کلسیم، یکی از مهم‌ترین مواد معدنی برای حفظ سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها است. بسیاری از افراد برای تأمین نیاز روزانه خود به کلسیم، از مکمل‌های کلسیم استفاده می‌کنند. اما سوالی که اغلب مطرح می‌شود این است که بهترین زمان مصرف قرص کلسیم چه زمانی است؟ آیا بهتر است قرص کلسیم را شب بخوریم یا روز؟ در این مقاله به بررسی علمی بهترین زمان مصرف قرص کلسیم، عوامل مؤثر بر جذب کلسیم و توصیه‌های پزشکان برای بهینه سازی مصرف این مکمل خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا به پاسخ این پرسش‌های مهم دست یابید و بهترین تصمیم را برای سلامتی خود بگیرید.
بررسی علمی مکانیسم کلسیم در بدن
کلسیم یکی از مهم‌ترین مواد معدنی برای حفظ سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها است. اما بدن چگونه کلسیم را جذب می‌کند و از نظر علمی بهترین زمان جهت جذب کلسیم چه هنگامی از روز است؟
جذب کلسیم عمدتاً در روده کوچک رخ می‌دهد. این فرآیند پیچیده است و به عوامل مختلفی بستگی دارد. به طور کلی، کلسیم از طریق دو مسیر اصلی جذب می‌شود. مسیر غیرفعال که در این مسیر، کلسیم به صورت غیرفعال از طریق منافذ موجود در سلول‌های روده‌ای جذب می‌شود. این مسیر زمانی فعال‌تر است که غلظت کلسیم در روده بالا باشد. اما مسیر دیگر جذب کلسیم، مسیر فعال است که در آن کلسیم با استفاده از پروتئین‌های حامل خاص و با مصرف انرژی به داخل سلول‌های روده‌ای منتقل می‌شود. این مسیر زمانی اهمیت پیدا می‌کند که غلظت کلسیم در روده پایین باشد.
حال ببینیم ویتامین D چه نقشی در جذب کلسیم دارد. نقش ویتامین دی در این فرایند بسیار مهم است. این ویتامین پس از فعال شدن در کلیه‌ها، به روده رفته و با اتصال به گیرنده‌های خاصی، بیان ژن‌های مسئول تولید پروتئین‌های حامل کلسیم را افزایش می‌دهد. به عبارت دیگر، ویتامین D با افزایش تعداد و فعالیت این پروتئین‌ها، جذب فعال کلسیم را تسهیل می‌کند.
اگرچه مطالعات متعددی در مورد تاثیر زمان مصرف مکمل‌های کلسیم بر جذب انجام شده است، اما نتایج قطعی و واحدی وجود ندارد. برخی مطالعات نشان می‌دهند که مصرف کلسیم با غذا، به خصوص غذاهای حاوی پروتئین، می‌تواند جذب آن را افزایش دهد. به این دلیل که اسید آمینه‌های موجود در پروتئین‌ها به جذب کلسیم کمک می‌کنند.
با این حال، مطالعات دیگری نشان داده‌اند که زمان مصرف کلسیم تاثیری قابل توجهی بر جذب آن ندارد و مهم‌ترین عامل، وجود ویتامین D کافی در بدن است. در ادامه مقاله به طور دقیق بررسی می‌کنیم که قرص کلسیم را شب بخوریم یا روز و کدام زمان بهتر است.
جهت خرید قرص کلسیم در انواع مختلف و مشاهده اطلاعات آن‌ها به لینک زیر سر بزنید:
عوامل موثر در جذب کلسیم
قبل از بررسی بهترین زمان جهت جذب بیشتر کلسیم، باید به این موضوع دقت کنیم که جذب کلسیم در بدن فرایندی پیچیده است و تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد. این عوامل می‌توانند بر میزان و سرعت جذب کلسیم تأثیر بگذارند و در نهایت بر سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها تأثیرگذار باشند. در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین عوامل موثر بر جذب کلسیم می‌پردازیم:
- ویتامین D: در بخش قبل هم اشاره شد که ویتامین دی برای جذب کلسیم در روده ضروری است. این ویتامین به بدن کمک می‌کند تا پروتئین‌هایی را تولید کند که برای جذب کلسیم در روده مورد نیاز هستند.
