یائسگی یکی از مهمترین اتفاقاتی است که از لحاظ فیزیکی برای خانم‌ها اتفاق می‌افتد. در این دوره، سیکل قاعدگی متوقف شده و تخمدان‌ها دیگر تخمکی آزاد نمی‌کنند. معمولا یائسگی، به دلیل تغییراتی که در بدن ایجاد می‌شود، با علائم مختلفی از جمله گرگرفتگی و اختلالات خواب همراه است. در این مقاله مجله سلامت مفید طب درباره این دوره مهم زندگی بانوان اطلاعاتی را به شما ارائه داده و درباره اولین و مهمترین نکاتی که درباره یائسگی باید بدانید، صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.
یائسگی چیست؟
یائسگی دوره‌ای از زندگی خانم‌هاست که قاعدگی آنها متوقف می‌شود. در این زمان، تخمدان‌ها دیگر تخمک آزاد نمی‌کنند و همچنین دیگر هورمون‌های زنانه (استروژن و پروژسترون) تولید نمی‌کنند. یائسگی معمولا بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی اتفاق می‌افتد. سن میانگین یائسگی ۵۱ سال است.
یائسگی به یکباره اتفاق نمی‌افتد؛ اکثر بانوان از چند سال قبل از توقف پریود تغییراتی در سیکل ماهانه خود تجربه می‌کنند. در این مدت خانم‌ها علائم یائسگی (ناشی از کاهش استروژن در بدن) را نیز تجربه می‌کنند: گرگرفتگی، تعریق شبانه، افسردگی، بیخوابی و خشکی واژن. زمانی می‌گوییم یک خانم یائسه شده است که یک سال کامل پریود نشده باشد.
یائسگی چه مراحلی دارد؟
- دوره انتقال (پری منوپوز): زمانی است که سیکل ماهانه شما شروع به تغییر می‌کند: معمولا پریود نامنظم و تعداد آن کمتر می‌شود. این مرحله به علت نوسان هورمونی شدید، معمولا با گرگرفتگی، اختلالات خواب و تغییر عملکرد جنسی همراه است. مرحله انتقال حدود ۴ سال طول می‌کشد و زمانی که آخرین پریود شما اتفاق می‌افتد، این مرحله نیز تمام می‌شود.
- یائسگی (منوپوز): زمانی است که ۱۲ ماه از آخرین پریود شما گذشته باشد.
- پست منوپوز: به بانوانی که منوپوز را پشت سر گذاشته‌اند پست منوپوزال گفته می‌شود. در این هنگام کاهش علائم یائسگی شروع می‌شود.
آیا من در حال یائسه شدن هستم؟
اگر شما در حال یائسه شدن باشید، احتمالا:
- بیشتر یا کمتر از معمول پریود می‌شوید. (مثلا هر ۵ یا ۶ هفته، به جای هر ۴ هفته)
- خونریزی پریود شما کمتر از گذشته طول می‌کشد.
- یک یا دو پریود را جا می‌اندازید.
- علائم یائسگی دارید، مثلا گرگرفتگی یا افسردگی
آیا خانم‌هایی که جراحی برداشتن رحم یا تخمدان انجام داده‌اند نیز یائسگی را تجربه می‌کنند؟
اگر قبلا رحم شما با جراحی برداشته شده است اما هنوز تخمدان دارید، باز هم زمانی که تولید تخمک در تخمدان متوقف شود یائسگی را تجربه خواهید کرد. با این حال چون بعد از برداشت رحم سیکل ماهانه ندارید ممکن است متوجه این تغییر نشوید؛ البته ممکن است علائم یائسگی را تجربه کنید.
اگر تخمدان‌های شما قبل از سن معمول یائسگی برداشته شده است، شما در سن کمتر، به علت جراحی یائسه شده‌اید.
علائم منوپوز یا یائسگی چیست؟
بعضی خانم‌ها اصلا علائم یائسگی را تجربه نمی‌کنند. اما اکثر آنها یک یا چند مورد از علائم زیر را دارند:
گرگرفتگی: گرگرفتگی مثل یک موج گرماست که در سینه و صورت آغاز و بعد در کل بدن پخش می‌شود. گرگرفتگی معمولا قبل از متوقف شدن پریود شروع می‌شود.
