اگر تا به حال تجربه دردهای پس از جراحی یا ناشی از شکستگیها و التهابات شدید را داشته باشید، به خوبی میدانید که استفاده به موقع و درست از داروهای ضد درد چقدر حیاتی است. داروهای ضد درد در اشکال دارویی گوناگونی تولید میشوند. برخی از آنها به صورت بدون نسخه از داروخانه قابل تهیه هستند. این داروها میتوانند به تسکین دردهای مزمن آسیبهای ناگهانی کمک کنند.
برخی از داروهای ضد درد مانند مشتقات اپیوم (تریاک)، با اثر بر سیستم عصبی مرکزی و محیطی باعث مهار یا کاهش حساسیت به درد میشوند. مابقی داروهای ضد درد اغلب باعث کاهش سطح ترکیبات شیمیایی خاصی در بدن میشوند.پزشک یا داروساز با توجه به فاکتورهای مختلفی از جمله علت و شدت درد، داروی ضد درد مناسب را برای شما تجویز میکند.
داروهای ضد درد بدون نیاز به نسخه پزشک
این داروها معمولا دردهای خفیفتر را تسکین میدهند و ممکن است برای رفع درد دندان، سردرد، دردهای قاعدگی، دردهای مفصلی و… استفاده شوند. داروهای مسکن بدون نسخهی خوراکی، به دو دستهی کلی تقسیم میشوند: استامینوفن و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی.
استامینوفن
استامینوفن ماده موثره تعداد زیادی داروی بدون نسخه است. این داروها برای مصارف مختلفی از جمله سرفه، تب، سرماخوردگی و تسکین درد استفاده میشوند.
توجه:
داروهای مسکن درصورتی که با دوز مناسب و به مدت مناسب استفاده شوند میتوانند بسیار موثر باشند. اما مصرف اشتباه آنها میتواند عوارض بازگشت ناپذیر و خطرناکی را ایجاد کند. بیمار حتما باید داروی ضد درد خود را مطابق با دستور داروساز یا پزشک مصرف کرده و از تغییر دوز دارو بپرهیزد. علاوه بر آن، مسکنهای مختلف در شرایط مختلفی مورد مصرف دارند و تجویز آنها بستگی به وضعیت فیزیکی بیمار دارد. بنابراین بیمار نباید داروی خود را به فرد دیگر با شرایط ظاهرا مشابه توصیه کند.
اغلب افراد تصور میکنند که استامینوفن دارویی بی خطر است و مصرف زیاد آن مشکلی به همراه نخواهد داشت. اما استامینوفن در دوزهای بالاتر از میزان توصیه شده میتواند خطرناک باشد و باعث آسیب کبدی شود. مخصوصا در افراد با سابقه مشکلات کبدی، افرادی که نوشیدنی های الکلی مصرف میکنند یا به صورت مزمن تحت درمان با داروهایی هستند که عارضه کبدی دارند. درمورد قطره و شربت استامینوفن اطفال، بسیار مهم است که از شکل دارویی متناسب با سن کودک استفاده شود. همچنین حتما دستور تجویز شدهی داروساز یا پزشک رعایت شود.
نکته:
استامینوفن کدئین دارویی است که در ایران بسیار پرمصرف و پرطرفدار است. متاسفانه این دارو به راحتی از داروخانهها قابل تهیه است. کدئین در بدن به مورفین تبدیل میشود و میتواند مورد سو مصرف قرار گرفته و ایجاد وابستگی و اعتیاد کند.
همچنین مصرف استامینوفن کدئین میتواند در اطفال خطرناک باشد. علاوه بر آن میتواند با ایجاد خوابآلودگی و گیجی زمینهی حوادثی از جمله حوادث کاری یا رانندگی را در طی روز ایجاد کند. بنابراین باید توجه داشت که استامینوفن کدئین دارویی است که فقط باید با نسخه پزشک تهیه شود. این دارو به هیچ عنوان به عنوان ضد درد خانگی و همیشگی توصیه نمیشود.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی در دوزهای نامناسب میتوانند عوارض زیادی داشته باشند. یکی از این عوارض احتمال خونریزی گوارشی است. افراد بالای ۶۰ سال، افرادی که از داروهای ضدانعقاد خون یا کورتون استفاده میکنند، سابقه مشکلات گوارشی یا بیماریهای خونریزی دهنده دارند در ریسک بالای خونریزی و زخم گوارشی ناشی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی قرار دارند.
