌های آماری نشان دهنده این است که بیماری رفلاکس معده یک مشکل رایج است، پس در صورت ابتلا به این بیماری نیازی به نگرانی شدید نیست. چرا که استرس باعث تشدید این بیماری خواهد شد.
روش‌های درمان رفلاکس معده
اولین موردی که در خصوص شناخت بیماری رفلاکس معده و درمان آن باید مد نظر قرار دهید این است که دو روش درمانی کلی پیش رو دارید: «استفاده از روش‌های درمانی طبیعی و مصرف دارو». در شرایط مختلف پزشکان روش‌های مختلفی را با توجه به شرایط بیماری تجویز می‌کنند. این روش‌ها را در ادامه با هم بررسی می‌کنیم.
- مصرف داروهای برطرف کننده رفلاکس معده: داروهایی مانند شربت آنتی رفلاکس بی باریج، آدامس کربنات کلسیم ضد ترشی معده، قرص د-ر گلیس، قرص دایجستر و قرص جویدنی دایجستیو اید می‌توانند به برطرف سازی رفلاکس معده شما کمک کنند. البته داروهای بیشتری در این زمینه وجود دارد، اما در بخش‌های بعدی توضیحات بیشتری در خصوص این محصولات در اختیارتان قرار می‌دهیم تا دلیل معرفی آنها را بهتر درک کنید.
- مصرف غذای کنترل شده: حجم بالای غذا و زمان نامناسب برای وعده‌های غذایی می‌تواند رفلاکس معده را تشدید کند. در این روش شما میانگین مصرف غذای خود را کاهش می‌دهید. علاوه بر این باید سعی کنید که وعده‌های غذایی خود را ۲ تا ۳ ساعت قبل از خواب میل کنید.
- مصرف نکردن برخی نوشیدنی‌ها و غذاها: همانطور که گفتیم مواد غذایی مختلفی هستند که باعث ضعیف شدن ماهیچه انتهایی مری می‌شوند. مصرف خوراکی‌هایی که قبلاً هم در مورد آنها بحث کردیم باعث تشدید این بیماری خواهد شد. علاوه بر موارد گفته شده برای جلوگیری از رفلاکس معده باید از خوراکی‌های دیگری مانند غذاهای تند، گوجه فرنگی و مرکبات یا آب آنها دوری کنید البته در صورتی که سالم هستید استفاده مناسب از این مواد غذایی برای شما هیچ ضرری نخواهد داشت.
- تغییر حالت خوابیدن: برای درمان رفلاکس معده یا ترش کردن در زمان خواب می‌توانید بخش بالایی تخت خود را به صورتی تنظیم کنید که از قسمت پایین آن ۱۵ سانت بالاتر باشد. این کمک می‌کند تا بخش زیادی از اسید و غذای وارد شده از معده به مری کاهش یابد. فراموش نکنید که گذاشتن بالش در قسمت بالا تنه به حل این مشکل کمک نمی‌کند و فقط باعث بیشتر آزار دیدن معده شما خواهد شد.
- ترک سیگار: یکی از بهترین روش‌های رفع علائم رفلاکس معده به صورت دائمی می‌تواند ترک سیگار باشد. مصرف سیگار از عوامل مهم ضعیف شدن ماهیچه تحتانی مری میباشد.
- کاهش وزن: معمولا افرادی که دچار اضافه وزن هستند و با مشکل رفلاکس معده دست و پنجه نرم می‌کنند، معمولا بعد از کاهش وزن میزان رفلاکس معده آنها کاهش می‌یابد.
در صورت شدید شدن رفلاکس معده چه باید کرد؟
یکی از دانستنی‌های مهم برای شناخت بیماری رفلاکس معده و درمان این است که بدانیم در شرایطی که این بیماری حادتر است باید چه اقداماتی انجام دهیم. قبل از همه چیز ضروری است بدانید در صورت شدید شدن بیماری رفلاکس معده باید حتما به یک پزشک متخصص دستگاه گوارش مراجعه کنید. معمولا در چنین شرایطی آزمایش‌های لازم روی فرد انجام می‌شود تا از نوع و شدت بیماری مطمئن شوند. روش‌های آزمایش، بررسی و انجام روند درمانی روش‌های مختلفی دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
- آزمایش دستگاه گوارش فوقانی: این روش عکس برداری با اشعه ایکس به شکلی است که بخش‌هایی مانند قسمت‌های بالایی روده کوچک، معده و مری را برای بررسی بهتر نشان می‌دهد.
- آندوسکوپی: این روش آزمایشی بیشتر برای افراد دارای رفلاکس معده مزمن مورد استفاده قرار می‌گیرد. روند انجام آن به این شکل است که یک لوله مخصوص که در قسمت جلوی آن چراغ و دوربینی قرار دارد وارد مری می‌شود. متخصص آندوسکوپی در تصاویر ضبط شده به دنبال زخم بافت یا تورم در بخش انتهایی مری یا سایر قسمت‌ها می‌گردد. در صورتی که وضعیت مری نامناسب بود، از بخش آسیب دیده یا دارای التهاب یک نمونه کوچک برداشته می‌شود و پزشک با بررسی آن به صورت دقیق تر به مشکل شما پی خواهد برد.
- آزمایش امپدانس مری و مانومتری: در این آزمایش معمولاً می‌توان مشکل انقباض غیر طبیعی ماهیچه‌های مری را تشخیص داد. این روش معمولا برای افرادی مورد استفاده قرار می‌گیرد که پیدا کردن مشکل و منشاء اصلی آن به یک چالش تبدیل شده و سخت است. در این روش پزشک با اندازه گیری میزان اسید داخل مری و PH آن به این موضوع پی می‌برد که وضعیت رفلاکس معده شما چطور است.
این که از کدام روش برای بازبینی وضعیت بیماری شما استفاده شود با توجه به صلاحدید پزشک می‌تواند متفاوت باشد. روش‌های درمانی مختلفی با توجه به شدت بیماری می‌تواند در پیش گرفته شود. در موارد بسیار نادری بیماری رفلاکس معده بسیار حاد شده و نیاز به عمل جراحی خواهد داشت.
با این حال فراموش نکنید که جراحی در موارد بسیار خاص انجام می‌شود و در صورتی که احساس درد شدیدی از رفلاکس معده می‌کنید و در طول روز این بیماری آزارتان می‌دهد بهتر است که قبل از همه چیز سراغ درمان‌های طبیعی و بعد از آن دارویی بروید. اینطور به احتمال بسیار زیاد مشکل شما حل خواهد شد. اگر بنا به صلاحدید پزشکتان نیاز به عمل جراحی داشته باشید، نوع عمل و سایر موارد مربوط به آن توسط پزشک تعیین می‌شود.
داروهای مناسب برای درمان رفلاکس معده
امروزه در بازار انواع و اقسام دارو برای درمان رفلاکس معده وجود دارد. بسیاری از افرادی که دچار رفلاکس معده خفیف می‌شوند با انواع این داروها آشنایی دارند و هرگاه مشکلی داشته باشند با مصرف دارو، آن را برطرف می‌کنند. اما نکته بسیار مهم در این میان تاثیرات منفی بسیاری از داروها در طولانی مدت است.
نباید فراموش کرد که بسیاری از داروها با پایه شیمیایی دارای عوارض زیادی هستند و استفاده سرخود از آن ها برای شما مناسب نخواهد بود. در این میان داروهای مختلفی وجود دارد که بر پایه انواع گیاهان و مواد دارویی طبیعی و ارگانیک تولید شده‌اند. این محصولات علاوه بر اثربخشی مناسب دارای عوارض جانبی بسیار کمی هستند. در ادامه این محصولات را به شما معرفی کرده و نحوه مصرف ایمن و اصولی آنها را با هم مورد بررسی قرار می‌دهیم.
شربت آنتی رفلاکس بی باریج ۱۲۰ میلی لیتر
مواد پایه تشکیل دهنده این شربت، ژل برگ آلوئه ورا میباشد که مواد آنتراکینونی موجود در آن به شکل مورد نیاز و سازگار با بدن تنظیم شده است. این شربت که گزینه مناسبی برای مقابله با علائم آزار دهنده رفلاکس معده است، فرمولاسیون استانداردی دارد و از لحاظ قیمت نسبت به سایر محصولات با کاربرد مشابه به صرفه تر میباشد. بهترین روش مصرف این شربت‌ها چنین است که هر روز ۲ مرتبه و در هر دفعه ۱ یا ۲ دو قاشق از آن را باید میل کنید. بهترین زمان برای مصرف آن قبل از صبحانه و قبل از خواب است.
آدامس کربنات کلسیم ضد ترشی معده ۲۴ عددی
این آدامس‌ها علاوه بر این که به درمان رفلاکس معده کمک می‌کنند و علائم آزار دهنده آن را کاهش می‌دهند، ضد ترش کردن می‌باشند و به رفع نفخ نیز کمک خواهند کرد. مواد تشکیل دهنده این محصولات عصاره شیرین بیان است که با طعم دهنده نعنا در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد تا طعم خوبی داشته باشد.
روش اثر دهی محصول چنین است که عصاره شیرین بیان موجود در آن دارای اسید گلیسیرتینیک است و در نتیجه به درمان التهاب و زخم‌های گوارشی کمک زیادی می‌کند. وقتی در حال جویدن این آدامس‌ها هستید مواد موثر موجود در آن با بزاق دهان شما مخلوط شده و وارد معده شما می‌شود.
نکته مهم در مورد این روش درمانی تداخل دارویی است که امکان دارد با سایر محصولات داشته باشد. پیشنهاد متخصصین ما این است که آدامس کربنات کلسیم ضد ترشی را با داروهایی که دارای ترکیباتی مانند: “سدیم پلی استایرن سولفات، فسفات سدیم، پتاسیم اسید فسفات، داروهایی مانند دلاویریدین و آتنازاناویز (که داروهای ایدز هستند)، کتوکونازول و ایتراکونازول که داروهای ضد قارچ هستند، آنتی بیوتیک‌های مختلف مانند تتراسایکلین، اکسی تتراسایکلین، مینوسیکلین و…” هستند مصرف نکنید.
خرید آدامس کربنات کلسیم ضد ترشی معده
قرص د-رگلیس ۱۰۰ عددی
این محصولات علاوه بر کمک به درمان رفلاکس معده برای پیشگیری و درمان زخم اثنی عشر، زخم معده و درمان ترشحات بیش از حد معده کاربرد دارند. این داروها دارای ترکیباتی مانند ریشه شیرین بیان هستند که میزان گلیسیریزین موجود در آن کنترل شده است. روند اثربخشی این محصولات چنین است که فلاونوئیدهای موجود در این محصولات باعث افزایش ماده پروستاگلاندین در قسمت بالایی دستگاه گوارش خواهد شد و عملکرد این قسمت را بهبود می‌بخشد.
مصرف قرص د-ر گلیس باید در دوره ۶ ماهه و به صورت کنترل شده انجام شود. از طرفی ممکن است افرادی که از آن استفاده می‌کنند با عوارضی مانند افزایش فشار خون، رفع پتاسیم، و دفع نکردن آب و سدیم روبرو شوند. در ضمن افراد دارای اضافه وزن بسیار زیاد و چاق، کودکان زیر ۶ سال، مادران باردار یا شیرده، افراد مبتلا به دیابت، بیماران مبتلا به فشار خون و بیماری‌های قلبی از این دارو نباید استفاده کنند.
قرص دایجستر ۶۰ عددی
این قرص ضد رفلاکس معده به روند هضم غذا نیز کمک می‌کند. این محصولات دارای ترکیباتی مانند بوره ارمنی، زنجبیل، فلفل سیاه، زیره سیاه و سداب هستند. استفاده از این ترکیبات باعث می‌شود گرفتگی‌های مختلف در مسیر مری و معده و به طور کلی دستگاه گوارش تا حد زیادی کاهش پیدا کند. از سوی دیگر مصرف این قرص‌ها باعث افزایش میزان اسید معده خواهد شد و همین به هضم بهتر غذا کمک خواهد کرد. این مورد برای افرادی که به دلیل مشکلات گوارشی خواب نامناسبی دارند توصیه می‌شود.
داشتن طبع گرم باعث شده این محصولات کمک کنند مشکلاتی مانند گرفتگی عضلات معده و روده، اختلالات مربوط به قلب، معده و سوء هاضمه برطرف شود. این دارو گزینه مناسبی برای افراد مبتلا به آسم و فشار خون نیست. در ضمن با این که تا الان عوارض جانبی خاصی در خصوص این محصولات گزارش نشده، بهتر است خانم‌های باردار یا شیرده از مصرف آنها خودداری کنند.
قرص جویدنی دایجستیو اید ۳۰ عددی
این محصولات علاوه بر درمان رفلاکس معده و کاهش علائم آن؛ به شما کمک می‌کند که مشکلاتی مانند سوزش معده و مری، نفخ بیش از حد، سوء هاضمه و یبوست را درمان کنید. روند تاثیرگذاری قرص جویدنی دایجستیو چنین است که کلسیم کربنات موجود در آن محصولات کمک می‌کند مشکل افزایش بیش از حد اسید معده برطرف شود. خانم‌ها در صورت بارداری یا بودن در دوران شیردهی، باید قبل از مصرف این داروها با پزشک متخصص مشورت کنند. معمولا نحوه مصرف این قرص‌ها چنین است که ۱ عدد از آنها را قبل از غذا می‌جوید.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت مجله مفیدطب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتیکه مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید
