مرطوب‌کننده‌ها، ضدآفتاب‌ها، خمیر دندان‌ها، عطرها، خط چشم، شامپوها و نرم کننده‌ها، ضدتعریق‌ها و دئودرانت‌ها؛ همگی جزو محصولات آرایشی بهداشتی هستند. هر فردی حداقل به صورت روزانه از یک محصول آزایشی بهداشتی استفاده می‌کند. همان‌طور که روی بسته‌بندی این محصولات ذکر شده، محصولات آرایشی بهداشتی، حاوی انواع مختلفی از ترکیبات هستند. هر کدام از این محصولات ممکن است باعث بروز حساسیت در مصرف‌کننده بشوند.
برخی از این ترکیبات مواد موثره محصول هستند که عمل اصلی را انجام می‌دهند: جلوی آسیب اشعه‌های آفتاب را می‌گیرند، باعث حفظ رطوبت پوست می‌شوند یا از تعریق بیش از حد جلوگیری می‌کنند. ترکیبات دیگر، مواد جانبی محصول هستند، مثلا به حفظ قوام محصول، پایداری و یا مطلوب شدن رنگ و بوی محصول کمک می‌کنند.
در این مقاله از مجله سلامت مفیدطب با تعریف حساسیت و اکنش آلرژیک به مواد آرایشی و بهداشتی شما را با انواع مواد آلرژی‌زای موجود در محصولات آرایشی و بهداشتی رایجی که ممکن است روزانه از آنها استفاده کنید آشنا خواهیم کرد. با ما همراه باشید تا روش‌های جلوگیری از بروز علائم حساسیت پوستی را بیشتر بشناسید.
شاید علاقمند باشید در مورد دلایل خارش پوست و درمان آن بیشتر بدانید.
بسیاری از مردم دنیا از انواع حساسیت (واکنش‌های آلرژیک) رنج می‌برند. این آلرژی به مواد ممکن است در هر سنی شروع شود و در اغلب موارد قابل پیش‌بینی نیست.
حساسیت یا واکنش آلرژیک چیست؟
واکنش آلرژیک در واقع، واکنش غیرمنطقی و شدید سیستم ایمنی به ذرات و موادی است که اغلب بی‌خطر هستند. به این مواد آلرژن می‌گویند. آلرژن باعث تحریک سیستم ایمنی می‌شود. سیستم ایمنی بعد از مواجهه با آلرژن، باعث آزاد شدن ترکیباتی مثل آنتی‌بادی‌ها در بدن می‌شوند. آزاد شدن این مواد در بدن منجر به بروز علائم آلرژی می‌شوند که می‌توانند، تنفسی، پوستی یا گوارشی باشند.
اغلب ما با آلرژی‌های فصلی که به گرده گل یا حتی تغییرات دمایی مرتبط است، آشناییم. همچنین می‌دانیم که ممکن است هرکس به ماده غذایی خاصی حساسیت داشته باشد.
با توجه به این که محصولات آرایشی بهداشتی معمولا حاوی طیف مختلفی از مواد هستند، طبیعی است که برخی افراد به بعضی از این ترکیبات حساسیت نشان دهند. واکنش‌های حساسیتی به محصولات آرایشی بهداشتی معمولا به شکل قرمزی و التهاب پوست و انواع بثورات جلدی بروز پیدا می‌کند.
به کمک کرم ضد قرمزی درمالیفت می‌توانید علاوه بر رفع این التهابات، پوست خود را تسکین دهید:
کرم ضد قرمزی پوست رزالیفت درمالیفت، یک انتخاب عالی برای از بین بردن قرمزی و التهاب پوست در نقاط مختلف به ویژه صورت محسوب می‌شود. این کرم علاوه بر محو کردن سرخی پوست، شفافیت، همگونی و شادابی نیز برای پوستتان فراهم می‌کند.
ترکیبات حساسیت زا در محصولات آرایشی بهداشتی
بعضی از ترکیبات، ذاتا خاصیت حساسیت‌زایی بیشتری نسبت به ترکیبات دیگر دارند و در افراد بیشتری ممکن است باعث بروز واکنش‌های حساسیتی بشوند. سازمان غذا و داروی آمریکا، لیستی از این ترکیبات تدوین کرده‌است که به عنوان مرجع، شناخته می‌شود.
این ترکیبات در پنج دسته طبقه بندی می‌شوند: لاستیک‌های طبیعی، عطرها، مواد محافظ، رنگ‌ها و فلزات.
لاستیک‌های طبیعی
مواد بسیاری در این دسته قرار می‌گیرند و حساسیت به این دسته بسیار شایع است. لاتکس مشهورترین این مواد است. فردی که به لاتکس حساسیت دارد، ممکن است با استفاده از دستکش‌های لاتکس، کاندوم‌ها از جنس لاتکس، یا محصولات آرایشی بهداشتی حاوی لاتکس دچار علائم حساسیت شود.
عطرها
عطرها ممکن است ار اجزای متفاوتی ساخته شده باشند. برخی از این ترکیبات ممکن است حساسیت‌زا باشند، اما معمولا روی بسته‌بندی محصولات، فقط نوشته می‌شود که محصول معطر است یا نام رایحه ذکر می‌شود و اجزای عطر به صورت کامل روی بسته‌بندی تشریح نشده باشند.
عطرهای موجود در محصولات آرایشی، درصورتی که به آنها حساسیت داشته باشید، به جز علائم پوستی مثل قرمزی و خارش ممکن است علائم حساسیت تنفسی نیز ایجاد کنند مخصوصا در افرادی که سابقه بیماری‌های تنفسی مثل آسم دارند.
لیست زیر، حاوی اسامی ترکیبات معطری است که ممکن است حساسیت‌زا باشند، اگر سابقه حساسیت به مواد معطر دارید می‌توانید بسته‌بندی محصول مورد نظر خود را از نظر وجود یک یا چندتا از این ترکیبات بررسی کنید:
- Amyl cinnamal
- Amylcinnamyl alcohol
- Anisyl alcohol
- Benzyl alcohol
- Benzyl benzoate
- Benzyl cinnamate
- Benzyl salicylate
- Cinnamyl alcohol
- Cinnamaldehyde
- Citral
- Citronellol
- Coumarin
- Eugenol
- Farnesol
- Geraniol
- Hexyl cinnamaladehyde
- Hydroxycitronellal
- Hydroxyisohexyl 3-cyclohexene carboxaldehyde (HICC), (Lyral)
- Isoeugenol
- Lilial
- d-Limonene
- Linalool
- Methyl 2-octynoate
- -Methylionone
- عصاره خزه درختی
جهت درمان انواع حساسیت‌های رایج بدن که به دلایل مختلف ممکن است به وجود بیایند، محصولات ضد خارش و التهابات پوستی به صورت کاملا گیاهی ارائه شده‌اند که به کمک سایت داروخانه آنلاین مفیدطب و لینک زیر می‌توانید آنها را تهیه کنید:
محصولات ضد خارش و التهابات پوستی
مواد محافظ
برای اینکه محصولات آرایشی بهداشتی قابلیت چندبار استفاده و پایداری بعد از باز شدن را داشته باشند، شرکت‌های سازنده ناچار به استفاده از مواد محافظ هستند. در مقادیر مورد استفاده برای محافظت از محصولات، معمولا این مواد محافظ خطر یا عارضهای نداند، اما به هر حال باز هم ممکن است برخی از افراد به آنها حساسیت نشان دهند.
لیست زیر اسامی مواد محافظی است که بیشترین احتمال ایجاد حساسیت را دارند:
- Methylisothiazolinone (MIT)
- Methylchloroisothiazolinone (CMIT)
- Formaldehyde and formaldehyde releasing ingredients:
- Bronopol (2-bromo-2-nitropropane-1,3-diol)
- ۵-bromo-5-nitro-1,3-dioxane
- Diazolidinyl urea
- DMDM hydantoin (1,3-dimethylol-5,5-dimethylhydantoin)
- Imidazolidinyl urea
- Sodium hydroxymethylglycinate
- Quaternium-15 (Dowicil 200; N-(3-chloroallyl) hexaminium chloride)
رنگ‌ها
رنگ‌ها یا مواد شیمیایی موجود در رنگ‌ها و مواد جانبی رنگی مثل ترکیباتی که در رنگ موها وجود دارند، ممکن است ایجاد حساسیت در افراد با پوست حساس بکنند.
