عفونت کلیه معمولا با عفونت مثانه شروع می‌شود. اگر باکتری‌هایی که منجر به عفونت مثانه شده‌اند به کلیه‌ها منتقل شوند، عفونت کلیه ایجاد می‌شود. این عفونت ممکن است هر دو کلیه یا یکی از آن‌ها را درگیر کند. در این مقاله از مجله سلامت مفید طب به معرفی علائم عفونت کلیه در کودکان و بزرگسالان می‌پردازیم. همچنین دلایل، ریسک فاکتورها و و برخی از راه‌های درمان خانگی عفونت کلیه را بررسی می‌کنیم. پس تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.
عفونت کلیه چیست؟
بهتر است قبل از آشنایی با علائم عفونت کلیه، توضیح دهیم که عفونت کلیه چیست. عفونت کلیه (پیلونفریت) هنگامی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها یا ویروس‌ها باعث ایجاد مشکل در هر دو کلیه یا یکی از آن‌ها می‌شوند. این عفونت نوعی عفونت دستگاه ادراری (UTI) میباشد.
وظیفه اصلی کلیه‌ها، حذف مواد زائد و گرفتن آب اضافی از خون است. کلیه‌ها بخشی از دستگاه ادراری هستند که ادرار را تولید و آن را از بدن دفع می‌کند.
دستگاه ادراری ازعضوهای زیر تشکیل شده است:
- کلیه‌ها: مواد زائد را از خون حذف کرده و ادرار را تولید می‌کنند.
- میزنای یا حالب: لوله‌های باریکی هستند که ادرار را از کلیه به مثانه منتقل می‌کنند. از هر کلیه یک میزنای به مثانه متصل است.
- مثانه: ادرار در مثانه جمع می‌شود.
- پیشاب‌راه یا مجرای ادرار: این لوله‌ها ادرار را از مثانه به خارج از بدن منتقل می‌کنند.
اگر میکروب وارد هر کدام از این قسمت‌ها شود، ممکن است به عفونت ادراری (UTI) مبتلا شوید. اغلب اوقات، اول مثانه عفونی می‌شود که ممکن است ناراحت‌کننده باشد، اما معمولا یک مشکل جدی نیست.
اما اگر باکتری یا ویروس مضر از میزنای بالا برود، ممکن است به عفونت کلیه دچار شوید. در صورتی که عفونت کلیه درمان نشود، می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات تهدید کننده برای زندگی شود.
شما میتوانید برای تهیه قرص ارومکس گلدن لایف از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:
یکی از موارد مصرف این محصول درمان و جلوگیری از عود یا ایجاد عفونت‌های مجاری ادراری است.
علائم عفونت کلیه
علائم عفونت کلیه شامل موارد زیر است:
- وجود خون یا چرک در ادرار
- تب و لرز
- از دست دادن اشتها
- درد کمر، پهلو یا کشاله ران
- ناراحتی معده یا استفراغ
- ضعف یا خستگی شدید
همچنین ممکن است برخی از علائم عفونت مثانه را نیز تجربه کنید. این علائم عبارتند از:
- سوزش یا درد هنگام ادرار
- نیاز مداوم به ادرار کردن، حتی بلافاصله بعد از تخلیه مثانه
- ادرار کدر یا بدبو
- درد در قسمت پایین شکم
- ادرار کردن بیش از حد معمول
در صورت داشتن این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید؛ مخصوصا اگر عفونت مثانه دارید و این عفونت شما بهتر نمی‌شود.
شما میتوانید برای تهیه شربت اورتیکا زردبند از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:
شربت اورتیکا یک محلول گیاهی برای کمک به دفع سنگ کلیه و مثانه است. عصاره گیاه گزنه موجود در این محصول برای کاهش التهاب و عفونت دستگاه دفع ادراری نیز بسیار مفید میباشد.
علائم عفونت کلیه در کودکان
علائم عفونت کلیه در کودکان شامل موارد زیر میباشد:
- ادرار بدبو
- وجود خون در ادرار
- ادرار در رختخواب
- درجه حرارت بالا و احساس ناخوشی (ممکن است از دل درد شکایت کنند)
- داشتن حالت تهوع یا خوب غذا نخوردن
کودکان زیر دو سال مبتلا به عفونت کلیه، ممکن است فقط درجه حرارت بالا داشته باشند و هیچ علامت واضح دیگری نشان ندهند.
دلایل عفونت کلیه
حال که با علائم عفونت کلیه آشنا شدید، شاید مایل باشید دلایل آن را هم بدانید. عفونت کلیه معمولا با عفونت مثانه شروع می‌شود، که این عفونت به کلیه‌ها سرایت می‌کند. اغلب، دلیل این عفونت باکتری اشریشیا کلی (Escherichia coli) میباشد.
