بارداری که یکی از مهم‌ترین دوره‌های زندگی بسیاری از زنان است، نیازمند توجه ویژه به تغذیه و مکمل های غذایی و به طور کلی مواد مغذی مورد نیاز بدن میباشد. یکی از انواع این مواد معذی، اسیدهای چرب امگا ۳ است که به دلیل فواید متعدد آن برای سلامت مادر و جنین، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. موضوعاتی که در این زمینه بسیار مورد پرسش هستند عبارتند از: امگا ۳ برای تخمک گذاری و قبل از دوران بارداری چقدر اهمیت دارد؟ مصرف قرص امگا ۳ در بارداری در چه صورتی لازم است؟ در این مقاله، به تحلیل اهمیت امگا ۳ در بارداری، مطالعات اخیر و توصیه‌های غذایی برای این دوران می‌پردازیم. در ادامه چند مورد از بهترین انواع قرص امگا ۳ برای زنان باردار و کسانی که قصد بارداری دارند را معرفی می‌کنیم. با ما همراه باشید.
اهمیت امگا ۳ در بارداری
اسیدهای چرب امگا ۳، به خصوص نوع EPA (ایکوزاپنتانوئیک اسید) و نوع DHA (دوکوزاهگزانوئیک اسید) آن، نقشی حیاتی در رشد و توسعه سیستم عصبی و مغز جنین ایفا می‌کنند. این اسیدهای چرب به خصوص DHA به طور مستقیم بر رشد مغز، چشم‌ها و سیستم عصبی جنین تأثیر می‌گذارند و کمبود آن‌ها ممکن است منجر به مشکلاتی مانند کمبود وزن هنگام تولد، زایمان زودرس و اختلالات شناختی در کودکان شود.
به علاوه، مصرف کافی این اسیدهای چرب از طریق غذا و قرص امگا ۳ در بارداری، ممکن است به کاهش خطر ابتلا به پره‌اکلامپسی (فشار خون بالا در بارداری) کمک کند. البته در نظر داشته باشید که هر چند برخی مطالعات نشان می‌دهند که اسیدهای چرب امگا ۳ ممکن است در کاهش خطر پره‌اکلامپسی موثر باشند، شواهد موجود هنوز به حدی نرسیده که بتوان مکمل‌های امگا ۳ را به عنوان یک راهکار پیشگیرانه قطعی توصیه کرد. همچنین، به نظر می‌رسد که تعادل بین امگا ۳ و سایر اسیدهای چرب مانند امگا ۶، نقش مهم‌تری در این زمینه دارد. بنابراین، تحقیقات بیشتری لازم است تا نتایج دقیق‌تری در این خصوص به دست آید.
مطالعات در مورد اهمیت امگا ۳ در دوران بارداری
همانطور که گفتیم، مصرف منظم امگا ۳ می‌تواند به توسعه سالم جنین کمک کند. در سال‌های اخیر، تحقیقات متعددی بر روی اثرات امگا ۳ در دوران بارداری انجام شده است که نتایج این مطالعات نشان‌دهندۀ اهمیت بالای مصرف این اسیدهای چرب برای سلامت مادر و جنین است.
پژوهش‌ها حاکی از آن است که زنانی که در دوران بارداری یا قبل از آن مقادیر کافی امگا ۳ مصرف می‌کنند، خطر زایمان زودرس و چندین مشکل دیگر را کاهش می‌دهند. خانم‌ها می‌توانند این امگا ۳ را از طریق غذاها و یا مصرف قرص امگا ۳ در بارداری و قبل از آن تامین نمایند.
اثرات مصرف امگا ۳ در بارداری برای مغز کودک
یک مطالعه در سال ۲۰۲۰، نشان می‌دهد که اسید دوکوزاهگزائنوئیک (DHA)، که نوعی اسید چرب امگا-۳ است، برای رشد و عملکرد مغز نوزادان بسیار مهم است. در دوران بارداری، به ویژه در سه‌ماهه سوم، تأمین کافی DHA از سوی مادر برای توسعه صحیح مغز جنین ضروری است. کمبود DHA می‌تواند باعث مشکلات یادگیری، تغییرات رفتاری و آسیب به مغز شود. بنابراین، مصرف مناسب DHA در دوران بارداری برای سلامت مغز نوزاد بسیار حیاتی است.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ به بررسی ارتباط بین مصرف اسیدهای چرب غیر اشباع چندگانه (PUFA) توسط مادر در دوران بارداری و توسعه مغز کودک در دوران کودکی پرداخته است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که مقادیر کافی از اسیدهای چرب امگا ۳ در بارداری ممکن است به توسعه بهتر مغز کودک در بلندمدت مرتبط باشد. به ویژه، مقادیر پایین‌تر از اسیدهای چرب امگا ۳ در زندگی جنینی با حجم کمتر مغز در دوران کودکی مرتبط بوده است. همچنین، مقادیر Omega-6 LC-PUFA (چربی غیراشباع چندگانه زنجیره بلند امگا ۶) در مادران تأثیر معناداری بر مورفولوژی مغز کودک نداشته است.
تاثیر امگا ۳ در بارداری بر ریسک زایمان زودرس
مطالعه‌ای دیگر نشان داد که مصرف امگا ۳ می‌تواند خطر زایمان زودرس را تا ۱۱٪ کاهش دهد. این تحقیق شامل تحلیل داده‌های بیش از ۷۰,۰۰۰ زن باردار بود و نتیجه‌گیری شد که زنانی که مصرف امگا ۳ بیشتری داشتند، کمتر با مشکلات زایمان زودرس مواجه شدند.
اثر امگا ۳ در بارداری برای جلوگیری از افسردگی پس از زایمان
در مطالعه‌ای مشخص شد که مصرف امگا ۳ می‌تواند به کاهش احتمال ابتلا به افسردگی پس از زایمان کمک کند. این مطالعه بر روی ۲,۰۰۰ زن باردار انجام شد و نشان داد که سطوح پایین امگا ۳ در دوران بارداری ممکن است با افزایش خطر افسردگی پس از زایمان مرتبط باشد.
به طور کلی شواهد نشان می‌دهد که مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ می‌تواند در کاهش علائم افسردگی پس از زایمان (PPD) مؤثر باشد، هرچند نتایج هنوز قطعی نیستند و به مطالعات بیشتری نیاز است. محققان توصیه می‌کنند که امگا ۳ می‌تواند به عنوان یک رویکرد مکمل در کنار سایر درمان‌های روانشناختی برای مدیریت افسردگی پس از زایمان استفاده شود، اما به دلیل نتایج متناقض در برخی از مطالعات، پیشنهاد می‌شود مادران قبل از مصرف مکمل‌ها با پزشک خود مشورت کنند تا دوز مناسب و اثربخشی احتمالی را مشخص نمایند.
امگا ۳ و کاهش التهاب در بارداری
تأثیر امگا ۳ بر کاهش التهاب‌ها در دوران بارداری در یک مطالعه مورد تحقیق قرار گرفت. محققان دریافتند که مصرف امگا ۳ می‌تواند به کاهش التهاب‌ها و بهبود عملکرد سیستم ایمنی در دوران بارداری کمک کند. این مطالعه نشان داد که زنانی که در دوران بارداری از مکمل‌های امگا ۳ استفاده می‌کنند، با مشکلات التهابی کمتری مواجه می‌شوند.
اثرات امگا ۳ برای تخمک گذاری؛ مصرف قرص امگا ۳ قبل از بارداری
امگا ۳ نه تنها برای دوران بارداری مفید است، بلکه تأثیر مهمی بر فرآیند تخمک گذاری دارد. تحقیقات در زمینه فواید امگا ۳ برای تخمک گذاری نشان می‌دهد که اسیدهای چرب امگا ۳ می‌توانند به بهبود کیفیت تخمک‌ها کمک کنند و فرآیند تخمک گذاری را منظم‌تر کنند. مصرف امگا ۳ می‌تواند سطح التهاب در بدن را کاهش دهد و در نتیجه محیطی سالم‌تر برای تخمک گذاری فراهم کند.
افزایش مصرف امگا ۳ در زنانی که قصد بارداری دارند، می‌تواند به بهبود تعادل هورمونی کمک کرده و احتمال بارداری موفقیت‌آمیز را افزایش دهد. این اسیدهای چرب همچنین می‌توانند به تنظیم چرخه قاعدگی کمک کنند، که این موضوع به خصوص برای زنانی که با مشکلات تخمک گذاری یا سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) مواجه هستند، اهمیت دارد.
