افسردگی علاوه بر اثر روانی روی فرد، می‌تواند بر ساختار فیزیکی مغز نیز تاثیر بگذارد. این تغییرات فیزیکی از التهاب و محدودیت اکسیژن تا کوچک شدن مغز متغیر هستند. به طور خلاصه، افسردگی می‌تواند بر مرکز کنترل مرکزی سیستم عصبی اثر بگذارد. در این مقاله از مجله سلامت مفید طب به اثرات افسردگی روی مغز می‌پردازیم و روش‌هایی را معرفی می‌کنیم که به صورت بالقوه می‌توانند از این تغییرات جلوگیری کنند. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
تاثیرات افسردگی بر مغز
افسردگی می‌تواند از طرق مختلف بر مغز تاثیرگذار باشد. در ادامه به بررسی اثرات افسردگی روی مغز می‌پردازیم.
افسردگی و کوچک شدن مغز
جدیدترین تحقیقات نشان می‌دهند که در افراد مبتلا به افسردگی اندازه نواحی خاصی از مغز، می‌تواند کاهش یابد. محققان همچنان در حال بحث درباره این موضوع هستند که کدام نواحی مغز می‌توانند به دلیل افسردگی کوچک شوند و این کوچک شدن تا چه اندازه‌ای اتفاق می‌افتد.
اما مطالعات فعلی نشان می‌دهند که قسمت‌های زیر می‌توانند تحت تاثیر افسردگی قرار گیرند:
- اسبک مغز (hyppocampus)
- تالاموس
- آمیگدال
- لوب پیشانی (frontal)
- قشر پیش پیشانی (prefrontal cortices)
میزان کوچک شدن این نواحی به شدت و طول مدت افسردگی مرتبط است. برای مثال، در اسبک مغز تغییرات قابل توجه می‌تواند از ۸ ماه تا یک سال در طول یک دوره افسردگی یا در طول چند دوره کوتاه‌تر، اتفاق بیفتد.
هنگامی که بخشی از مغز کوچک می‌شود، عملکردهای مرتبط با آن بخش خاص نیز کاهش می‌یابد. به عنوان مثال، قشر پیش پیشانی و آمیگدال، با هم برای کنترل پاسخ‌های عاطفی و تشخیص نشانه‌های عاطفی در افراد دیگر، عمل می‌کنند. تحت تاثیر قرار گرفتن این قسمت‌های مغز می‌تواند در کاهش همدلی در افراد مبتلا به افسردگی پس از زایمان (PPD) نقش داشته باشد.
شما می‌توانید برای مشاهده و تهیه شربت رفکیور شفانگر (بهبود ضعف قلب، خفقان و وسواس) از سایت داروخانه آنلاین مفید طب (دکتر اصیلی) روی دکمه زیر کلیک نمایید:
شربت گل گاوزبان شفاگر با برخورداری از عصاره گل گاوزبان، افتیمون، هلیله سیاه، بادرنجبویه و گلاب تاثیر بسیار خوبی در بهبود ضعف قلب دارد و در رفع مشکلاتی همچون وسواس و خفقان هم مناسب است. یکی از فواید این شربت کمک به بهبود افسردگی، استرس و اضطراب است.
التهاب مغز
ارتباطات جدیدی بین التهاب و افسردگی نشان داده شده است. با این وجود، هنوز مشخص نیست که التهاب باعث افسردگی می‌شود یا برعکس.
التهاب مغز در طول افسردگی، به مدت زمان ابتلای شخص به افسردگی مرتبط است. یک مطالعه جدید نشان داد که افرادی که بیش از ۱۰ سال افسرده بودند، نسبت به افرادی که مدت کمتری افسردگی داشتند، ۳۰ درصد بیشتر دچار التهاب بودند. در نتیجه، التهاب قابل توجه مغز احتمالا به اختلال افسردگی مداوم مربوط است.
به این دلیل که التهاب مغز می‌تواند منجر به مرگ سلول‌های مغز شود، ممکن است باعث برخی از مشکلات و عوارض، از جمله موارد زیر شود:
- کوچک شدن مغز (که در قسمت قبل به آن اشاره شد)
- کاهش عملکرد ناقل‌های عصبی
- کاهش توانایی مغز برای تغییر با افزایش سن
همه این‌ها با هم می‌توانند منجر به ایجاد اختلال در موارد زیر شوند:
- رشد مغز
- یادگیری
- حافظه
- خلق و خو
محدودیت اکسیژن
افسردگی با کاهش اکسیژن در بدن مرتبط است. این تغییرات می‌تواند ناشی از تغییر در تنفس در نتیجه افسردگی باشد. اما اینکه کدام یک اول به وجود می‌آید و منجر به مورد دیگر می‌شود، هنوز مشخص نیست.