با وجود اینکه این مسئله نادر است، اما ممکن است عفونت از طریق پوست به بدن نفوذ کند، وارد خون شود و به کلیه‌ها برسد. همچنین ممکن است بعد از جراحی کلیه دچار عفونت شوید، اما بسیار بعید است که این مسئله اتفاق بیفتد.
ریسک فاکتورهای عفونت کلیه
هر کسی ممکن است دچار عفونت کلیه شود، اما از آنجایی که زنان بیشتر از مردان دچار عفونت مثانه می‌شوند، احتمال بروز عفونت کلیه نیز در آنان بیشتر است.
پیشاب‌راه یا مجرای ادرار زنان کوتاه‌تر از مردان است و به واژن و مقعد آن‌ها نزدیک میباشد. این یعنی ورود باکتری یا ویروس به مجرای ادرار زنان آسان‌تر است و زمانی که وارد مجرای ادرار شوند، مسیر کوتاه‌تری برای رسیدن به مثانه دارند که از آنجا می‌توانند به کلیه‌ها نیز سرایت کنند.
احتمال ابتلا به عفونت مثانه در زنان باردار بیشتر است. دلیل این مسئله، تغییرات هورمونی و همچنین فشاری است که کودک به مثانه و حالب وارد کرده و جریان ادرار را کند می‌کند.
وجود هرگونه مشکل در دستگاه ادراری که مانع از دفع صحیح ادرار شود، می‌تواند باعث افزایش احتمال عفونت کلیه شود. برخی از این مشکلات عبارتند از:
- وجود انسداد در دستگاه ادراری مانند سنگ کلیه یا پروستات بزرگ شده
- مشکلاتی که مانع از تخلیه کامل مثانه می‌شوند
- وجود مشکل در ساختار دستگاه ادراری
- رفلاکس ادراری (Vesicoureteral reflux) که به وضعیتی گفته می‌شود که ادرار از مثانه به سمت کلیه‌ها برمی‌گردد
همچنین در صورت وجود مشکلات زیر، احتمال ابتلا به عفونت کلیه بیشتر می‌شود:
- آسیب عصبی در مثانه
- عفونت پروستات که به نام پروستاتیت شناخته می‌شود
- سوند ادراری که لوله‌ای است که از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌شود تا ادرار را تخلیه کند
- سیستم ایمنی ضعیف شده، برای مثال در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲
شما میتوانید برای تهیه کپسول پروستا باریج از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:
این محصول حاوی روغن کدو بوده و برای پیشگیری و درمان هایپرپلازی پروستات بسیار مؤثر است. این داروی گیاهی به رفع مشکلات ادراری و کاهش ریزش مو در مردان نیز کمک می‌کند.
تشخیص عفونت کلیه
پزشک برای تشخیص عفونت کلیه، پس از سوال درباره علائم احتمالا آزمایش‌های زیر را توصیه می‌کند:
- آزمایش ادرار برای بررسی وجود خون، چرک و باکتری در ادرار
- آزمایش کشت ادرار برای تشخیص نوع باکتری
همچنین ممکن است پزشک از آزمایش‌های زیر نیز استفاده کند:
- سونوگرافی یا سی تی اسکن: از این موارد برای بررسی انسداد در دستگاه ادراری استفاده می‌شود. در صورتی که درمان تجویز شده طی ۳ روز باعث بهبودی نشود، ممکن است پزشک سونوگرافی یا سی تی اسکن را توصیه کند.
- آزمایش سیستورتروگرام ادراری (VCUG): نوعی اشعه ایکس است که برای بررسی مشکلات مجرای ادرار و مثانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. پزشکان اغلب از این آزمایش برای کودکان مبتلا به رفلاکس ادراری استفاده می‌کنند.
- معاینه مقعدی (در مردان): پزشک با کمک معاینه مقعدی با انگشت، وجود تورم در پروستات را بررسی می‌کند.
- اسکن دی مرکاپتو سوکسینیک اسید (DMSA scan): در این تست از یک ماده رادیواکتیو برای نشان دادن عفونت و آسیب کلیه استفاده می‌شود.
شما میتوانید برای تهیه انواع مکمل پروستات از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:
خرید انواع مکمل پروستات
عوارض ناشی از عفونت کلیه
در صورتی که عفونت کلیه درمان نشود، می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند. برخی از این مشکلات عبارتند از:
- آسیب کلیوی: ممکن است چرک در کلیه جمع شده و باعث ایجاد آبسه در داخل بافت آن شود. در این صورت ممکن است باکتری به سایر قسمت‌های بدن سرایت کند. همچنین ممکن است در کلیه‌ها زخم ایجاد شود که می‌تواند منجر به فشار خون بالا، بیماری مزمن کلیوی و نارسایی کلیه شود.
