بسیاری از مادران احساس میکنند که شیر کافی برای تامین نیازهای کودک خود ندارند و به همین دلیل به دنبال راه‌هایی برای افزایش شیر خود هستند. این طبیعی است که مادران بخواهند بهترین شرایط را برای تغذیه فرزند خود فراهم کنند. در دوران شیردهی، مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن توجه شود، رژیم غذایی مادر است. زیرا نه تنها بر مقدار و کیفیت شیر تاثیر می‌گذارد، بلکه بر ریکاوری بعد از زایمان نیز اثرگذار است. بنابراین لازم است که با پزشک خود درباره رژیم غذایی بعد از زایمان مشورت کنید تا بتوانید نیازهای تغذیه‌ای خود و فرزندتان را برطرف نمایید و در عین حال، این که چه غذاهایی باعث افزایش شیر مادر میشود را نیز در نظر داشته باشید. با این مقاله از مجله سلامت مفید طب همراه باشید تا با روش‌ها و خوراکی‌های مفید برای افزایش شیر مادر آشنا شوید.
نشانه های کم بودن شیر مادر
شاید قبل از هر چیز برایتان سوال باشد که اصلا نشانه های کم بودن شیر مادر چیست؟ بیشتر مادران درباره کم بودن میزان شیرشان نگران هستند و می‌خواهند بدانند که آیا میزان تولید آن کافی است یا خیر. به هر حال، مقدار شیری که وارد دهان کودک میشود واقعا قابل اندازه گیری نیست. بهترین شاخص برای میزان شیر مناسب، بررسی وزن کودک است.
شما باید به‌طور مرتب کودک خود را نزد پزشک ببرید و وزن او را اندازه گیری کنید تا مطمئن شوید رشد او مناسب است. با این حال، کاهش وزن نوزاد بلافاصله پس از تولد مسئله‌ای متداول است و در ۵ یا ۶ روز اول بعد از تولد برطرف میشود. تا روز چهاردهم، کودک باید به وزنی که در زمان تولد داشته است، برگردد.
در صورتی که در مورد تامین شیر کافی نگران هستید، به نشانه‌های زیر توجه کنید تا مطمئن شوید که شیر کافی تولید می‌کنید:
- شیردهی برای شما راحت و بدون درد است.
- کودک شما دوست دارد اغلب شیر بخورد. شیر مادر به سرعت هضم میشود و کودک می‌خواهد شیر بخورد. این به آن معنا نیست که شما شیر کافی تولید نمی‌کنید. اکثر نوزادان با فواصل زمانی ۱.۵ تا ۲ ساعته یا حداقل ۸ تا ۱۲ بار در ۲۴ ساعت شیر می‌خورند.
- سینه شما بعد از هر بار شیردهی نرم‌تر و خالی‌تر میشود.
- شما می‌توانید در حین شیردهی قورت دادن کودک را ببینید.
- خود کودک پس از پایان شیردهی می‌خواهد از سینه جدا شود.
- کودک شما حداقل ۸ بار در هر ۲۴ ساعت ادرار می‌کند. مدفوع، شل و به رنگ زرد روشن و با مقداری توده است. نوزادانی که فقط با شیر مادر تغذیه می‌شوند، ممکن است چند بار در روز یا فقط یک بار در هفت روز مدفوع کنند. هر دوی این حالات نرمال در نظر گرفته می‌شوند.
- همچنین مهم است که بررسی کنید آیا کودک به درستی سینه را گرفته است یا خیر و به مکث‌هایی که کودک در حین شیردهی دارد، توجه کنید. نگاه به صورت کودک می‌تواند به شما کمک کند متوجه شوید که شکم او پر شده است یا خیر.