مطالعات در مورد اهمیت امگا ۳ برای تخمک گذاری و باروری زنان
در یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ تأثیر مکمل‌های امگا ۳ بر قابلیت باروری طبیعی زنان بررسی شد. مطالعه روی زنان ۳۰ تا ۴۴ ساله که قصد بارداری داشتند و سابقه ناباروری نداشتند، انجام شد. آن‌ها به مدت یک سال تلاش برای بارداری را ثبت کردند و داده‌هایی درباره مصرف مکمل‌ها، داروها و ویتامین‌ها ارائه دادند. از ۹۰۰ زن مورد بررسی، احتمال بارداری در کسانی که مکمل امگا ۳ مصرف کرده بودند، ۱.۸۳ برابر بیشتر از کسانی بود که این مکمل را مصرف نکرده بودند. این نتیجه، پس از در نظر گرفتن عواملی مانند سن، چاقی، سابقه بارداری، نژاد و مصرف ویتامین D، به دست آمد. بنابراین، نتایج نشان می‌دهد که مکمل امگا ۳ می‌تواند احتمال بارداری را در هر چرخه قاعدگی افزایش دهد، اما نیاز به مطالعات کنترل‌شده بیشتری برای تأیید این یافته‌ها وجود دارد.
اسیدهای چرب امگا ۳ برای سلامت کلی زنان و به ویژه برای بهبود کیفیت تخمک‌ها، تأخیر در پیری تخمدان‌ها و افزایش نرخ بارداری مفید هستند. در یک مطالعه منتشرشده در سال ۲۰۱۱ توسط انجمن آمریکایی برای پزشکی تولید مثل (ASRM)، مشخص شد که مصرف بیشتر امگا ۳ با الگوی بهتر تخمک گذاری و هورمون‌های مربوط به تولید مثل مانند FSH، پروژسترون و استروژن مرتبط است.
همچنین، تحقیقی در سال ۲۰۱۸ نشان داد که افزایش سطح امگا ۳ در خون با افزایش ۸ درصدی احتمال بارداری و احتمال زنده به دنیا آمدن کودک همراه است.
در مطالعه‌ای دیگر در سال ۲۰۱۲، مشخص شد که مصرف بلندمدت یا کوتاه‌مدت امگا ۳ می‌تواند به بهبود کیفیت تخمک‌ها و تأخیر در پیر شدن تخمدان‌ها، به خصوص برای زنان در سنین بالای بارداری بینجامد.
تاثیر مکمل امگا ۳ در سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
طبق تحقیقات، امگا ۳ بر کاهش التهاب و بهبود تخمک گذاری در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) نیز موثر است. مصرف امگا ۳ می‌تواند به کاهش التهاب‌های مرتبط با سیستم تولید مثل کمک کرده و در نتیجه محیط سالم‌تری برای تخمک گذاری فراهم می‌کند. به طور دقیق‌تر:
- کاهش التهاب: التهاب مزمن خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، هایپرآندروژنیسم، مقاومت به انسولین و دیگر مشکلاتی که معمولاً در افراد مبتلا به PCOS مشاهده می‌شود را افزایش می‌دهد. مکمل‌های امگا ۳ به‌طور اثبات‌شده‌ای التهاب مزمن را کاهش می‌دهند که ممکن است این خطرات را کاهش دهد.
- بهبود کیفیت تخمک و تخمک‌گذاری: مصرف مکمل‌های اسیدهای چرب امگا ۳ ممکن است باروری زنان و شانس بارداری طبیعی را بهبود بخشد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳ نشان داد که مصرف مکمل و قرص امگا ۳ بهبود قابل توجهی در باروری افراد مبتلا به PCOS، به خصوص در افرادی که دارای اضافه وزن یا مبتلا به چاقی هستند، ایجاد کرده است.
توصیه‌های تغذیه‌ای جهت دریافت امگا ۳ در بارداری
توصیه می‌شود که زنان باردار روزانه حدود ۲۰۰-۳۰۰ میلی‌گرم DHA مصرف کنند. این مقدار را معمولاً می‌توان از طریق مصرف ماهی‌های چرب مانند سالمون، ساردین و ماهی خال‌مخالی تأمین کرد. برای زنانی که به ماهی علاقه ندارند یا به دلایل پزشکی نمی‌توانند آن را مصرف کنند، مصرف قرص امگا ۳ در بارداری یک جایگزین مناسب محسوب می‌شوند.
در ادامه چند توصیه را که متخصصین برای مصرف امگا ۳ در بارداری ارائه می‌دهند، می‌خوانید.