عارضه دیگری از داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی که ممکن است در مصرف مزمن و نادرست این داروها اتفاق بیفتند، آسیب کلیوی است. آسیب کلیوی ناشی از این داروها بیشتر این افراد را تهدید میکند: افراد بالای ۶۰ سال، افرادی که داروهای ادرارآور و فشار خون مصرف میکنند یا سابقه مشکل قلبی یا کلیوی دارند.
نکته:
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی شامل ایبوروفن (ژلوفن)، مفنامیک اسید، دیکلوفناک، ناپروکسن، سلکوکسیب، ملوکسیکام و ایندومتاسین هستند. علی رغم اینکه اغلب این موارد بدون نسخه، بدون تایید مجدد پزشک به دنبال نسخ قبلی یا برای مصارف و دردهای مختلف از داروخانه تهیه میشوند، از بین این داروها فقط ایبوپروفن در ایران داروی بدون نسخه است و مابقی با توجه به اثرات و عوارضی که دارند باید با نسخهی پزشک تهیه شوند.
توجه به مواد موثره داروهای ضد درد
حتما پیش آمده است که دارویی برای سردرد و داروی دیگری برای سرفه یا سرماخوردگی را با هم مصرف کنید. در انواع داروهای ترکیبی مختلف با مصارف متفاوت، ممکن است ترکیبهای مشترک وجود داشته باشد. به همین خاطر لازم است قبل از تهیه و مصرف داروهای ترکیبی، حتما مواد موثره آنها را بررسی کنید. به عنوان مثال ممکن است قرص استامینوفن را برای تسکین سردرد تهیه کنید. همچنین از طرفی شروع به مصرف قرص سرماخوردگی بزرگسالان برای رفع علائم سرماخوردگی کنید. هردوی این قرصها حاوی استامینوفن هستند بنابراین برای اطمینان از اینکه مصرف استامینوفن شما بیش از اندازه نمیشود، حتما لازم است که در این مورد با داروساز خود مشورت کنید.
داروهای موضعی ضد درد
اشکال دارویی موضعی برخی از داروهای شیمیایی مثل ایبوپروفن و پیروکسیکام بدون نسخه پزشک، قابل تهیه از داروخانه هستند. البته این داروها حتما باید با مشورت داروساز تهیه شوند. درصورتی که بیمار از نحوه درست استفاده، دوز مناسب و عوارض و خطرات احتمالی و تداخلات این داروهای موضعی با داروهای موضعی دیگر یا ضددردهای خوراکی مطلع نباشد، حتی مصرف این داروهای موضعی نیز میتواند برای او ایجاد مشکل کند.
داروهای گیاهی ضد درد
ترکیبات گیاهی بسیاری از طریق مکانیسمهای مختلف میتوانند به تسکین درد کمک کنند. چنین داروهایی معمولا به راحتی و بعد از مشورت با داروساز، از داروخانه و بدون نسخه پزشک قابل تهیه هستند.
به عنوان مثال محصولات موضعی حاوی منتول با خنک کردن موضع و محصولات موضعی حاوی عصاره فلفل با گرم کردن موضع درد و تخلیه پایانههای عصبی از محرکهای درد، به تسکین درد کمک میکنند.
ترکیبات خوراکی ضد درد معمولا حاوی ترکیبات گیاهی ضد التهاب مانند زنجبیل یا زردچوبه هستند. این ترکیبات میتوانند با کاهش سطح فاکتورهای التهابی به کاهش التهاب و نتیجتا کاهش درد موضع مثل مفاصل منجر شوند.
شما میتوانید قرص زنجبیل دینه به نام قرص ومیگان را از داروخانه آنلاین مفیدطب تهیه کنید:
جمع بندی
در این مقاله درباره داروهای ضد درد بدون نسخه و داروهای ضد درد گیاهی صحبت شد. اما به طور کلی توجه داشته باشید که درد پاسخ بدن به التهاب و آسیب است و به نوعی هشدار محسوب میشود. به همین دلیل مشورت با داروساز یا پزشک برای اطمینان از خطرناک نبودن وضعیت ضروری است. چون در غیر این صورت استفاده از داروهای بدون نسخه میتواند منجر به از دست رفتن زمان طلایی درمان شود.
شما میتوانید انواع محصولات گیاهی مورد نظرتان را از داروخانه آنلاین مفیدطب به صورت اینترنتی و آسان تهیه کنید و در محل مورد نظر تحویل بگیرید.
خرید از داروخانه آنلاین مفیدطب
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شدهاند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمیشوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.