موارد زیر نشانه هایی از کم بودن شیر مادر نیستند:
- تغذیه پر سر و صدا در شب
- کاهش طول هر تغذیه
- افزایش تعداد دفعات شیردهی
- عدم نشتی شیر از سینه
- کم بودن شیر هنگام دوشیدن آن
برای اطلاعات بیشتر درباره شیردهی می‌توانید مقاله «مهم ترین نکات شیردهی در طب سنتی را بدانید!» را مطالعه نمایید.
برای افزایش شیر مادر چه بخوریم؟
اگر برایتان سوال است که «برای افزایش شیر مادر چه بخوریم؟» با ادامه مقاله همراه باشید تا با بهترین خوراکی‌ها برای افزایش شیر مادر آشنا شوید.
با وجود این‌که مطالعات زیادی برای اثبات تاثیر مثبت غذاهای زیر بر تولید شیر وجود ندارد، اما نسل‌هاست که این خوراکی‌ها توسط مادران شیرده استفاده می‌شوند و موثر بوده‌اند. حال چه غذاهایی باعث افزایش شیر مادر میشود؟
تخم شنبلیله برای افزایش شیر مادر
سال‌هاست که در سراسر جهان از تخم شنبلیله برای افزایش شیر مادر استفاده میشود. تخم شنبلیله سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است که برای رشد مغز نوزاد اهمیت دارند.
همچنین شما می‌توانید از برگ شنبلیله که غنی از مواد مغذی از جمله بتا کاروتن، ویتامین B، کلسیم و آهن است، استفاده کنید. می‌توانید تخم شنبلیله را همراه با چای دم کنید یا به عنوان ادویه در غذا استفاده نمایید.
دانه رازیانه برای افزایش شیر
از دانه رازیانه برای افزایش شیر و همچنین برای کاهش گاز و کولیک استفاده میشود. تصور بر این است که این فواید تخم رازیانه از طریق شیر به کودک منتقل میشود.
شما می‌توانید یک قاشق چای خوری تخم رازیانه را شب در یک لیوان آب بخیسانید و صبح آن را بنوشید. همچنین می‌توانید آن را همراه با چای دم کنید.
شما می‌توانید برای تهیه قطره شیر افزا گل دارو (افزایش دهنده ترشح شیر در مادران شیرده) از سایت داروخانه آنلاین مفید طب (دکتر اصیلی) روی دکمه زیر کلیک کنید:
قطره شیرافزا حاوی عصاره هیدرولیک گیاهان رازیانه، زیره سبز، شنبلیله و شوید است و مصرف آن می‌تواند به افزایش میزان ترشح شیر در مادران شیرده کمک کند.
می‌توانید برای آشنایی بیشتر با خواص رازیانه مقاله «خواص شگفت انگیز رازیانه برای سلامت بدن» را مطالعه نمایید.
سیر برای دوران شیردهی
سیر برای تقویت سیستم ایمنی، پیشگیری از بیماری‌های قلبی و دارا بودن خواص درمانی شناخته شده است. در حالی که سیر می‌تواند به افزایش شیر مادر کمک کند، می‌تواند بر طعم و بوی شیر نیز اثر بگذارد. به همین دلیل باید در حد اعتدال از آن استفاده شود.
سبزیجات برگ‌دار سبز
سبزیجات برگ دار مانند اسفناج و برگ شنبلیله منبع خوبی از مواد معدنی از جمله آهن، کلسیم و فولات هستند. این سبزیجات دارای مقدار زیادی ویتامین هستند و به افزایش تولید شیر مادر کمک میکنند. شما باید روزانه حداقل یک وعده سبزیجات برگ‌دار سبز مصرف کنید.
زیره سبز برای شیردهی
دانه زیره سبز برای کمک به هضم، رفع یبوست، اسیدیته و نفخ و همچنین کمک به تولید شیر شناخته شده است. همچنین زیره سبز سرشار از ویتامین‌ها و کلسیم است. برای بهره مندی از فواید این گیاه می‌توانید آن را در سالاد بریزید یا شب آن را در آب بخیسانید و صبح بنوشید.
کنجد برای افزایش شیر مادر
بسیاری از افراد کنجد را برای افزایش شیر مادر توصیه میکنند. کنجد یک منبع غیر لبنی عالی از کلسیم است که برای رشد کودک بسیار اهمیت دارد. حتی مادر نیز بعد از زایمان برای بهبودی کامل به کلسیم نیاز دارد. شما می‌توانید از کنجد در آشپزی نیز استفاده کنید.
ریحان مقدس برای شیردهی
نسل‌هاست که مادران شیرده از ریحان مقدس استفاده میکنند. این گیاه علاوه بر این‌که به تولید شیر کمک می‌کند، برای اثر آرام بخشی و کمک به حرکات سالم روده و بهبود اشتها نیز شناخته شده است. نوشیدن دمنوش این گیاه به آرامش کمک می‌کند.
بلغور جو دو سر برای شیردهی
بلغور جو دو سر برای شیردهی مفید است. بلغور جو دو سر برای کنترل دیابت پس از زایمان عالی است و همچنین منبع خوبی از انرژی میباشد. این غله غنی از فیبر است که بر سیستم گوارش تاثیر مثبتی دارد. شما می‌توانید در وعده صبحانه خود از این خوراکی مفید استفاده کنید.
متخصصان تغذیه، افزودن جو دو سر را به رژیم غذایی مادران شیرده برای افزایش تولید شیر توصیه میکنند.
هویج برای افزایش شیر مادر
هویج برای افزایش شیر مادر مفید است. هویج تولید شیر را تقویت می‌کند و همچنین سرشار از ویتامین A میباشد که کیفیت تولید شیر را بهبود می‌بخشد. از هویج خام در سالاد استفاده کنید یا همراه با صبحانه خود یک لیوان آب هویج بنوشید.
جو برای شیردهی
جو برای شیردهی مفید است و تولید شیر را تقویت می‌کند و بدن را هیدراته نگه می‌دارد. شما می‌توانید از غلات در سالاد استفاده کنید یا آن را شب در آب داغ بخیسانید و روز بعد آب را بنوشید.
مارچوبه برای تولید شیر مادر
مارچوبه حاوی فیبر زیاد و سرشار از ویتامین‌های A و K است. مارچوبه، هورمون تولید شیر را تحریک می‌کند. شما می‌توانید آن را بخارپز کنید یا با سبزیجات دیگر بپزید و مصرف نمایید.
برنج قهوه ای در شیردهی
توصیه میشود برنج قهوه ای در رژیم غذایی پس از زایمان مادران گنجانده شود. برنج قهوه ای در شیردهی و برای تولید شیر مفید است، چرا که اعتقاد بر این است که هورمون‌های مسئول تولید شیر را تحریک می‌کند.
همچنین برنج قهوه ای می‌تواند برای مادران مفید باشد زیرا انرژی لازم برای مراقبت از کودک و تغذیه او را تامین می‌نماید.
زردآلو در دوران شیردهی
زردآلو برای کمک به بهبود عدم تعادل هورمونی مفید است و باید قبل و بعد از زایمان مصرف شود. همچنین این میوه به تولید شیر کمک می‌کند و سرشار از فیبر و کلسیم است.
زردآلو را به همراه صبحانه مصرف کنید تا روز خود را با یک خوراکی مغذی شروع کرده باشید.
ماهی سالمون برای کمک به تولید شیر
اگر به ماهی سالمون تازه دسترسی دارید، آن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. این ماهی سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ و اسیدهای چرب ضروری یا EFA است که گفته میشود به تولید شیر کمک میکنند. این ماهی، شیر تولید شده را مغذی‌تر می‌کند.
خیار چنبر تلخ برای افزایش شیر
خیار چنبر تلخ بسیار مغذی است و حاوی مقدار زیادی آب میباشد که به هیدراته نگه داشتن دهان کمک می‌کند و همچنین هضم آن آسان است. خیار چنبر تلخ به افزایش شیر مادر کمک می‌کند.
سیب زمینی شیرین برای مادران شیرده
سیب زمینی شیرین غنی از کربوهیدرات‌هاست که برای فراهم کردن انرژی مادر مهم هستند. همچنین سرشار از ویتامین C، ویتامین‌های گروه B و منیزیم است.
بادام برای افزایش شیر مادر
بادام برای افزایش شیر مادر مفید است. این خوراکی عالی سرشار از ویتامین E و اسیدهای چرب امگا ۳ است و دارای چربی‌های چند اشباع نشده (polyunsaturated fats) میباشد. این مسئله بادام را به یک غذای فوق‌العاده تبدیل می‌کند.
شما می‌توانید از بادام خام یا مکمل‌های بادام برای افزایش شیر مادر استفاده کنید. در بسیاری از مناطق جهان بادام به دلیل فواید بسیارش برای سلامتی، یک میان وعده عالی محسوب میشود. به همین دلیل پزشکان آن را به مادران شیرده توصیه میکنند.
تخم شوید در شیردهی
تخم شوید غنی از منیزیم، آهن و کلسیم است که باعث میشود یک گزینه عالی برای افزودن به رژیم غذایی مادران شیرده باشد.
آب برای افزایش شیر
اغلب افراد مصرف آب برای افزایش شیر مادر را نادیده می‌گیرند. هیدراته ماندن، برای بهبود تولید شیر مادر ضروری است. بنابراین به خاطر داشته باشید که در طول روز آب زیاد بنوشید. به جای نوشیدن یکباره مقدار زیادی آب، هر لیوان آب را با فاصله زمانی بنوشید.
شیر برای افزایش شیر مادر
شیر به‌طور طبیعی سرشار از فولیک اسید، کلسیم و چربی‌های سالم است. شیر برای افزایش شیر مادر مفید بوده و به آن کمک می‌کند. همچنین باعث میشود شیر مادر از لحاظ تغذیه‌ای برای کودک متعادل باشد. برای تضمین افزایش شیر مادر، روزی دو بار یک لیوان شیر مصرف کنید.
شما می‌توانید برای تهیه قرص لاکتاول اروند فارمد (مکمل دوران شیردهی) از سایت داروخانه آنلاین مفید طب (دکتر اصیلی) روی دکمه زیر کلیک کنید:
قرص لاکتاول یک قرص با طراحی تخصصی شامل ویتامین‌های مختلف ( E ,C ,B1 ,A, D3 ,B12 ,B6 و فولیک اسید) و مواد معدنی (کلسیم، منیزیم، سلنیوم و روی) میباشد.
مصرف نخود در شیردهی
مصرف نخود در شیردهی برای افزایش شیر مادر مفید است. نخود سرشار از پروتئین و فیبر است و برای همه مفید در نظر گرفته میشود اما وجود ویتامین‌های گروه B و کلسیم در نخود می‌تواند به افزایش شیر مادران شیرده نیز کمک کند.
چغندر برای شیردهی
شاید بخواهید بدانید که چغندر برای شیردهی مفید است یا خیر. چغندر بسیار مغذی است و تصفیه کننده خون و سرشار از فیبر و مواد معدنی سالم میباشد. این نظریه وجود دارد که چغندر علاوه بر کمک به تولید شیر، با خواص تصفیه کنندگی خون، به تقویت شیر نیز کمک می‌کند که این می‌تواند برای کودک مفید باشد.
عدس در شیردهی
مصرف عدس در شیردهی می‌تواند به تولید شیر کمک کند. عدس به دلیل دارا بودن مقدار زیادی مواد معدنی، ویتامین‌ها و پروتئین در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
همچنین برخی از انواع عدس حاوی فیبر غذایی هستند. این ترکیبات فوق العاده نه تنها به طور کلی مفید و سالم هستند، بلکه به افزایش تولید شیر هم کمک میکنند.
