ملاتونین هورمونی است که به طور طبیعی در بدن تولید می‌شود و به تنظیم چرخه خواب و بیداری کمک می‌کند. به علت اثرات آرام‌بخش و خواب‌آوری این ماده، در بسیاری از منابع از آن به عنوان “هورمون خواب” یاد می‌شود. از همین رو ملاتونین به صورت مکمل غذایی نیز در دسترس است و از انواع قرص و کپسول آن برای درمان بی‌خوابی استفاده می‌شود. اما همانند سایر داروهای خواب آور، برخی از افراد نگران این هستند که ملاتونین ممکن است اعتیاد آور باشد. در این مقاله، به بررسی این موضوع می‌پردازیم که قرص ملاتونین چیست، برای چه مواردی استفاده می‌شود، فواید و عوارض جانبی آن چیست و چگونه باید آن را مصرف کرد. همچنین به این پرسش پرتکرار که آیا قرص ملاتونین اعتیاد آور است نیز پاسخ خواهیم داد.
ملاتونین چیست؟
ملاتونین هورمونی است که توسط غده پینه آل در مغز تولید می‌شود. تحقیقات زیادی که تاکنون روی این هورمون انجام شده، نشان می‌دهد که بیشترین تأثیر آن بر روی القای حس خواب آلودگی در مغز است. به همین دلیل اولین نشانه کمبود این هورمون در بدن بهم خوردن ساعت خواب در افراد است. در حالت نرمال بودن ملاتونین، شب‌ها سطح این هورمون در بدن افزایش یافته و به شما کمک می‌کند تا به خواب بروید. اما صبح‌ها، سطح ملاتونین کاهش پیدا کرده و باعث می‌شود که بتوانید از خواب بیدار شوید.
البته ملاتونین روی بخش‌های دیگری از جمله سیستم ایمنی و عملکرد صحیح بخش مربوط به حافظه در مغز نیز تأثیر مستقیم دارد.
وجود اختلالات خواب ناشی از کمبود ملاتونین، خود به تنهایی باعث افزایش میزان استرس و اضطراب و تحمیل فشار زیاد به مغز در ساعات هشیاری می‌شود. مزمن شدن بی خوابی نیز به طور غیر مستقیم با افزایش استرس اکسیداتیو در بدن، افزایش ریسک لخته شدن خون، آسیب به سلول‌های مغز و بالا رفتن ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی در ارتباط است.
بررسی‌های متعددی که روی مصرف ملاتونین انجام شده است، نشان می‌دهد که مصرف این هورمون به صورت خالص می‌تواند به رفع بی خوابی بدون عوارض کمک کند. از آنجا که ملاتونین هورمون طبیعی موجود در بدن است، عوارض قرص‌های خواب شیمیایی از جمله کرختی و خستگی مفرط اول صبح و وابستگی را نخواهد داشت و فقط به طور طبیعی با تأمین کمبود بدن، الگوی خواب شما را به حالت طبیعی باز می‌گرداند. در بخش‌های بعدی با بررسی مکمل‌های ملاتونین موجود در بازار دارویی، بررسی خواهیم کرد که آیا قرص ملاتونین اعتیاد آور است یا چنین اثری ندارد.
قرص ملاتونین برای چیست؟
همانطور که گفتیم با اینکه ملاتونین به طور طبیعی در بدن وجود دارد، در برخی موارد بدن مصرف مکمل‌های ملاتونین برای بهبود مشکلات خواب به افراد توصیه می‌شود. انواع کپسول و قرص ملاتونین که معمولا با دوزهای ۳، ۵ و یا ۶ میلی‌گرم در داروخانه‌ها وجود دارند، برای درمان بی خوابی استفاده می‌شوند.
