دوران یائسگی در طب سنتی

یائسگی دوره‌ای طبیعی از زندگی است که با قطع کامل قاعدگی‌ها آغاز می‌شود. این دوره بدون علل ساختاری، بیماری یا زیستی اتفاق می‌افتد و صرفا در روند طبیعی افزایش سن است. میانگین سن آغاز دوران یائسگی ۵۱ سال است که در ایران به صورت میانگین چندسال زودتر اتفاق می‌افتد و معدل آن ۴۸/۱ سال محاسبه شده است.

برای آشنایی با اولین و مهم‌ترین نکات دوران یائسگی روی لینک مقاله کلیک کنید.

منابع جهانی تخمین می‌زنند که تا سال ۲۰۳۰، بالغ بر یک میلیارد و دویست میلیون نفر زن بالای ۵۰ سال و بیشتر باشند. در ایران طبق آمار سال ۱۳۹۵ بیش از ۷ میلیون زن در سنین بالای ۵۰ سال و بیشتر بوده‌اند.

در این مقاله مجله سلامت مفیدطب سعی بر این داریم که با عوارض رایج دوران یائسگی در اکثر خانم‌ها آشنا شویم و همچنین روش‌های توصیه شده در طب سنتی جهت کاهش این عوارض را بشناسیم.

عوارض دوران یائسگی

دوران یائسگی با تغییرات کلی در سطح هورمون‌ها و اندام‌های بدن همراه است و در طی چندسال اتفاق می‌افتد. دوره عبور از یائسگی همراه با عوارضی چون گرگرفتگی، تعریق شبانه، تغییرات روان شناختی (اختلال در خلق، افسردگی، اضطراب، کاهش تمرکز حواس، ضعف حافظه و تحریک پذیری)، اختلال جنسی و پوکی استخوان، تحلیل رفتن دستگاه ادراری تناسلی، بیماری‌های قلبی- عروقی و حتی سرطان است که در مواردی که مراقبت‌ها به درستی انجام نشوند، اتفاق می‌افتد.

در حال حاضر هورمون‌درمانی بانوان یائسه، یک استاندارد بهینه برای درمان علائم و نشانه‌های دوران یائسگی و بالطبع بهبود کیفیت زندگی و رفع عوارض مربوطه است.

منتها این هورمون‌درمانی خود ممکن است باعث عوارض شود. عوارض ناشی از هورمون‌درمانی ممکن است مواردی جدی نظیر بیماری‌های قلبی، سکته، آمبولی ریوی، سرطان پستان، زوال عقل و… باشد که باعث می‌شود بسیاری از پزشکان در تجویز این دسته از داروها در قدم اول تعلل بکنند. از این جهت درمان‌های جایگزین و تکمیلی مثل اصلاح سبک زندگی و رژیم غذایی یا مصرف مکمل‌های گیاهی یائسگی در این زمینه در دنیا مورد اقبال زیادی قرار گرفته‌اند.

مکمل‌های گیاهی دوران یائسگی

نقش طب سنتی در کنترل عوارض یائسگی

نکته قابل توجه این است که تفاوت‌های نژادی و قومی در گزارش تنوع و شدت علائم دوران یائسگی و مسائل روان‌شناختی آن نقش مهمی بازی می‌کند. این نکته باعث شده است که تدابیر غیردارویی طب سنتی ایرانی برای کنترل عوارض یائسگی بانوان ایرانی، انتخاب مناسبی باشد.

طب سنتی ایرانی می‌تواند با داشتن مجموعه‌ای از دانش‌ها و مهارت‌های مبتنی بر نظریه‌ها و تجارب منطبق بر فرهنگ‌های مناطق مختلف، برای حفظ سلامتی افراد و همچنین تشخیص یا درمان بیماری‌های جوامع کاربرد داشته باشد.

بنا بر طب سنتی ایرانی، عناصر تعیین‌کننده مزاج ۴ رکن (هوا، آب، آتش، خاک) است. انسان در طی حیات مزاج‌های مختلفی دارد که افراد را مستعد بیماری و رنج می‌کند. از جمله میان‌سالی، که غلبه مزاج سرد و خشک در این سن باعث علائم دوران یائسگی می‌شود. به مرور حرارت ذاتی در طی زندگی کم شده و سردی اتفاق می‌افتد که این روند در کسانی که به طور ذاتی مزاج گرم دارند، کندتر و در کسانی که مزاج سرد دارند، تندتر اتفاق می‌افتد. برای مدیریت عوارض یائسگی باید سودا و سردی که در این سن افزایش می‌یابد، تصحیح شود. بنابراین تمام روش‌هایی که برای تصحیح مزاج و بهبود عدم تعادل سودا مفیدند، برای بهبود علائم دوران یائسگی نیز مفید خواهند بود.

مواد غذایی مصرفی نیز از چهار عنصر تشکیل شده و دارای مزاج‌های مختلفی هستند که این مسأله باعث می‌شود که نوع مواد غذایی مصرفی افراد بر خصوصیات جسمی و روحی روانی زنان در یائسگی مؤثر باشد.
با توجه به تأثیر غذا بر مزاج و جسم و روان و قوای جنسی و توصیه سازمان جهانی بهداشت بر استفاده از طب سنتی در بهبود کیفیت زندگی در دوره‌های مختلف سنی از جمله دوران یائسگی، مرور توصیه‌هایی که طب ایرانی برای سبک زندگی و کاهش سودا در یائسگی دارد، ضرورت پیدا می‌کند.

یک مکمل قوی مخصوص دوران یائسگی، قرص منوپیس تولید شده توسط شرکت ویتابیوتیکس انگلستان است. این مولتی ویتامین با دارا بودن ریزمغذی‌ها و ویتامین‌های مفید، می‌تواند بسیاری از عوارض مربوط به دوران یائسگی از جمله گرگرفتگی، بی‌قراری، افسردگی، تعریق شبانه و… را به طور چشمگیری کاهش دهد. برای مطالعه اطلاعات بیشتر و خرید این محصول، می‌توانید روی دکمه زیر کلید کنید:

قرص منوپیس در داروخانه آنلاین مفیدطب

تغذیه دوران یائسگی در طب سنتی

تدابیر تغذیه‌ای طب سنتی برای کنترل عوارض یائسگی، در دو دسته توصیه‌ها و پرهیزها دسته‌بندی می‌شوند.

توصیه‌ها

مصرف میوه‌جات تازه مانند انگور، سیب، گلابی، انار، هویچ، انبه، سبزیجات و صیفی‌جات تازه مانند اسفناج، کدو حلوایی، کاهو، خرفه، جعفری، گشنیز (هر روز مصرف میوه و سبزیجات داشته باشند)، مصرف شیر با عسل، تخم‌مرغ عسلی، مربای به، مربای سیب، مربای انجیر، مربای بالنگ، مربای هویچ، عسل، ارده، نخوداب، شیربرنج، فرنی، شله زرد، ماءالشعیر، سوپ جو، آبمیوه‌های طبیعی از قبیل آب سیب، آب انگور، آب هویچ، شربت‌های طبیعی خانگی از قبیل شربت خاکشیر، شربت بیدمشک، شربت عناب (حداقل هفته‌ای یکبار)، روغن مصرفی روزانه (روغن زرد گوسفندی، گاوی، روغن هسته انگور، روغن زیتون، روغن کنجد)

پرهیزها

مواردی که بهتر است در دوران یائسگی از آنها پرهیز شود:

• پرهیز از خوردن آب سرد ناشتا
• مصرف همزمان آب و نوشیدنی با غذا
• مصرف آب تا نیم ساعت بعد از فعالیت ورزشی شدید
• نوشیدنی سرد شده با یخ
• خوابیدن بلافاصله بعد غذا
• مصرف غذای خیلی داغ و یا خیلی سرد
• خوردن هنگام عصبانیت
• خوردن با عجله
• مصرف بیش از حد غذا
• درهم‌خوری
• مصرف ادویه‌های تند (زنجیل، سیر، موسیر، ادویه کاری، فلفل و انواع سس‌ها)
• مصرف ترشیجات سرکه
• آبلیمو و آبغوره میوه‌های ترش و شوریجات شامل خیارشور
• انواع تخمه‌های شور
• غذاهای شور و شوریجات خانگی
• مصرف گوشت گاو و گوساله
• سوسیس کالباس
• غذای فرآوری شده، فست فود، غذاهای آماده
• تن ماهی
• نوشابه‌های گازدار
• آبمیوه‌های صنعتی
• بادمجان
• عدس زیاد
• قارچ
• ماست
• کلم
• پنیر کهنه
• غذای نمک سود (دودی) و ماکارونی.

سایر روش‌های کنترل دوران یائسگی

ورزش و تحرک بدنی در حدی که خشکی را افزایش ندهد، حتما توصیه شده و باعث باز شدن منافذ پوستی می‌شود. باز شدن منافذ پوستی باعث خروج حرارت حبس شده در بدن و کاهش حملات گرگرفتگی می‌شود. مخصوصا افرادی که مزاج گرم اولیه دارند، گرگرفتگی‌های شدیدتری را تجربه می‌کنند که در این افراد، ضرورت ورزش بیشتر است.

یکی از روش‌های دیگری که مطابق با نظر طب سنتی می‌تواند به باز کردن منافذ پوستی کمک بکند، شستشوی مناسب با ترکیبات و لیف متناسب با شرایط پوستی بیمار است. همچنین بسیاری از متخصصین طب سنتی آغشته کردن بدن به روغن و ماساژ را بعد از استحمام، کمک‌کننده می‌دانند. بسته به مزاج فرد نوع روغن قابل استفاده می‌تواند متفاوت باشد.

اختلالات خواب و خلق نیز در یائسگی بسیار شایع است که به علت سردی و خشکی اتفاق می‌افتد. بنابراین باید از خواب زیاد که باعث تشدید سردی می‌شود و از خواب کم که باعث تشدید خشکی می‌شود پرهیز کرده و بانوی یائسه خواب کافی و متعادل در زمان مناسب داشته باشد.

یکی از محصولات گیاهی مفید که برای رفع برخی از عوارض دوران یائسگی در بازار داروی ایران موجود است، قرص ویتاگنوس تولید شده توسط شرکت پورسیناست. برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید این دارو که حاوی عصاره گیاه پنج انگشت است، روی دکمه زیر کلیک کنید:

قرص ویتاگنوس در داروخانه آنلاین مفیدطب

جمع‌بندی

در این مقاله با انواع عوارض دوران یائسگی آشنا شدیم و همچنین به توصیه‌های طب سنتی جهت کاهش این عوارض اشاره شد. قابل ذکر است تشخیص نهایی در مورد تدابیر خواب، ورزش، غذا و… توسط پزشک متخصص طب سنتی تعیین می‌شود و مطالب این مقاله صرفا جهت آشنایی گردآوری شده است.

با شش اصل سته ضروریه در طب سنتی آشنا شوید.

در مقاله بعدی به تفصیل به گیاهان دارویی و داروهای گیاهی که در طب سنتی و علم گیاه‌شناسی مدرن در یائسگی موثر شناخته شده‌اند، می‌پردازیم‌.

توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.