ملاتونین یکی از محصولاتی هست که در اشکال دارویی مختلف وجود دارد و برای موارد خیلی متنوعی قابل استفاده است. مطالعات زیادی بر روی آن انجام شده و همین قضیه باعث شده است که سوالات زیادی در مورد ملاتونین وجود داشته باشد. در این مقاله از مجله سلامت مفیدطب به ادامه گفتگو با خانم دکتر ضحا مرتضوی در مورد این هورمون خواهیم پرداخت و به تک تک سوالات پاسخ خواهیم داد.
قسمت اول گفتگو و سوالات – همه چیز درباره هورمون ملاتونین
میزان اثر ملاتونین بر بیماری‌های گوناگون
در ادامه در مورد هر یک از بیماری‌ها و مشکلاتی که ممکن است برای شما سوال باشد، آیا ملاتونین بر آن‌ها اثر دارد یا خیر، صحبت خواهیم کرد:
ملاتونین برای خواب
مصرف اصلی ملاتونین رفع بی‌خوابی است. به طور کلی این هورمون در بعضی از انواع بی‌خوابی اثر دارد. مثلا در نوعی از بی‌خوابی که افراد در شروع خواب و به خواب رفتن مشکل دارند، می‌تواند کمک کند.
ملاتونین در به هم ریختن خوابی که ناشی از مسافرت‌های طولانی‌مدت یا به اصطلاح “جت لگ” هم تاثیر دارد. همچنین در بی‌خوابی ناشی از مصرف برخی از داروهای بتابلاکر مثل بیزوپرولول می‌تواند موثر باشد.
کپسول ملاتونین گابا اس تی پی فارما از جمله محصولاتی است که به دلیل داشتن ملاتونین، ویتامین ب۶ و گابا بر روی خواب تاثیر گذاشته و کمبود خواب ناشی از اختلاف ساعت پرواز را بهبود می‌بخشد:
لازم به ذکر است که ملاتونین در همه انواع بی‌خوابی موثر نیست. با این حال تاثیر آن بر روی مواردی که گفته شد، تایید شده و ثابت شده است.
ملاتونین و افسردگی
ملاتونین بر روی افسردگی اثر خاصی نشان نداده است، اما ممکن است با بهبود خواب تا حدی باعث قابل تحمل شدن افسردگی شود. نکته‌ای که وجود دارد این است که ملاتونین در بعضی موارد باعث بدتر شدن علائم افسردگی شده که به همین دلیل مصرف آن در این مورد، مگر با تجویز مستقیم پزشک، توصیه نمی‌شود.
ملاتونین و سرطان
مطالعات زیادی در مورد اثر ملاتونین بر سرطان انجام شده و تاثیر آن قابل توجه بوده است. ملاتونین در کنار رژیم‌های شیمی درمانی توانسته زنده‌مانی بیماران را افزایش دهد. همچنین به کوچک شدن توده‌های سلول‌های سرطانی کمک کرده و باعث بقای بیشتر بیماران می‌شود.
ملاتونین و فشار خون بالا
در این مورد در داده‌ها تناقض وجود دارد. گفته می‌شود که اشکالی از ملاتونین که در بدن سریع آزاد می‌شوند، برای افرادی که سابقه فشار خون دارند، باید با احتیاط مصرف شوند. اما اشکالی از ملاتونین که آزاد شدن آن‌ها در بدن کنترل شده است، در برخی مطالعات توانسته‌اند که فشار خون را کاهش دهند. به هر حال مصرف ملاتونین در مورد فشار خون بهتر است تحت نظر پزشک باشد.
ملاتونین و میگرن
برخی از مطالعه‌ها نشان داده‌اند که مصرف ملاتونین می‌تواند به پیش‌گیری از میگرن کمک کند. این هورمون تاثیر زیادی بر روی بیماران میگرنی نداشته ولی ممکن است پزشک شما در کنار رژیم‌های پیش‌گیری از میگرن، ملاتونین را هم به شما توصیه کند.
ملاتونین و اضطراب
ملاتونین نشان داده است که بر روی تعدادی از گیرنده‌های مغز مثل گیرنده‌های گابا می‌تواند اثر بگذارد. این تاثیر می‌تواند باعث القای آرامش یا خواب شود. اما اینکه ملاتونین از این جهت می‌تواند بر اضطراب موثر باشد، هنوز به مطالعه بیشتر نیاز دارد. با این حال بهبود خواب می‌تواند به فردی که دچار اختلالات اضطرابی است کمک کند.
ملاتونین برای پوست
بسیاری از افراد ملاتونین را با ملانین که رنگدانه‌های پوستی است اشتباه می‌گیرند. به طور کلی ملاتونین می‌تواند خاصیت محافظت از پوست را داشته باشد. اثر آن بر روی پوست در مطالعات مختلف بررسی شده است. به طور مثال ملاتونین در فرم موضعی توانسته از آفتاب سوختگی جلوگیری کند یا در برخی از موارد بر اگزما موثر بوده است. با این حال هنوز به مطالعات بیشتری در این زمنیه نیاز است.