در واقع اصلی‌ترین مورد مصرف قرص ملاتونین برای تنظیم خواب است. به طور مثال در نوعی از بی‌خوابی که افراد در شروع خواب و به خواب رفتن مشکل دارند، می‌تواند کمک‌کننده باشد. در ادامه با مهم‌ترین موارد مصرف قرص‌های ملاتونین بیشتر آشنا می‌شویم. برای خرید انواع قرص ملاتونین در دوزهای مختلف و از معتبرترین برندها، می‌توانید روی لینک زیر کلیک کنید:
تنظیم خواب با قرص ملاتونین
شواهد نشان می‌دهد که مصرف ملاتونین قبل از خواب، تاخیر خواب را کاهش و کل زمان خواب را افزایش می‌دهد. ملاتونین باعث رفع اختلالات خواب شده و به طور کلی کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این ملاتونین ممکن است با جت لگ نیز مقابله کند. منظور از جت لگ، زمانی است که ساعت داخلی بدن با منطقه زمانی جدید هماهنگ نباشد. به طور مثال سفرهای هوایی یکی از عوامل اصلی ایجاد جت لگ هستند و یا افرادی که به صورت شیفتی کار می‌کنند، ممکن است علائم جت لگ را تجربه کنند. مصرف قرص ملاتونین به این افراد کمک می‌کند تا با همگام‌سازی ساعت داخلی با تغییر زمان موجب کاهش علائم جت لگ شوند.
دیگر کاربرد مکمل‌های ملاتونین برای رفع اختلالات خواب این است که این قرص‌ها می‌توانند در بی‌خوابی ناشی از مصرف برخی از داروهای بتابلاکر مثل بیزوپرولول نیز موثر باشند. لازم به ذکر است که ملاتونین در همه انواع بی‌خوابی موثر نیست. با این حال تاثیر آن بر روی مواردی که گفته شد، تایید شده و ثابت شده است.
قرص ملاتونین برای اضطراب
ملاتونین نشان داده است که بر روی تعدادی از گیرنده‌های مغز مثل گیرنده‌های گابا می‌تواند اثر بگذارد. این تاثیر می‌تواند باعث القای آرامش یا خواب شود. اما اینکه ملاتونین از این جهت می‌تواند بر اضطراب موثر باشد، هنوز به مطالعه بیشتر نیاز دارد. با این حال بهبود خواب می‌تواند به فردی که دچار اختلالات اضطرابی است کمک کند.
فواید قرص ملاتونین
قبل از اینکه به سوال آیا قرص ملاتونین اعتیاد آور است پاسخ دهیم، بهتر است با فواید و عوارض قرص ملاتونین آشنا شویم. از مهم‌ترین مزایای قرص‌های ملاتونین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- به شما کمک می‌کند تا سریعتر به خواب بروید
- می‌تواند کیفیت خواب شما را بهبود بخشد
- بی‌خطر است و عوارض جانبی کمی دارد
عوارض قرص ملاتونین
عوارض قرص ملاتونین معمولاً خفیف و کوتاه مدت هستند. اگر بخواهیم به برخی از عوارض جانبی احتمالی مکمل‌های این هورمون اشاره کنیم، عبارتند از:
سرگیجه، خواب آلودگی، سردرد، حالت تهوع
برای جلوگیری از این عوارض احتمالی اگر باردار هستید، در دوران شیردهی قرار دارید یا هر گونه مشکل سلامتی دارید، قبل از مصرف ملاتونین با پزشک خود صحبت کنید. همانطور که مشاهده می‌کنید، وابستگی به این قرص، جزو عوارض جانبی احتمالی آن ذکر نشده است. با این حال در بخش بعد به طور مفصل بررسی می‌کنیم که آیا قرص ملاتونین اعتیاد آور است یا خیر.
آیا قرص ملاتونین اعتیاد آور است؟
در پاسخ به این سوال باید به این نکته دوباره اشاره کنیم که ملاتونین یک هورمون طبیعی است که در بدن ما نیز وجود دارد. همین مسئله تا حد زیادی نشان‌دهنده ایمن و بی‌خطر بودن این ماده خواهد بود. علاوه بر این تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر اعتیادآور بودن ملاتونین ثبت نشده و هیچ منبع معتبری این مشکل را تایید نکرده است. مطالعات نشان داده که ملاتونین باعث ایجاد وابستگی جسمی یا روانی نمی‌شود و علائم ترک ندارد.