توفو برای افزایش شیر
توفو یک خوراکی فوق العاده و سرشار از مواد معدنی مانند کلسیم، ویتامین‌ها و مقدار زیادی پروتئین است. استفاده از این ماده غذایی در آسیای شرقی برای کمک به افزایش شیر مادر متداول است.
هندوانه در شیردهی
هندوانه مملو از فروکتوز، فیبر و آب است و بدن را هیدراته نگه می‌دارد. همچنین دارای مواد معدنی ضروری است و به حفظ یا افزایش شیر مادر کمک می‌کند.
هیدراته نگه داشتن بدن با مصرف آب و میوه‌های حاوی آب زیاد مانند هندوانه، می‌تواند به مادرانی که مشکلات تولید شیر دارند، کمک کند.
چای سبز برای مادران شیرده
چای سبز سرشار از آنتی اکسیدان‌ها و مواد معدنی است که به آرامش بدن کمک می‌کند. نوشیدن روزانه یک لیوان چای سبز بدن را پاک‌سازی می‌کند. همچنین به گردش خون و کلسترول کمک می‌نماید.
در برخی از کشورها تصور میشود چای سبز به طور قابل توجهی باعث افزایش شیر مادر میشود.
برگ کاری برای افزایش شیر مادر
از برگ کاری در آشپزی هندی استفاده میشود. این گیاه خوش طعم ملانین را تقویت می‌کند، به بهبود گردش خون کمک می‌نماید و توانایی بدن را برای تجزیه مواد مغذی افزایش می‌دهد.
همچنین برگ کاری سرشار از مواد معدنی است که می‌تواند به مادران شیرده برای تقویت تولید شیر کمک کند.
گریپ فروت در شیردهی
گریپ فروت سرشار از ویتامین های C و A، سیتریک اسید، فروکتوز و فیبرهای غذایی ضروری است. این میوه مفید یکی از سالم‌ترین خوراکی‌هایی است که هر کسی می‌تواند به رژیم غذایی خود اضافه کند، مخصوصا مادران شیرده‌ای که به دنبال بهبود تولید شیر هستند.
گیاه خار مقدس (Blessed thistle) برای تولید شیر
خار مقدس گیاهی است که برای تحریک تولید شیر توصیه میشود. تئوری پشت این فایده این است که این گیاه به افزایش تولید هورمون‌های پرولاکتین و اکسی توسین کمک می‌کند و در نتیجه منجر به افزایش تولید شیر مادر میشود.
شما می‌توانید از مکمل خار مقدس استفاده کنید یا با افزودن ۱ تا ۳ قاشق چای‌خوری از این گیاه به آب داغ، دمنوش آن را تهیه و میل نمایید.
همچنین ادعا می شود مصرف خار مقدس به همراه شنبلیله برای افزایش شیر مادر قوق العاده است.
شما می‌توانید برای تهیه کپسول لاکتوسیم سیمرغ (افزایش حجم شیر مادر) از سایت داروخانه آنلاین مفید طب (دکتر اصیلی) روی دکمه زیر کلیک کنید:
برای تولید این محصول از پودر برگ گزنه، پودر خار مقدس، پودر گل رازک، پودر شاه پسند، پودر برگ تمشک قرمز، عصاره دانه شنبلیله، پودر جو دوسر، پودر گالگا، پودر میوه پنج انگشت، دانه رازیانه، عصاره دانه خار مریم، پودر و عصاره روغن دانه گاو زبان استفاده شده است.
افزایش شیر مادر در روزهای اول
چهار تا شش هفته اول شیردهی برای رسیدن به موفقیت در این مسئله بسیار اهمیت دارد، مخصوصا اگر اولین بار است که مادر شده‌اید. این دوران، زمانی است که شما در حال ایجاد یک منبع قوی و سالم از شیر مادر هستید.