یک عامل سلولی تولید شده در پاسخ به عدم دریافت اکسیژن کافی توسط مغز (هیپوکسی)، در سلول‌های ایمنی خاصی در افراد مبتلا به اختلال افسردگی عمده و اختلال دو قطبی افزایش می‌یابد.
به طور کلی، مغز بسیار به کاهش اکسیژن حساس است که این مسئله می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
- التهاب
- آسیب سلول مغزی
- مرگ سلول مغزی
همان‌طور که دیدیم، التهاب و مرگ سلول مغزی، می‌تواند منجر به علائمی مرتبط با رشد، یادگیری، حافظه و خلق و خو شود. حتی هیپوکسی کوتاه مدت می‌تواند منجر به گیجی (confusion) شود. شبیه چیزی که در کوهنوردان در ارتفاعات اتفاق می‌افتد.
نشان داده شده است که درمان با اتاقک اکسیژن هایپرباریک، که گردش اکسیژن را افزایش می‌دهد، باعث تسکین علائم افسردگی در انسان می‌شود.
تغییرات ساختاری و پیوندی
اثرات افسردگی روی مغز، می‌تواند منجر به تغییرات ساختاری و پیوندی شود. این تغییرات شامل موارد زیر هستند:
- کاهش عملکرد اسبک مغز. این مسئله می‌تواند منجر به اختلال حافظه شود.
- کاهش عملکرد قشر پیش پیشانی. این مسئله می‌تواند شخص را از انجام کارها (عملکرد اجرایی) بازدارد و بر توجه او تاثیر بگذارد.
- کاهش عملکرد آمیگدال. این مسئله می‌تواند مستقیما بر خلق و خو و تنظیم عاطفی اثر بگذارد.
معمولا حداقل ۸ ماه طول می‌کشد تا تغییرات ایجاد شوند.
پتانسیل تداوم اختلال در حافظه، عملکرد اجرایی، توجه، خلق و خو و تنظیم عاطفی، پس از دوره‌های افسردگی بلند مدت وجود دارد.
کمک به جلوگیری از تاثیرات افسردگی بر مغز
راه‌های زیادی برای درمان علائم افسردگی وجود دارند. اقداماتی وجود دارند که می‌توانند از بروز تغییرات ذکر شده نیز جلوگیری کنند یا آن‌ها را به حداقل برسانند. تعدادی از این روش‌ها عبارتند از:
کمک گرفتن از یک متخصص
تمایل به دریافت کمک بسیار مهم است. متاسفانه، برچسب‌ها و قضاوت‌های نادرست درباره بیماری‌های روانی مانع بزرگی برای کمک گرفتن افراد مبتلا به افسردگی، مخصوصا مردان میباشد. درک این مسئله که افسردگی یک بیماری جسمانی است (همان‌طور که نشان داده شد) می‌تواند به جامعه کمک کند که از این برچسب‌ها پرهیز نماید.
اگر مبتلا به افسردگی هستید، باید به خاطر داشته باشید که این مسئله تقصیر شما نیست و شما تنها نیستید. درمان شناختی و گروه درمانی، مخصوصا آن‌هایی که شامل تکنیک‌های ذهن آگاهی کاهش استرس هستند، می‌توانند منبع خوبی برای دریافت حمایت و غلبه بر این برچسب‌ها باشند. نشان داده شده است که این تکنیک‌ها حتی به درمان علائم افسردگی نیز کمک می‌کنند.
مصرف ضد افسردگی‌ها
اگر در حال گذراندن یک دوره افسردگی هستید، داروهای ضد افسردگی می‌توانند به پیشگیری از تغییرات فیزیکی کمک نمایند. این داروها می‌توانند کمک‌هایی موثر در مدیریت این تاثیرات فیزیکی و علائم افسردگی باشند.
ترکیبی از روان‌درمانی و داروهای ضد افسردگی می‌تواند هم در مبارزه با تغییرات فیزیکی و هم در مقابله با علائم افسردگی به شما کمک کند.
شما می‌توانید برای مشاهده و تهیه شربت مفرح ابریشمی نیاک (ضد افسردگی و نشاط آور) از سایت داروخانه آنلاین مفید طب (دکتر اصیلی) روی دکمه زیر کلیک نمایید:
شربت مفرح ابریشمی نیاک، حاوی ابریشم، زعفران، دارچین، میخک، بیدمشک، گلاب و … بوده و برای کاهش افسردگی، افزایش نشاط و انرژی و تقویت حافظه بسیار مؤثر است.
کاهش استرس
اگر در حال حاضر افسرده نیستید، بهترین راه برای جلوگیری از این تغییرات مغزی، پیشگیری از شروع دوره افسردگی است.