تعریق شبانه: وقتی گرگرفتگی موقع خواب اتفاق می‌افتد، باعث تعریق شبانه می‌شود و خواب شما را هم مختل می‌کند.
اختلالات خواب: در زمان یائسه شدن، بعضی خانم‌ها در به خواب رفتن یا در خواب ماندن مشکل دارند. حتی اگر تعریق شبانه اتفاق نیفتد باز هم ممکن است اختلالات خواب پیش بیاید.
خشکی واژن: یائسگی باعث می‌شود واژن و بافت‌های اطراف آن خشک و نازک شود. این عارضه معمولا چند سال بعد از یائسه شدن اتفاق می‌افتد. این عارضه ممکن است ناراحت کننده باشد و باعث درد در هنگام رابطه جنسی شود.
افسردگی: در هنگام یائسه شدن، خیلی از خانم‌ها علائم افسردگی یا اضطراب را تجربه می‌کنند. مخصوصاً خانم‌هایی که سابقه افسردگی داشته باشند دچار این عارضه می‌شوند. علائم افسردگی عبارت است از:
- ناراحتی
- بی‌علاقه شدن نسبت به کارهایی که قبلا به آنها علاقه داشتید
- خواب خیلی زیاد یا خیلی کم
مشکل در تمرکز یا حافظه: این مشکل ممکن است به خاطر کم‌خوابی همراه با یائسگی، یا کمبود استروژن اتفاق بیفتد.
شاید علاقه‌مند باشید: ۸ خوراکی مفید برای درمان بیخوابی
یائسگی چه عوارضی به همراه دارد؟
علاوه بر موارد فوق، یائسگی معمولا مشکلات زیر را نیز به همراه دارد:
عملکرد جنسی:
کمبود استروژن کاهش جریان خون در واژن را به همراه دارد که خود باعث کاهش لوبریکیشن واژن می‌شود و افت عملکرد جنسی را به همراه دارد. خشکی واژن و درد، که قبلتر گفته شد، نیز می‌تواند مزید بر علت شود.
علاوه بر این، ممکن است خاصیت ارتجاعی دیواره واژن کاهش یابد و ممکن است واژن کوتاه‌تر یا باریک‌تر شود. فعال ماندن از نظر جنسی می‌تواند از تغییرات سایز و شکل واژن پیشگیری کند.
درد مفاصل:
درد مفاصل یکی از شایع‌ترین شکایت‌های زنان میانسال قبل و در طی یائسگی است. بانوانی که دچار چاقی یا افسردگی باشند با احتمال بیشتری درد مفاصل را تجربه می‌کنند.
درد پستان:
درد و حساسیت پستان در اوایل دوره انتقال دیده می‌شود و در اواخر آن از بین می‌رود.
میگرن:
شدت و تواتر میگرن‌های مرتبط با عادت ماهانه در دوره انتقال یائسگی افزایش می‌یابد.
عوارض بلندمدت کمبود استروژن چیست؟
تحلیل استخوان: تحلیل استخوانها در مرحله انتقال آغاز می‌شود و بیشینه آن از یک سال قبل از آخرین پریود تا دو سال بعد از آن است.
بیماری‌های قلبی-عروقی: ریسک بیماری‌های قلبی عروقی بعد از یائسگی افزایش می‌یابد. بخشی از این موضوع ناشی از تغییرات نمایه چربی بدن زنان (افزایش کلسترول) در فاز انتقال است.
تغییر ترکیب بدن: در سالهای اول بعد از منوپوز معمولا درصد چربی بدن بانوان افزایش می‌یابد و شیوع چاقی در نواحی میانی بدن بیشتر می شود.
تغییرات پوستی: به دنبال افت استروژن، کلاژن موجود در پوست و مفاصل کاهش می‌یابد. کاهش کلاژن پوستی می‌تواند به پیری پوست و چروک منجر شود.