دو ترکیب زیر بیشترین احتمال ایجاد حساسیت را دارند:
- p-phenylenediamine (PPD)
- Coal-tar
فلزات
فلزات ممکن است به دلایل مختلفی برای مقاصد آرایشی بهداشتی یا در زیورآلات استفاده شوند. نیکل و طلا دو فلزی هستند که بیشترین احتمال بروز واکنش‌های حساسیتی با آنها وجود دارد.
یکی از محصولاتی که در برطرف کردن حساسیت‌های پوستی، اگزما و پسوریازیس موثر شناخته شده است، کرم پسوس رام است که می‌توانید از طریق لینک زیر آن را از سایت داروخانه دکتر اصیلی تهیه کنید:
چطور جلوی حساسیت را بگیریم؟
تنها راه جلوگیری از بروز حساسیت، شناخت آلرژن‌های شخصی است، یعنی بدانید به چه چیزی حساسیت دارید و از تماس با آن پرهیز کنید. مطالعه کامل مطالب روی بسته‌بندی و بروشور محصول در اینجا اهمیت زیادی پیدا می‌کند، مخصوصا اگر به طور کلی سابقه انواع حساسیت یا پوست حساسی دارید.
برخی از محصولات روی بسته‌بندی خود ذکر کرده‌اند که «هایپو آلرژنیک» هستند، یعنی فاقد محصولاتی هستند که به طور معمول ممکن است باعث بروز حساسیت شوند. همچنین «فاقد رایحه، فاقد رنگ مصنوعی و…» از جمله عباراتی هستند که می‌توانند در انتخاب محصول به شما کمک کنند. البته گاهی اوقات نمی‌شود صرفا به این عبارات اکتفا کرد و بهتر است باز هم لیست اجزا به طور دقیق بررسی شود. می‌توانید برای بررسی لیست اجزای تشکیل‌دهنده محصول مورد نظر خود از داروساز کمک بگیرید.
مهم‌ترین کاری که برای جلوگیری از بروز حساسیت می‌توانید انجام دهید، تست اولیه محصول است. به این صورت که مقدار کمی از محصول را روی پوست قرار دهید (مثلا پوست بازو) و تا ۴۸ ساعت بگذارید باقی بماند. ۷۲ یا ۹۶ ساعت بعد از از استفاده، می‌توانید ترجیحا با مراجعه به داروساز یا پزشک، محل را از نظر بروز قرمزی، التهاب یا علائم حساسیت بررسی کنید. درصورتی که هیچ ضایعه و عارضهای رخ نداده باشد می‌توانید به راحتی از محصول مورد نظر خود استفاده کنید.
علائم واکنش‌های حساسیتی
آلرژی ممکن است علائمی مختلف با شدت‌های متفاوتی داشته باشد. قرمزی پوست، بثورات جلدی، خارش، پوسته‌ریزی، ورم صورت، عوارض چشمی یا بینی و دهانی، خس خس سینه و آنافیلاکسی برخی از علائم احتمالی واکنش آلرژیک هستند. آنافیلاکسی شدیدترین فرم واکنش حساسیتی است و ممکن است باعث کاهش سطح هشیاری، گیجی، درد قفسه سینه، تپش قلب، تهوع و استفراغ شود. درصورتی که هریک از این علائم در شما بعد از استفاده از هر داروی شیمیایی یا گیاهی خوراکی یا موضعی ایجاد شد، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی
آشنایی با انواع مواد حساسیت‌زا در محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استفاده شما می‌تواند به جلوگیری از بروز علائم ناخوشایند پوستی شما کمک کند. همچنین شناخت بیشتر عوامل حساسیت خود و به اصطلاح شناخت آلرژن‌های شخصی خود نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه داشته باشیم. در این مقاله به انواع مواد حساسیت‌زا، روش‌های جلوگیری از بروز حساسیت و علائم رایج واکنش‌های حساسیتی پرداخته شد.
شما می‌توانید برای تهیه انواع محصولات گیاهی، مولتی ویتامین و مکمل، محصولات آرایشی و بهداشتی و… به داروخانه آنلاین مفیدطب مراجعه نمایید. و نیز سوالات و نظرات خود را در صفحه محصولات ثبت کنید تا متخصصین داروساز ما به آنها پاسخ دهند.