- مسمومیت خونی (سپتیسمی): هنگامی که باکتری‌های ناشی از عفونت کلیه وارد خون می‌شوند، می‌توانند در بدن و اندام‌ها پخش شوند. این مسئله یک اورژانس پزشکی محسوب می‌شود و نیاز به درمان فوری دارد.
- عفونت شدید: عفونتی به نام پیلونفریت آمفیزماتو (ٍEPN) ممکن است بافت کلیه را از بین ببرد و در آن گاز سمی تولید کند. این مسئله معمولا در افرادی که دیابت دارند اتفاق می‌افتد.
- ایجاد مشکل در بارداری: احتمال زایمان زود هنگام یا به دنیا آوردن نوزاد با وزن کم در زنانی که در دوران بارداری مبتلا به عفونت کلیه می‌شوند، بیشتر است. همچنین احتمال ابتلا به عوارض کلیوی در این زنان بیشتر میباشد.
درمان عفونت کلیه
احتمالا پزشک برای درمان عفونت کلیه، آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. شاید لازم باشد یک یا دو هفته از این آنتی بیوتیک‌ها استفاده کنید. علائم عفونت کلیه ممکن است ظرف چند روز بهتر شود، اما به خاطر داشته باشید که باید داروی خود را کامل مصرف کنید.
اگر عفونت شدید دارید، ممکن است لازم باشد در بیمارستان بستری شوید و آنتی بیوتیک را به صورت داخل وریدی (تزریقی) دریافت کنید.
در صورتی که عفونت کلیه شما مرتب عود می‌کند، ممکن است مشکلی در ساختار دستگاه ادراری وجود داشته باشد. در این صورت بهتر است به متخصص اورولوژی مراجعه کنید. این نوع مشکلات معمولا به عمل جراحی نیاز دارند.
درمان خانگی عفونت کلیه
ممکن است برخی از روش‌های درمان خانگی عفونت کلیه، به بهبود حال شما کمک کنند. برخی از کارهایی که میتوانید انجام دهید عبارتند از:
- با نوشیدن مایعات فراوان به دفع میکروب‌ها کمک نمایید.
- بیشتر استراحت کنید.
- هنگام ادرار، مثانه را کاملا خالی کنید.
- میتوانید برای کاهش درد از استامینوفن استفاده کنید، اما ایبوپروفن، آسپرین یا ناپروکسن مصرف نکنید زیرا این داروها ریسک مشکلات کلیه را افزایش می‌دهند.
- از کیسه آب گرم یا پد گرم برای درد شکم، کمر یا پهلو استفاده کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر تب دارید یا دردی در شکم، کمر یا اندام تناسلی دارید که از بین نمی‌رود، حتما به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر علائم عفونت ادراری شما پس از چند روز بهبود نیافت یا در صورت مشاهده خون در ادرار به پزشک مراجعه کنید.
در صورتی که علائم عفونت کلیه را در کودک خود مشاهده می‌کنید، حتما با پزشک مشورت کنید.
عفونت کلیه نیاز به درمان سریع با آنتی بیوتیک دارد.
پیشگیری از عفونت کلیه
همان‌طور که گفته شد، ممکن است عفونت مثانه به کلیه‌ها سرایت کند. پیشگیری کامل از عفونت مثانه ممکن نیست اما با رعایت نکات زیر میتوانید احتمال بروز این عفونت را کاهش دهید:
- از اسپری‌های دئودورانت یا دوش‌های واژینال روی ناحیه تناسلی خود استفاده نکنید.
- از کاندوم یا دیافراگمی که اسپرم کش دارد استفاده نکنید، زیرا می‌تواند محرکی برای رشد باکتری باشد.
- از کاندوم روغنی استفاده کنید. انواع دیگر کاندوم ممکن است مجرای ادرار را تحریک کنند که این مسئله احتمال عفونت را افزایش می‌دهد.
- آب فراوان بنوشید.
- به محض احساس نیاز به دفع ادرار به دستشویی بروید.
- بعد از رابطه جنسی، ادرار کنید.
- بعد از دستشویی، خود را از جلو به عقب خشک کنید.
جمع‌بندی
همان‌طور که گفته شد، ممکن است عفونت کلیه در نتیجه انتقال باکتری از مثانه به کلیه ایجاد شود. در این مقاله از مجله سلامت مفید طب به بررسی علائم عفونت کلیه در کودکان و بزرگسالان پرداختیم. همچنین دلایل، عوارض و ریسک فاکتورهای آن را معرفی کردیم.
شما میتوانید برای تهیه انواع شربت سنگ شکن کلیه از سایت داروخانه آنلاین مفید طب (دکتر اصیلی) روی دکمه زیر کلیک کنید:
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