مصرف ماهی‌های چرب در دوران بارداری
ماهی‌های چرب مانند سالمون، ساردین، ماهی خال‌مخالی، شاه‌ماهی و تون، از بهترین منابع طبیعی امگا ۳ به شمار می‌روند. توصیه می‌شود زنان باردار و کسانی که قصد بارداری دارند، در برنامه غذایی خود دو بار در هفته از ماهی‌های چرب انتخاب کنند. این ماهی‌ها غنی از DHA و EPA هستند که برای رشد مغزی و سیستم عصبی جنین ضروری است.
توجه: با اینکه ماهی‌های چرب منابع خوبی از امگا ۳ هستند، برخی از آن‌ها ممکن است حاوی مقادیر بالای جیوه باشند که برای جنین مضر است. بنابراین، انتخاب ماهی‌های کم‌جیوه مانند سالمون، ساردین و ماهی خال‌مخالی توصیه می‌شود و بهتر است از مصرف ماهی‌هایی مانند کوسه و شمشیرماهی خودداری شود.
استفاده از مکمل و قرص امگا ۳ در بارداری
اگر مصرف کافی امگا ۳ از طریق رژیم غذایی دشوار باشد، مکمل‌های امگا ۳ می‌توانند یک راه حل مناسب باشند. توصیه می‌شود زنان باردار و کسانی که قصد بارداری دارند، روزانه حدود ۲۰۰-۳۰۰ میلی‌گرم DHA از طریق مکمل‌ها یا منابع غذایی دریافت کنند.
- مکمل‌های حاوی EPA و DHA: مکمل‌هایی که ترکیبی از EPA و DHA دارند، گزینه‌های خوبی برای تأمین نیازهای امگا ۳ هستند.
- مکمل‌های گیاهی: برای کسانی که رژیم گیاهخواری دارند، روغن جلبک دریایی یک منبع گیاهی خوب برای DHA است.
مصرف دانه‌های کتان و چیا برای دریافت ALA
دانه‌های کتان و چیا منابع غنی از آلفا-لینولنیک اسید (ALA) هستند که نوعی امگا ۳ محسوب می‌شود. هرچند که ALA در بدن به DHA و EPA تبدیل می‌شود، اما میزان این تبدیل بسیار کم است. با این حال، این دانه‌ها همچنان یک گزینه خوب برای افزودن به رژیم غذایی روزانه برای دوران بارداری به حساب می‌آیند.
روغن‌های گیاهی برای افزایش امگا ۳ در بارداری
روغن‌های گیاهی مانند روغن کتان، روغن چیا و روغن گردو منابع مناسبی از امگا ۳ هستند. این روغن‌ها را می‌توان به سالادها و غذاها اضافه کرد تا میزان مصرف امگا ۳ در بارداری افزایش یابد.
مغزها و آجیل‌ها میان وعده برای دریافت امگا ۳ در بارداری
مغزهایی مانند گردو و بادام منابع خوبی از ALA هستند و می‌توانند به عنوان یک میان‌وعده سالم و غنی از امگا ۳ مورد استفاده قرار گیرند.
بهترین مکمل‌های امگا ۳ برای زنان باردار و کسانی که قصد بارداری دارند
انتخاب مکمل امگا ۳ مناسب برای زنان باردار و کسانی که قصد بارداری دارند، اهمیت زیادی دارد. این مکمل‌ها باید حاوی مقادیر کافی از DHA و EPA باشند و از منابع خالص و بدون آلودگی تهیه شده باشند.
از آن جایی که غذاهای دریایی ممکن است حاوی جیوه و سایر سموم مضر باشند که می‌تواند برای جنین در حال رشد خطرناک باشد. به همین دلیل، FDA توصیه می‌کنند مصرف ماهی به ۲ وعده در هفته محدود شود.
نظرسنجی‌های اخیر نشان داده‌اند که با وجود تایید سازمان غذا و داروی آمریکا درباره ایمن بودن مصرف ۲ وعده ماهی در دوران بارداری، بسیاری از زنان باردار مصرف ماهی بسیار کمی دارند یا اصلاً مصرف نمی‌کنند و این ممکن است جنین و مادر را از مواد مغذی لازم محروم کند. در نتیجه، مکمل‌های امگا ۳ برای این گروه از زنان اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. انتخاب مکمل‌های مناسب می‌تواند کمک چشمگیری به تأمین نیازهای بدن و بهبود سلامت مادر و جنین در دوران بارداری کند.
برخی از بهترین مکمل‌های امگا ۳ که به ویژه برای زنان باردار توصیه می‌شوند عبارتند از:
کپسول نرم امگا ۳ یورو ویتال
مکمل امگا ۳ یوروویتال یک مکمل روغن ماهی، امگا-۳ و ویتامین E است که حاوی ۱۱۸۰ میلی گرم روغن ماهی با خلوص بالا میباشد.