شواهد قابل توجهی نشان می‌دهند استرس با شروع دوره‌های افسردگی (در بسیاری از اشکال افسردگی) در ارتباط است. تغییرات ساده‌ای وجود دارند که می‌توانند به شما برای کاهش استرس کمک کنند.
اثرات افسردگی روی بدن
تا این‌جا تغییراتی را که افسردگی می‌تواند در مغز ایجاد کند، بررسی کردیم. در این بخش به طور خلاصه به اثرات افسردگی روی بدن می‌پردازیم.
بی‌خوابی
افسردگی می‌تواند شما را در شب بیدار نگه دارد. این مسئله ممکن است مربوط به نداشتن احساس راحتی یا مشکل داشتن در آرام کردن ذهنتان باشد.
خطر حمله قلبی
احتمال فوت در اثر حمله قلبی در افراد مبتلا به افسردگی بیشتر است.
نوسانات وزنی
افسردگی می‌تواند منجر به پرخوری یا کاهش اشتها شود. استفاده از غذا خوردن برای مقابله با افسردگی می‌تواند منجر به بیماری‌های مرتبط با چاقی و دل درد شود. کم اشتهایی و عدم مصرف غذای کافی نیز می‌تواند باعث برخی از کمبودهای تغذیه‌ای شود.
شما می‌توانید برای آشنایی با روش‌های درمان بی اشتهایی ناشی از افسردگی، مقاله «روش‌هایی موثر برای کمک به درمان بی اشتهایی ناشی از افسردگی» را مطالعه نمایید.
تضعیف سیستم ایمنی
افسردگی توانایی بدن برای مبارزه با بیماری را تضعیف می‌کند. این بیماری‌ها شامل سرماخوردگی و بیماری‌های جدی‌تر و بلند مدت مانند بیماری‌های قلبی عروقی هستند.
خستگی
افسردگی درمان نشده می‌تواند باعث کاهش انرژی شود. همچنین این کم انرژی بودن در روز می‌تواند ناشی از بی‌خوابی شب باشد.
کم علاقگی به رابطه جنسی
افسردگی باعث از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی می‌شود که قبلا از آن‌ها لذت می‌بردید؛ از جمله رابطه جنسی. همچنین داروهای ضد افسردگی می‌توانند بر میل جنسی اثرگذار باشند.
شما می‌توانید برای مشاهده و تهیه قطره گل سرخ باریج (ضد افسردگی و تقویت میل جنسی) از سایت داروخانه آنلاین مفید طب (دکتر اصیلی) روی دکمه زیر کلیک نمایید:
قطره خوراکی گل سرخ باریج، یک عصاره گیاهی ضد افسردگی، نشاط آور و ضد استرس است که برای بهبود کم خوابی نیز بسیار مؤثر است. مصرف عصاره گل سرخ باریج، به افزایش میل و قوای جنسی در مردان و زنان نیز کمک می‌کند.
انقباض عروق خونی
افسردگی و استرس باعث انقباض عروق خونی می‌شوند. این مسئله ریسک بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد.
افزایش حساسیت به درد
سردرد و بقیه دردها ممکن است بر فرد مبتلا به افسردگی اثر بگذارند. اغلب، این دردها با دارو بهبود نمی‌یابند.
مشکلات حافظه یا تصمیم گیری
تغییرات شناختی از جمله به سختی به خاطر آوردن مسائل و یا مشکلات تصمیم‌گیری می‌تواند در افراد مبتلا به افسردگی اتفاق بیفتد. این علائم مخصوصا در بزرگسالان مسن‌تری که دچار افسردگی‌اند متداول هستند. همچنین برخی از افراد دشواری در تمرکز را گزارش می‌دهند.
فکر و تمایل به مرگ
افسردگی می‌تواند سبب تمایل به آسیب به خود شود و همچنین ریسک خودکشی را بالا ببرد.
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی اثرات افسردگی روی مغز پرداختیم. افسردگی مسئله‌ای است که نه تنها بر روان بلکه بر بدن و مغز نیز تاثیر می‌گذارد و منجر به ایجاد تغییراتی فیزیکی می‌شود. بنابراین مهم است که در صورت ابتلا به افسردگی، درمان آن را جدی بگیریم و به آن بی اعتنا نباشیم.
در صورتی که فکر می‌کنید دچار علائم افسردگی هستید حتما با پزشک یا روان‌درمانگر مشورت نمایید.
شما می‌توانید برای مشاهده و تهیه داروهای گیاهی ضد افسردگی و شادی آور از سایت داروخانه آنلاین مفید طب (دکتر اصیلی) روی دکمه زیر کلیک نمایید:
منبع: سایت healthline
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
