اکثر ما می‌دانیم که مادران در هنگام بارداری و شیردهی بیش از هر زمان دیگری لازم است به تغذیه و دریافت مواد مغذی لازم برای بدن خود توجه کنند. مادران باردار یا خانم‌هایی که در فکر باردار شدن هستند، همواره سوال‌ها و دغدغه‌هایی در این رابطه دارند، از جمله این که مصرف قرص‌های پریناتال در بارداری و به طور کلی مکمل‌های مولتی ویتامین و مینرال در هنگام بارداری و شیردهی چقدر اهمیت دارد، چگونه آنها را مصرف کنند و اصلا چگونه باید از بین این محصولات، مناسب‌ترین مکمل برای بدن خود را انتخاب کنند. در این مقاله با مجله سلامتی مفید طب همراه باشید تا درباره تعدادی از سوالات و اطلاعات مهم از این دست صحبت کنیم.
پریناتال چیست؟
کلمه پریناتال به معنی مربوط به دوره بارداری و دوره قبل یا بعد از آن است. محصولات پریناتال از جمله مولتی ویتامین و مینرال پریناتال فرآورده‌هایی است که برای مصرف در دوران بارداری و دوران قبل از بارداری و دوران شیردهی پیشنهاد می‌شود.
اهمیت مصرف فرآورده‌های پریناتال هنگام بارداری
دریافت مقادیر کافی ریز مغذی‌ها در طی بارداری اهمیت زیادی در رشد و نمو جنین و حفظ سلامت بدن مادر دارد. مادران بارداری که تغذیه ایده‌آل و کاملا بالانس شده زیر نظر متخصص تغذیه داشته باشند نیازی به مصرف مکمل‌های پریناتال ندارند. در غیر این صورت، مصرف این فرآورده‌ها توصیه می‌شود. مطالعات نشان داده است مصرف مکمل‌های بارداری کاهش احتمال کم وزنی نوزاد و کاهش ریسک زایمان زودرس را به همراه دارد. همچنین مصرف این مکملها مانع از ایجاد کم‌خونی در مادر می‌شود.
ریزمغذی‌های مورد نیاز مادران باردار
برخی از ریزمغذی های مورد نیاز مادران باردار که معمولا از طریق تغذیه به تنهایی تامین نمی‌شود عبارتند از:
آهن:
وجود آهن برای نمو جفت و جنین و جلوگیری از ایجاد کم‌خونی در مادر ضروری است. به ویژه آهن در نمو مغز جنین نقش مهمی دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود تمامی مادران باردار روزانه مکمل آهن دریافت کنند.
کلسیم:
مادران باردار باید روزی ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم دریافت کنند. با این حال، درصد زیادی از آنها کمتر از ۸۰۰ میلی گرم کلسیم را از غذا تامین می کنند. در این شرایط بدن مادر ناچار است کلسیم مورد نیاز را از ذخایر خود تامین کند. به همین دلیل توصیه می‌شود مکمل‌های حاوی کلسیم مصرف شود.
مصرف کلسیم احتمالا در کاهش ریسک اختلالات فشار خون بارداری و پره‌اکلامپسی نیز نقش دارد.
ویتامین دی:
پیشنهاد می‌شود تمامی بانوان سن باروری از جمله مادران باردار روزی ۶۰۰ واحد ویتامین دی دریافت کنند. ویتامین دی انواع مختلف دارد که بهترین آنها ویتامین دی ۳ (D3) است.
فولیک اسید:
کمبود فولیک اسید می‌تواند باعث یک نقص خطرناک جنینی به نام نقص لوله عصبی شود. به همین دلیل در منابع پیشنهاد می‌شود تمامی بانوان از یک ماه قبل از بارداری روزی ۰.۴ تا ۰.۸ میلی‌گرم فولیک اسید مصرف کنند. این میزان برای مادران پرخطر (مادران با سابقه تولد نوزاد دارای نقص لوله عصبی و مادران مصرف کننده داروهای ضد صرع) متفاوت است.
زینک:
وجود مقادیر کافی زینک برای رشد طبیعی جنین ضروری است. مشاهدات حاکی از آن است که مصرف زینک می تواند کاهش ریسک کم وزنی نوزاد هنگام تولد را به همراه داشته باشد. همچنین مطالعات نشان داده است مصرف مکمل زینک کاهش ریسک زایمان زودرس را به همراه دارد.
ید:
کمبود ید عوارض خطرناکی همچون کم‌کاری تیروئید در مادر و جنین را به همراه دارد. توصیه می‌شود تمامی مادران باردار و شیرده روزانه مکمل ید دریافت کنند.
امگا ۳:
مشاهدات نشان می‌دهد دریافت اسیدهای چرب امگا ۳ در طی بارداری تاثیرات مثبتی در نمو عصبی جنین، کاهش زایمان زودرس و کاهش بروز بیماری‌های آلرژیک در کودکی دارد. ماهی منبع غنی امگا ۳ است اما برای دریافت مقادیر کافی امگا ۳ لازم است هفته‌ای دو تا سه وعده ماهی مصرف شود. این موضوع با توجه به اینکه ماهی منبع جیوه است نگران کننده است. جیوه در تمامی بافت‌های ماهی وجود دارد و با پخت از بین نمی‌رود و جذب گوارشی ۹۵ درصدی دارد. دریافت جیوه می‌تواند باعث آسیب‌های عصبی در جنین شود چرا که مغز جنین به جیوه بسیار حساس است.
از طرفی مکمل‌های امگا ۳ کاملا خالص شده و فاقد جیوه هستند و اثرات منفی برای مصرف آنها حین بارداری گزارش نشده است.
پیشنهاد می شود روزی ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی گرم DHA (نوعی امگا ۳) توسط مادر باردار مصرف شود.
توجه: مصرف روغن کبد ماهی در بارداری توصیه نمی‌شود چرا که محتوی ویتامین A است.
بهتر است امگا ۳ بعد از غذا مصرف شود تا طعم ماهی آن کمتر احساس شود. در صورتی که طعم ماهی امگا ۳ باز هم برای شما اذیت کننده است می توانید کپسول آن را فریز و سپس مصرف کنید. همچنین تغییر برند فرآورده می‌تواند کمک کننده باشد.
اکثر غذاهای غنی شده با امگا ۳ به علت دارا بودن منابع گیاهی امگا ۳ جایگزین مناسبی برای مکمل امگا ۳ نیستند.
در هنگام خرید مولتی ویتامین پریناتال به چه مواردی باید توجه کنیم؟
در صورتی که دچار بیماری‌های زمینه‌ای هستید، از رژیم‌های غذایی خاصی پیروی می‌کنید یا دارای جنین دو یا چند قلو هستید بهتر است مکملها و قرص‌های پریناتال را تحت نظر متخصص تغذیه مصرف کنید. در غیر این صورت:
- در وهله اول توجه کنید روی محصول درج شده باشد که برای مادران باردار طراحی شده است.
- حتما به اطلاعات برچسب فرآورده توجه کنید. بهتر است مکملی استفاده کنید که حداقل حاوی این مواد باشد:
| آهن | فولات | کلسیم | ید | ویتامین دی | DHA (نوعی امگا ۳) |
| ۲۷ میلی گرم | ۰.۴ میلی گرم | ۲۵۰ میلی گرم | ۱۵۰ میکروگرم | ۲۰۰ واحد | ۲۰۰ میلی گرم |
اگر یکی از اجزای جدول فوق در مکمل بارداری که استفاده می کنید وجود ندارد بهتر است آن را جداگانه مصرف کنید.
پرسش و پاسخ درباره مکمل‌های پریناتال در بارداری
آیا مصرف مولتی ویتامین‌های پریناتال عوارضی دارد؟
مصرف این فرآورده ها در مقادیر توصیه شده عارضه ای به همراه ندارد. اما مصرف بیش از حد برخی از اجزای آن مشکل زاست: ویتامین اِی در مقادیر بیش از ۱۰۰۰۰ واحد روزانه می تواند تراتوژن باشد. مصرف مقادیر بیش از حد ید می‌تواند باعث گواتر در جنین شود.
آیا مصرف مولتی ویتامین پریناتال برای افراد عادی توصیه می‌شود؟
مکمل‌های پریناتال برای مادران باردار یا شیرده یا مادرانی که قصد باردار شدن دارند طراحی شده است. مصرف آن توسط سایر افراد اگرچه احتمالا مشکل خاصی به دنبال نخواهد داشت، اما با توجه به اینکه گزینه‌های مناسب‌تری (مانند شربت مولتی ویتامین سیمرغ) برای این افراد وجود دارد، توصیه نمی‌شود.
بهترین روش مصرف مولتی ویتامین پریناتال چیست؟
بهترین زمان مصرف این مکملها بعد از غذا به همراه یک استکان آب است. بهتر است برای جذب بهتر آهن، همراه با چای و قهوه مصرف نشود.
آیا مصرف مولتی ویتامین پریناتال در دوران شیردهی توصیه می‌شود؟
تامین نیازهای تغذیه‌ای مادران شیرده برای تجدید ذخایر از دست رفته در طی بارداری، کاهش اضافه وزن و تامین نیازهای نوزاد شیرخوار ضروری است. از این رو مصرف مکمل‌های پریناتال در این دوران پیشنهاد می‌شود.
آیا مصرف مولتی ویتامین پریناتال قبل از بارداری توصیه می شود؟
بله. با توجه به اهمیت تامین ذخایر بدن مادر پیشنهاد می‌شود مصرف مکمل پریناتال قبل از بارداری شروع شود.
جمع بندی
در این مقاله درباره نیازهای خاص بدن در هنگام بارداری خواندیم و این که در چه شرایطی لازم است مکملها و مولتی ویتامین‌های پریناتال در بارداری مصرف کنیم. همچنین ریزمغذی‌های مورد نیاز بدن مادران باردار و سوالات پرتکراری را که در این رابطه پرسیده می‌شود، دقیق‌تر بررسی کردیم. در صورتی که در رابطه با این موضوع سوال دیگری دارید، می‌توانید در قسمت نظرات این مقاله کامنت کنید و متخصصین ما به آنها پاسخ خواهند داد.
همچنین برای خرید قرص مولتی ویتامین مینرال پریناتال سیمرغ می‌توانید به داروخانه آنلاین دکتر اصیلی (مفید طب) مراجعه کرده و با خرید اینترنتی آسان، محصول مورد نظر خود را در محل مورد نظر تحویل بگیرید.