کپسول نرم امگا ۳ ویواتیون ویتا فارمد
مکمل امگا ۳ ویواتیون یک مکمل روغن ماهی ۱۰۰۰ میلی گرمی است که ۱۸۰ میلی گرم EPA و ۱۲۰ میلی گرم DHA را برای بدن تامین می‌کند.
قرص اکتی ناتال پلاس امگا ۳ ابیان دارو
اکتی ناتال پلاس امگا ۳ مکملی برای کمک به تامین نیازهای تغذیه‌ای مادران در دوران بارداری و شیردهی است که علاوه بر ویتامین‌ها و مواد معدنی، حاوی ۳۰۰ میلی گرم DHA و ۶۰ میلی‌گرم EPA نیز میباشد.
مکمل پرگبیون ۲ بنیان سلامت کسری
پرگبیون ۲ یک مولتی ویتامین مناسب برای سه ماهه دوم بارداری تا پایان شیردهی، حاوی ۲۰۰ میلی‌گرم DHA است.
توصیه‌های مهم درباره مصرف قرص امگا ۳
توجه داشته باشید که هرچند که امگا ۳ بسیار مفید است، توازن در مصرف آن اهمیت دارد. مصرف بیش از حد مکمل‌های امگا ۳ می‌تواند منجر به افزایش خطر خونریزی شود.
همچنین قبل از شروع مصرف مکمل‌ها از جمله قرص امگا ۳ به ویژه در دوران بارداری، توصیه می‌شود با پزشک متخصص مشورت شود تا دوز مناسب و نوع مناسب مکمل تعیین گردد.
نحوه مصرف قرص امگا ۳ در بارداری
همانطور که اشاره کردیم، توصیه می‌شود که زنان باردار روزانه حداقل ۲۰۰-۳۰۰ میلی‌گرم DHA مصرف کنند. این مقدار معمولاً در مکمل‌های مخصوص بارداری یافت می‌شود، از جمله مواردی که در بخش قبل معرفی نمودیم. برخی مکمل‌ها ترکیبی از DHA و EPA دارند که بهبود سلامت قلبی و کاهش التهاب را نیز فراهم می‌کنند.
قرص امگا ۳ را می‌توانید در هر زمانی از روز مصرف کنید، اما برای کاهش احتمال ناراحتی‌های گوارشی و جذب بهتر، توصیه می‌شود آن را همراه با وعده‌های غذایی مصرف کنید.
قبل از شروع مصرف هرگونه مکمل امگا ۳، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا دوز مناسب و نوع مناسب مکمل تعیین شود، به خصوص اگر از قبل مکمل‌های دیگری نیز مصرف می‌کنید.
جمع‌بندی
امگا ۳ یکی از ضروری‌ترین مواد مغذی برای دوران بارداری است که فواید فراوانی برای سلامت مادر و جنین به همراه دارد. از تأثیر آن بر توسعه سیستم عصبی و مغزی جنین گرفته تا کمک به تخمک گذاری و تنظیم هورمونی، همه نشان از اهمیت این اسیدهای چرب در فرآیند بارداری دارند. با توجه به مطالعات اخیر و توصیه‌های غذایی، مصرف منظم غذاهای حاوی امگا ۳ یا در صورت نیاز، قرص امگا ۳ در بارداری می‌تواند به بهبود سلامت بارداری و سلامت کلی زنان کمک کند. انتخاب مکمل مناسب نیز از اهمیت بالایی برخوردار است تا بهترین نتایج حاصل شود.
شما می‌توانید انواع مکمل امگا ۳ را در داروخانه آنلاین مفیدطب مشاهده کنید و در صورت نیاز، محصول مورد نظرتان را به صورت اینترنتی تهیه نمایید. یکی از محصولاتی که در رفع نیاز به امگا ۳ کمک می‌کند، قرص مگا امگا باریویتال است که توسط شرکت باریج تولید شده است. این محصول، تامین‌کننده اسیدهای چرب مورد نیاز بدن بوده و مکمل غذایی برای امگا ۳، ۶، ۷ و ۹ میباشد. این مکمل به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می‌کند. همانطور که گفتیم، برای استفاده از مکمل های امگا ۳ از جمله قرص مگا امگا در بارداری، حتما لازم است با پزشک خود مشورت نمایید.
مشاهده و خرید انواع مکمل امگا ۳
***
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