تاثیر ملاتونین بر وزن
در این زمینه مطالعاتی انجام شده است که نشان داده ملاتونین می‌تواند متابولیسم چربی‌ها را افزایش دهد یا سلول‌ها و توده‌های چربی را کوچک کند. با این حال از طرف دیگر در مطالعاتی با موضوعات مختلف توانسته که اشتها را افزایش دهد. به همین دلیل ملاتونین برای درمان اضافه وزن و چاقی معمولا تجویز نمی‌شود و اثر خیلی خاصی نداشته است.
برای کاهش وزن مطمئن بهتر است از محصولاتی که به‌طور ویژه برای این منظور تهیه شده‌اند، استفاده کنید. مثلاً قرص لاغری اسلیم کوئیک یکی از این محصولاتی است که می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند:
ملاتونین برای چشم
در برخی از سلول‌های چشمی، ملاتونین به میزان کمتری نسبت به غده پینه آل ترشح می‌شود و در خیلی از عملکردهای چشمی و بینایی هم نقش دارد. در برخی از مطالعات اثر ملاتونین بر بعضی از بیماری‌های چشمی مثل فشار چشم، گلوکوم یا AMD و … بررسی شده است ولی داده‌ها هنوز قابل اتکا و اعتنا نیستند.
تاثیر ملاتونین بر مغز
مطالعات نشان داده که در برخی از موارد مثل هذیان‌گویی، زوال مغزی یا مشکلات مغزی که باعث تحت تاثیر قرار دادن عملکردهای شناختی می‌شوند، ملاتونین توانسته موثر باشد. اما این تاثیر به همراه ترکیبات دیگر بوده است به همین دلیل از اینکه ملاتونین خود به طور مستقیم اثر مثبتی در این زمینه داشته باشد یا خیر، مطمئن نیستیم.
ملاتونین و حافظه
مورد بعدی اثر ملاتونین روی حافظه است. داده‌ها در این مورد هم تقریبا متناقض است. در بعضی از مطالعات روی موش‌های آزمایشگاهی توانسته که ایجاد و شکل‌گیری حافظه بلندمدت را تسهیل کند. اما از طرفی در برخی مطالعات دیگر بر تشکیل حافظه بلندمدت اختلال ایجاد کرده است. بنابراین در این مورد شواهد دقیقی نداریم. البته این بدان معنی نیست که شخص با مصرف ملاتونین دچار مشکل حافظه شود.
ملاتونین و یبوست
یکی از عوارض بسیار نادر ملاتونین، ایجاد یبوست است. اما در برخی مطالعات و پژوهش‌ها توانسته یبوستی که افراد مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر را درگیر می‌کند، درمان کند و در این زمینه کمک‌کننده باشد.
ملاتونین و رشد قد
آیا ملاتونین بر بهبود رشد اطفال تاثیر دارد؟ مستقیما نه، ولی با توجه به اینکه می‌تواند کیفیت خواب را بهبود ببخشد، می‌تواند به بهبود رشد و حتی رشد قدی اطفال کمک کند.
قرص ملاتونین برای سالمندان
به طور کلی ملاتونین ایمن هست و مصرفش خصوصا برای بهبود خواب سالمندانی که داروهای شیمیایی بنزودیازپینی مثل آلپرازولام مصرف می‌کنند، کمک‌کننده است. با این حال باید دقت شود که ملاتونین برای سالمندانی که مبتلا به پارکینسون یا زوال مغزی هستند توصیه نمی‌شود.
ویدئو پاسخ به سوالات رایج درباره ملاتونین
در ویدئوی زیر می‌توانید توضیحات دکتر مرتضوی درباره تاثیر ملاتونین بر انواع بیماری‌ها را مشاهده نمایید:
سخن پایانی
در این مقاله دکتر ضحا مرتضوی در رابطه با اثرات مصرف ملاتونین بر بیماری‌های مختلف صحبت کردند که متن این گفتگو به صورت مختصر و ویدئو آن ارائه شد.
برای تهیه انواع قرص خواب آور گیاهی که حاوی هورمون ملاتونین و سایر ترکیبات گیاهی موثر در بهبود خواب هستند، می‌توانید از طریق لینک زیر به این محصولات و اطلاعات هریک دسترسی پیدا کنید:
شما می‌توانید هر سوال دیگری که در این مورد دارید، در صفحه محصولات دارای ملاتونین در سایت داروخانه آنلاین مفیدطب کامنت کنید، متخصصین ما به آن‌ها پاسخ خواهند داد. همچنین می‌توانید سوالات خود را در قسمت پایین همین مقاله کامنت کنید.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