همان‌طور که گفته شد ممکن است شما نیز مانند بسیاری از مادران درباره تولید شیر کافی برای فرزندتان نگران باشید.
با وجود این‌که این ترس طبیعی و متداول است اما تعداد کمی از مادران واقعا توانایی تولید شیر کافی را ندارند. اگر شیر شما کم است می‌توانید با کمک راه‌های طبیعی افزایش شیر مادر که در ادامه می‌گوییم، شیر خود را بیشتر کنید.
طریقه گرفتن سینه توسط کودک خود را بررسی کنید
مطمئن شوید که کودک به طور صحیحی سینه را گرفته است. گرفتن سینه به روش صحیح مؤثرترین راه برای افزایش شیر است.
به شیردهی ادامه دهید
بدن بر اساس میزان تقاضا شیر تولید می‌کند. تقاضا را افزایش دهید تا تولید شیر بیشتر شود. تا زمانی که کودک به خوبی سینه را می‌گیرد، هر چه بیشتر شیر دهید به بدن این پیام را می‌دهید که به شیر بیشتری نیاز است.
سینه را تحریک کنید
یادگیری دوشیدن شیر با دست می‌تواند مفید باشد. بسیاری از مادران استفاده از دست را به جای شیردوش ترجیح می‌دهند، زیرا طبیعی است و هزینه‌ای ندارد. در روزهای اول شیردهی، دوشیدن شیر با دست ممکن است راحت‌تر باشد و به دوشیدن شیر بیشتری نسبت به شیردوش کمک کند. با این وجود این یک مهارت است و یادگیری آن به زمان نیاز دارد.
مدت طولانی‌تری شیر بدهید
نوزاد شما باید حداقل ۱۰ دقیقه از هر سینه شیر بخورد. اگر خوابش برد به آرامی بیدارش کنید تا به شیر خوردن ادامه دهد. هر چه زمان شیر خوردن نوزاد بیشتر باشد، تحریک تولید شیر بیشتر میشود.
از هر دو سینه شیر بدهید
در چند هفته اول، شیردهی از هر دو سینه، به ساخت منبع شیر قوی‌تر کمک می‌کند.
سعی کنید کودک را بیدار نگه دارید
برخی از نوزادان در طول هفته اول زندگی خواب آلود هستند و زیاد می‌خوابند. اگر نوزاد شما از این دسته است، نه تنها باید هر سه ساعت یک بار او را برای شیر دادن بیدار کنید، بلکه لازم است او را در طول شیردهی نیز بیدار نگه دارید تا به مکیدن ادامه دهد.
از شیردوش استفاده کنید
اگر با دوشیدن شیر با دست راحت نیستید، می‌توانید از شیردوش استفاده کنید.
شما می‌توانید برای تهیه شیردوش دستی فیروز از سایت داروخانه آنلاین مفید طب (دکتر اصیلی) روی دکمه زیر کلیک کنید:
جمع‌بندی
همان‌طور که گفته شد بسیاری از مادران احساس میکنند که شیر کافی برای تامین نیازهای کودک خود ندارند و به دنبال راه‌هایی برای افزایش شیر خود هستند. در این مقاله از مجله سلامت مفید طب به این که چه غذاهایی باعث افزایش شیر مادر میشود، پرداختیم. شما می‌توانید با مصرف خوراکی‌هایی مانند تخم شوید، تخم رازیانه، شیر، نخود، عدس و غیره به تولید شیر خود کمک کنید.
همچنین چند روش طبیعی را برای افزایش دادن میزان شیر در روزهای اول شیردهی بررسی کردیم.
شما می‌توانید برای تهیه انواع قطره و قرص افزایش شیر مادر از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:
خرید انواع قطره و قرص افزایش شیر مادر
همچنین می‌توانید برای مشاهده و خرید شیر خشک از مفیدطب، لینک زیر از داروخانه را ببینید:
منابع: سایت‌های parenting.firstcry و verywellfamily
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