آیا لازم است به پزشک مراجعه کنم؟
اگر الگوی پریود شما در حال تغییر است و ۴۵ سال یا بیشتر سن دارید، نیازی به ویزیت پزشک ندارید. البته اگر علائم اذیت کننده‌ای دارید حتما به پزشک مراجعه کنید. مثلا اگر تعریق شبانه باعث اختلال خواب شما شده است، یا به خاطر گرگرفتگی نمی‌توانید کارهایتان را انجام دهید، یا اگر احساس ناراحتی می‌کنید و از هیچ چیز لذت نمی‌برید، به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر شامل یکی از موارد زیر هستید، لازم است به پزشک مراجعه کنید:
- بیشتر از هر سه هفته یک بار پریود می‌شوید.
- در طی پریود خونریزی شدید دارید.
- بین پریودهایتان لکه‌بینی دارید.
- یائسه شده‌اید (۱۲ ماه است که پریود نشده‌اید) ولی حالا دوباره خونریزی کرده‌اید، حتی اگر فقط یک لکه خون باشد.
آیا آزمایشی برای یائسگی وجود دارد؟
بله، اما این آزمایش فقط وقتی استفاده می‌شود که خانمی خیلی زود یائسه شده باشد یا شرایط خاصی داشته باشد.
اگر شما ۴۵ سال یا بیشتر سن دارید و ۱۲ ماه است که پریود نشده‌اید به احتمال زیاد یائسه شده‌اید. اکثر بانوان با این شرایط نیازی به تست آزمایشگاهی برای تایید یائسگی ندارند، مخصوصا اگر علائم یائسگی مانند گرگرفتگی یا خشکی واژن داشته باشند.
اما اگر زیر ۴۵ سال سن دارید و پریود شما متوقف شده است یا علائم یائسگی دارید، به پزشک مراجعه کنید. ممکن است برای بررسی سطح هورمون‌هایتان نیاز به تست آزمایشگاهی داشته باشید.
آیا هنوز ممکن است باردار شوم؟
تا زمانی که پریود می‌شوید، حتی اگر دیر به دیر باشد، ممکن است باردار شوید. اگر یک سال کامل گذشته و پریود نشده‌اید، یائسه هستید و دیگر نمی‌توانید باردار شوید.
درمان‌های یائسگی چیست؟
درباره درمان‌های دارویی و گیاهی، و راهکارهای غیر دارویی و تغذیه‌ای یائسگی در مقاله جداگانه‌ای صحبت خواهیم کرد.
شما می‌توانید محصولات مکمل یائسگی مختلف را با کلیک روی دکمه زیر مشاهده و خریداری نمایید.
برای پیشگیری از پوکی استخوان باید چه کار کنم؟
- مکمل کلسیم + ویتامین دی مصرف کنید.
- ورزش کنید. ورزش به حفظ استحکام استخوانها کمک می کند.
- از پزشک خود بپرسید که چه زمانی لازم است تست تراکم استخوان بدهید.
جمع‌بندی
در این مقاله اولین و مهمترین نکاتی را که درباره یائسگی باید بدانیم، بررسی کردیم. از جمله این که درباره تعریف یائسگی، مراحل، علائم و عوارض یائسگی و… صحبت کردیم. خانم‌ها در این دوره بسیار حساسی که پشت سر می‌گذارند، لازم است مواردی مربوط به حفظ سلامت خود را رعایت کنند و از جنبه‌های مختلف به بدن خود توجه کنند. برای مثال، پوکی استخوان در نتیجه یائسگی، مشکل رایجی است که با ورزش و مصرف مکمل‌های مناسب، می‌توان از آن جلوگیری کرد.
قرص Meno Avert یوروویتال می‌تواند به کاهش علائم مهمی از یائسگی مانند گرگرفتگی و احتمال ابتلا به پوکی استخوان، کمک کند. شما می‌توانید قرص منو اورت یا محصولات مکمل یائسگی دیگر را از داروخانه آنلاین دکتر اصیلی به راحتی و طی خریدی آسان، تهیه کنید.