- تغذیه: مورد مهم دیگر که در تأمین کلسیم کافی برای بدن تأثیر دارد، تغذیه است. مصرف غذاهای غنی از کلسیم مانند لبنیات، سبزیجات برگ سبز تیره، ماهی‌های کوچک و برخی حبوبات ضروری است. در مقابل برخی مواد غذایی مانند فیبر، اگزالات (موجود در اسفناج و چغندر) و فسفر (موجود در نوشابه‌های گازدار) می‌توانند جذب کلسیم را کاهش دهند که باید از مصرف آن‌ها پرهیز شود. پروتئین نیز اگر در حد متعادل مصرف شود به جذب کلسیم کمک می‌کند، اما مصرف بیش از حد پروتئین می‌تواند منجر به دفع کلسیم از طریق ادرار شود.
- سن: در بررسی عوامل موثر بر جذب کلسیم، لازم است که سن شخص مصرف‌کننده را هم در نظر داشته باشیم. در دوران رشد (کودکی و نوجوانی)، نیاز به کلسیم برای ساخت استخوان‌ها بسیار زیاد است و جذب کلسیم معمولاً بهتر است. اما با افزایش سن، توانایی بدن برای جذب کلسیم کاهش می‌یابد.
- جنسیت: زنان به ویژه پس از یائسگی، به دلیل کاهش تولید استروژن، بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند و به کلسیم بیشتری نیاز دارند.
- بیماری‌ها: بیماری‌هایی مانند سلیاک، بیماری کرون و بیماری التهابی روده می‌توانند بر جذب کلسیم تأثیر بگذارند. همچنین بیماری‌های کلیوی می‌توانند بر متابولیسم کلسیم و دفع آن از طریق ادرار تأثیر داشته باشند.
- داروها: برخی داروها مانند کورتیکوستروئیدها، داروهای ضد تشنج و برخی داروهای مدر می‌توانند جذب کلسیم را کاهش دهند.
- ورزش: ورزش منظم به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند و می‌تواند جذب کلسیم را بهبود بخشد.
- عوامل ژنتیکی: برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی ممکن است جذب کلسیم کمتری داشته باشند.
- pH روده: محیط اسیدی روده به جذب کلسیم کمک می‌کند.
- ویتامین K: این ویتامین برای فعال شدن پروتئین‌هایی که برای تشکیل استخوان ضروری هستند، مورد نیاز است.
نظر پزشکان در مورد زمان مصرف کلسیم
همانند سایر مکمل‌ها در مورد نحوه و زمان مصرف کلسیم نیز سوالات زیادی از پزشکان و متخصصان پرسیده می‌شود. مثلا اینکه قرص کلسیم را قبل از غذا باید مصرف کنیم یا بعد از غذا؟ یا اینکه قرص کلسیم را شب بخوریم یا روز؟ نظرات پزشکان و متخصصان تغذیه در مورد بهترین زمان مصرف مکمل کلسیم، تا حدودی متفاوت است و هنوز هم تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است. با این حال، برخی از نظرات و توصیه‌های کلی وجود دارد که می‌تواند به شما در انتخاب بهترین زمان برای مصرف مکمل کلسیم کمک کند:
- مصرف همراه با غذا: بسیاری از متخصصان معتقدند که مصرف مکمل کلسیم همراه با غذا، به ویژه غذاهایی که حاوی ویتامین D و پروتئین هستند، می‌تواند به جذب بهتر آن کمک کند. دلیل این امر آن است که اسید آمینه‌های موجود در پروتئین‌ها به جذب کلسیم کمک می‌کنند.
- تقسیم دوز در طول روز: برخی دیگر از متخصصان توصیه می‌کنند که به جای مصرف کل دوز کلسیم در یک وعده، آن را به چند دوز کوچکتر تقسیم کرده و در طول روز مصرف کنید. این کار می‌تواند به جلوگیری از افزایش ناگهانی سطح کلسیم در خون کمک کند.
- مصرف قبل از خواب: برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مکمل کلسیم قبل از خواب ممکن است به حفظ سطح کلسیم در خون در طول شب کمک کند و از کاهش آن جلوگیری کند.
بالاخره قرص کلسیم را شب بخوریم یا روز؟
تا این بخش از مقاله به بررسی مطالعات علمی و نظرات پزشکان و متخصصین تغذیه در مورد زمان مصرف قرص‌های کلسیم پرداختیم. بهترین زمان برای مصرف مکمل کلسیم به عوامل مختلفی از جمله شرایط سلامتی فرد، سن، جنسیت و… بستگی دارد و یک پاسخ قطعی برای همه وجود ندارد. مثلاً افراد مبتلا به برخی بیماری‌ها، مانند بیماری‌های کلیوی یا روده‌ای، ممکن است نیاز به زمان مصرف خاصی برای مکمل کلسیم داشته باشند که باید توسط پزشک تعیین گردد.
نوع کلسیم نیز می‌تواند در بهترین زمان مصرف تأثیر داشته باشد. به عنوان مثال برخی از انواع مکمل‌های کلسیم، مانند کربنات کلسیم، برای جذب به محیط اسیدی معده نیاز دارند. بنابراین، مصرف آن‌ها همراه با غذا می‌تواند به جذب بهتر کمک کند.
در پاسخ به این سوال که قرص کلسیم را شب بخوریم یا روز؟ باید بگوییم برخی مطالعات از جذب بهتر کلسیم در خون در طول شب صحبت می‌کنند. پس می‌توان قبل از خواب این مکمل‌ها را مصرف کرد.
به طور کلی اگر فردی مشکل خاصی در جذب کلسیم نداشته باشد، زمان مصرف مکمل آنقدرها مهم نیست. مهم این است که فرد به اندازه کافی کلسیم از طریق رژیم غذایی و مکمل‌ها دریافت کند. در واقع بهترین زمان برای مصرف مکمل کلسیم، هنگامی است که فرد بتواند به طور منظم و همراه با یک رژیم غذایی متعادل از آن استفاده کند. تقسیم دوز در طول روز نیز می‌تواند به جذب بهتر کمک کند. برای اطمینان از جذب کافی کلسیم و حفظ سلامت استخوان‌ها، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
چه کسانی بیشتر به مکمل کلسیم نیاز دارند؟
- به دلیل کاهش سطح استروژن، زنان یائسه بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان هستند.
- افرادی که به دلایل مختلف لبنیات مصرف نمی‌کنند، ممکن است به مکمل کلسیم نیاز داشته باشند.
- افرادی که از داروهای کورتیکوستروئید استفاده می‌کنند، این داروها می‌توانند جذب کلسیم را کاهش دهند.
- افرادی که از بیماری‌های روده‌ای رنج می‌برند. بیماری‌هایی مانند سلیاک و بیماری کرون می‌توانند بر جذب کلسیم تأثیر بگذارند.
- علاوه بر موارد فوق، به طور کلی خانم‌ها که بیشتر مستعد بیماری پوکی استخوان هستند و کودکان و نوجوانان که در سنین رشد قرار دارند، نیز جزو گروه‌هایی هستند که مصرف مکمل‌های کلسیم توسط پزشکان و متخصصین به آن‌ها توصیه می‌شود.
جمع بندی
در این مقاله از مجله سلامت مفیدطب به یکی از سوالات پرتکرار کاربران پاسخ دادیم که قرص کلسیم را شب بخوریم یا روز؟ همانطور که در طول مقاله نیز بیان شد، بهترین زمان و روش مصرف مکمل کلسیم برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد. این مسئله می‌تواند به عواملی همچون نوع کلسیم، شرایط سلامتی فرد و تغذیه بستگی داشته باشد که بهترین راه مشورت با پزشک در مورد نحوه و زمان مصرف کلسیم میباشد. اما در نهایت اگر فرد مشکل خاصی نداشته باشد، زمان مصرف این مکمل‌ها اهمیت چندانی ندارد و فقط مهم این است که به صورت منظم و روزانه، کلسیم کافی دریافت شود.
داروخانه آنلاین مفیدطب یکی از مراکز معتبری است که می‌توانید مکمل‌های مورد نظر خود را به صورت اینترنتی تهیه کنید. این فروشگاه امکان خرید اقساطی مکمل‌ها را نیز برای شما فراهم آورده است که می‌توانید محصولات مورد نیاز خود را سفارش داده و در چهار قسط پرداخت نمایید. همچنین می‌توانید از تخفیفات ویژه و مناسبتی داروخانه مفیدطب نیز بهره‌مند شوید. جهت خرید انواع مکمل کلسیم و قرص استخوان ساز به لینک زیر سر بزنید:
خرید انواع مکمل کلسیم و قرص استخوان ساز
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
بیشتر بخوانید:
