مو برای عده زیادی از افراد یکی از کلیدی‌ترین مؤلفه‌های زیبایی محسوب می‌شود. ریزش مو و داشتن موهایی کم‌پشت، شکننده و ناسالم میتواند بسیار آزاردهنده باشد؛ خصوصاً به دلیل همان حساسیت زیادی که روی این بخش از بدن ما وجود دارد. البته لازم به ذکر است که مو تنها نقشش زیبایی نیست، اما معمولاً این مورد، برجسته‌ترین عملکردش در نظر گرفته می‌شود. در این مقاله مجله سلامت مفید طب با توصیه‌های طب سنتی برای سلامت مو آشنا می‌شوید. از جمله آن که درباره انواع مزاج مو، شستوشوی صحیح مو، درمان ریزش مو در طب سنتی و… خواهید خواند. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
چرا مو داریم؟
موها از نظر نقش عملکردی در انسان، به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- موهای زینتی مثل موی سر و ریش
- موهای دافع مواد مثل موهای ناحیه تناسلی و زیر بغل
- موهای محافظ مثل موهای مژه و ابرو
طب سنتی ذکر میکند که ماده‌ی مو، بخار دخانی است که هضم مواد در بدن ایجاد میکند. بیشتر از همه، سودا (سرد و خشک) ماده‌ی مو را می‌سازد و بلغم (سرد و تر) ماده‌ی مو را کم میکند.
انواع مزاج مو در طب سنتی
مطابق با آموز‌ه‌های طب سنتی، شناخت مزاج مو در هر فرد بسیار ضروری است زیرا این شناخت باعث می‌شود از موهای خود توقعات عجیب و غریب نداشته باشیم و نحوه‌ی رسیدگی به آن را با توجه به مزاجش، یاد بگیریم.
مو با مزاج خشک، معمولا در لمس خشک است، حالت زبر و مجعد دارد و در ظاهر نیز تارهای مو کلفت هستند.
موی مزاج تر، برخلاف مو با مزاج خشک، در لمس نرم و لطف است، لخت است و معمولا تارهای نازکی دارد.
مو با مزاج گرم نیز معمولا سرعت رشد بالایی داشته و رنگ آن تیره است. به اضافه معمولا مو با مزاج گرم تراکم و ضخامت بالایی دارد، بنابراین هرچه مزاج مو به سمت سردی و تری برود، از ضخامت و تاکم و تیرگی موکاسته می‌شود.
اهمیت شناخت مزاج مو در این است که می‌توان با تشخیص سو مزاج احتمالی، جلوی آسیب مو را گرفت. طبق نظر طب سنتی، بین ریشه و ساقه‌ی مو نباید تفاوتی از نظر چربی یا خشکی باشد. به عنوان مثال، اگر کف سر فرد چرب و موی سر وی خشک باشد، این نشانه‌ی سو مزاج مو است که بایستی حتما درمان شود. یعنی یا ساقه‌ی موی فرد تغییر کرده و و خشک شده است، یا فرد دچار مشکلات گوارشی مثل نفخ است و پوست سر وی چرب شده است. (دقت شود که ساقه‌ی مو نباید کاملا خشک باشد، حتی در مو با مزاج خشک)
شستوشوی مو در طب سنتی
با چه ماده‌ا‌ی موهایمان را بشوییم؟
ماده‌ی انتخابی برای شستوشوی و مو در طب سنتی، باز هم با توجه به مزاج مو و چربی یا خشکی آن تعیین می‌شود. به عنوان مثال، حنا و سدر ترکیباتی قابض هستند و این مسئله استفاده از آن‌ها برای موهای چرب را مناسب میکند. با این‌حال انتخاب و تشخیص نهایی به عهده‌ی پزشک متخصص طب سنتی است.
توصیه‌ها برای موی خشک
موی خشک بهتر است کمتر از موی چرب شسته شود و شستوشو حتما با آب ولرم باشد، نه داغ. بهتر است شستوشو هفته‌ای یک بار باشد.
موی خشک بهتر است روزانه با آب ولرم، خیس و مرطوب شود. به صورت دمر قرار گرفته و دور موها را بدون فشار آوردن به مو با پارچه‌ای نخی بپوشانید. سپس مو را برگردانید. آب مو را گرفته و با فاصله نیم متر از سشوار با باد ملایم برای خشک کردن مو استفاده کنید.
بهتر است میزان پروتئین مصرفی کاهش یافته، و از غذاهای سودا زا یا صفرا زا کمتر استفاده شود. مصرف مواردی مثل شیر بادام و سوپ جو توصیه می‌شود.
افراد با موهای خشک بهتر است اصلا از اتوی مو و وسایل حرارتی مو استفاده نکنند.
توصیه‌ها برای موی چرب
برای موهای چرب، باز هم بهتر است از آب داغ استفاده نشود. اگر چربی کف سر ناشی از مشکلات گوارشی نیست، می‌توان یک بطری کوچک (۵۰ سی‌سی) نسبت یک به یک گلاب و عرق مورد مخلوط کرد و یک قاشق غذا خوری سرکه سیب به مخلوط اضافه کرد و سپس شبی یک بار و بعد هربار حمام هم یک بار، تا یک ماه، به صورت موضعی استفاده شود.
شستوشو هفته‌ای دوبار توصیه می‌شود.
رژیم غذایی نیز نباید مولد دم و مرطوب باشد و همچنین درصورت وجود نفخ یا یبوست، چربی پوست سر تشدید می‌شود.
تقویت رشد مو در طب سنتی
ضعف ماده‌ی مو در نظر طب سنتی، منجر به ضعف و شکنندگی ساقه‌ی مو و از دست رفتن درخشندگی آن شود. برای تقویت ریشه‌ی مو مصرف مولدات دم، مثل زرده‌ی تخم مرغ نیمه برشته، مربا بالنگ، مربای هویج یا به، نخودآب با گوشت، مغزیجات و… توصیه می‌شود.
همچنین مصرف مولدات دخان از جمله مواد سودازای مفید، از جمله عدس، ماش، انجیر خشک و…میتواند باعث افزایش رشد مو و تقویت ساختار مو بشود.
روش‌های عملی دیگری که طب سنتی برای تقویت رشد مو پیشنهاد میکند، روش‌هایی هستند که به اشکال مختلف خون‌رسانی به پوست سر را افزایش می‌دهند. ممکن است پزشک متخصص طب سنتی معالج شما، حجامت را برای شما توصیه کند، اما ماساژ معمولا در این باره مهم‌تر و موثرتر از حجامت است. بادکش سر از جلوی پیشانی و کنار گوش به سمت عقب سر و گردن برای دو سه بار در هفته نیز میتواند سودمند باشد.
این کار را می‌توان با دست یا برس چوبی با شانه‌هایی با سر گرد نیز انجام داد. به عنوان مثال، دست روی پیشانی نگه داشته شده و دست دیگر به سمت عقب سر کشیده شود.
درمان ریزش مو در طب سنتی
برای ریزش مو در طب مدرن علل مختلفی برشمرده می‌شود. از جمله: ریزش موی ژنتیکی، ناشی از استرس، ریزش موی پس از بارداری، برخی از داروها مثل کاپتوپریل یا کاربامازپین، رژیم‌های لاغری نامناسب و…
برای بیشتر دانستن درباره این موضوع، این مقاله جامع از مجله سلامت مفید طب را بخوانید یا ویدئوی آن را مشاهده کنید:
مهم‌ترین نکاتی که باید در مورد ریزش مو بدانید
از نظر طب سنتی، ریزش مو اغلب به علت مشکلات گوارشی مثل سوء هضم، یبوست و نفخ، ضعف کبد و… اتفاق می‌افتد. ضعف مغز و دماغ یا کاهش غلظت دم (خون) نیز میتواند از علل دیگر ریزش مو از نظر طب سنتی باشد.
پزشک متخصص طب سنتی با توجه به شرایط فرد، درمانهای اختصاصی و مناسب را برای هر بیمار تجویز میکند. اما برخی درمانهای کلی نیز برای ریزش مو، فارغ از علت، وجود دارد. به عنوان مثال روغن مالی موها با روغنهای حنا، یا مورد، آمله و… میتواند به کاهش ریزش مو کمک کند. همچنین تهیه‌ی انواع ماسک مو مثل باقلا و پرسیاوشان، از نظر طبیبان طب سنتی در کاهش ریزش مو موثر دانسته شده‌اند.
برای رشد مژه، موارد مختلفی قابل توصیه است، مثل استفاده از سرمه‌ی کندر یا محصولات موضعی رزماری
برای تقویت رشد ابرو نیز می‌توان از روغن کرچک، سیر، خرگوشک یا روغن فندق استفاده کرد.
در کنار همه‌ی این توضیحات لازم به ذکر است که طب سنتی اول از همه باز هم توصیه به اصلاح سته ضروریه میکند. موارد توصیه شده در این مقاله شامل تمام درمانهای سنتی نمی‌شود و بهتر از همه مراجعه به پزشک درصورت مشکلات پوست و مو است.
همچنین قابل ذکر است که درمانهای طب سنتی برای سلامت مو (از جمله درمان ریزش مو در طب سنتی) در بسیاری از موارد با داده‌های دارویی و بالینی مطالعات طب مدرن همخوانی دارد، اما لزوما در همه‌ی موارد این چنین نیست.
جمع بندی
در این مقاله درباره سلامت مو در طب سنتی صحبت کردیم. علل و درمان ریزش مو در طب سنتی را شرح داده و در رابطه با این صحبت کردیم که چگونه موهایی پرپشت و سالم داشته باشیم. شما می‌توانید مقاله‌ها و محتواهای مفیدی را که در دسته سلامت پوست و موی مجله سلامت مفید طب منتشر می‌کنیم، دنبال کنید.
برای تقویت موهایتان، می‌توانید مکمل‌های مخصوص سلامت مو را نیز تهیه کنید. در صورت نیاز، به سایت داروخانه آنلاین مفید طب مراجعه کنید و دسته انواع مکمل پوست و مو را مشاهده کنید.
قرص هیرویت حاوی مجموعه‌ای از ویتامین های گروه B و اسیدهای آمینه ضروری است که تقویت‌کننده مو بوده و برای ریزش مو استفاده می‌شود. برای خرید اینترنتی و آسان هیرویت، روی دکمه زیر کلیک کنید.