این مسئله به عنوان یک مزیت برای مکمل‌های ملاتونین نسبت به سایر داروهای خواب آور است. این داروها در اغلب موارد بعد از مصرف طولانی، باعث ایجاد وابستگی شخص به دارو می‌شوند. به طوری که قطع مصرف آن باعث ایجاد مشکلاتی برای فرد خواهد شد. اما در مورد قرص ملاتونین این مسئله وجود ندارد. پس با این تفاسیر و با توجه به تحقیقات انجام‌شده تاکنون، پاسخ به سوال آیا قرص ملاتونین اعتیاد آور است، منفی خواهد بود. با این حال همچنان به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.
***
ملاتونین در حالت کلی برای اکثر افراد بی خطر است. با این حال مهم است که از آن به درستی و با احتیاط استفاده کنید. اگر در مورد مصرف ملاتونین سوال یا نگرانی دارید، با پزشک خود مشورت کنید.
نحوه مصرف قرص ملاتونین
ملاتونین به صورت قرص، کپسول، آدامس و مایع موجود است. برای اطلاع از نحوه مصرف هر نوع از مکمل‌های ملاتونین، مطمئن‌ترین گزینه مشورت با پزشک است. همچنین می‌توانید از دستور پیشنهادی روی بروشور محصول استفاده کنید.
دوز معمول ملاتونین برای بزرگسالان ۱ تا ۵ میلی‌گرم قبل از خواب میباشد. مهم است که با کمترین دوز موثر شروع کنید و در صورت نیاز به تدریج آن را افزایش دهید. ملاتونین را می‌توان با معده خالی یا با غذا مصرف کرد. از مصرف ملاتونین در طول روز خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث خواب آلودگی شود.
نکات مهم
- قبل از مصرف ملاتونین با پزشک خود صحبت کنید، به خصوص اگر هر گونه مشکل سلامتی دارید یا داروهای دیگری مصرف می‌کنید.
- ملاتونین ممکن است با برخی از داروها، از جمله داروهای رقیق کننده خون و داروهای ضد افسردگی تداخل داشته باشد.
- اگر باردار یا شیرده هستید، قبل از مصرف ملاتونین با پزشک خود صحبت کنید.
- ملاتونین ممکن است باعث خواب آلودگی شود، بنابراین از رانندگی یا کار با ماشین آلات بعد از مصرف آن خودداری کنید.
- ملاتونین را نباید به عنوان جایگزینی برای درمان‌های دیگر بی‌خوابی استفاده کرد.
نتیجه‌گیری
برای افرادی که نگران این موضوع هستند که آیا قرص ملاتونین اعتیاد آور است، مطالعه این مقاله تاکید خواهد کرد که ملاتونین یک مکمل غذایی امن و موثر است و می‌تواند به درمان بی خوابی کمک کند. اگر مشکل خواب دارید، صحبت با پزشک در مورد اینکه آیا ملاتونین گزینه مناسبی برای شما است یا خیر، بهترین گزینه خواهد بود.
جهت خرید قرص ملاتونین، یکی از کم‌عارضه‌ترین داروهای خواب آور می‌توانید به سایت داروخانه آنلاین مفیدطب مراجعه کنید. در این فروشگاه اینترنتی می‌توانید انواع قرص و شربت خواب آور گیاهی قوی از برندهای پرفروش و معتبر را تنها با چند کلیک تهیه کنید.
هر سوال دیگری در مورد قرص ملاتونین و سایر محصولات داشتید می‌توانید پایین این مقاله و یا در صفحه محصول در سایت داروخانه آنلاین مفیدطب کامنت بگذارید، متخصصین داروساز ما به شما پاسخ خواهند داد.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید
