سندروم تخمدان پلی کیستیک که به اصطلاح به آن تنبلی تخمدان میگویند، اختلالی است که در طب رایج و طب سنتی به طور متفاوتی تعریف میشود. این مشکل، میتواند باعث مشکلاتی مانند زیاد شدن فاصلهی قاعدگیها، تخمکگذاری نامنظم و چاقی شود. در این مقاله مجله سلامت مفید طب با ما همراه باشید تا علتهای این سندرم را بررسی کنیم و به این سوال پاسخ دهیم که «تنبلی تخمدان در طب سنتی چگونه درمان میشود؟».
تنبلی تخمدان به چه معناست؟
تنبلی تخمدان اصطلاحی علمی نیست، بلکه ترکیبی لغوی است که غالب مردم برای اشاره به کمکاری تخمدان در زنانی استفاده می کنند که فرایند تخمکگذاری در آنها با مشکل رو به رو شده است. این تخمک گذاریِ نادرست و بعضاً قطعی قاعدگی (آمنوره)، ممکن است علل مختلفی داشته باشد اما اغلب وقتی در ارتباط با اصطلاح «تنبلی تخمدان» مطرح میشود، منظور سندروم پلی کیستیک تخمدان (به انگلیسی Polycystic ovary syndrome) است.
علت «تنبلی تخمدان»
طب رایج، علت «تنبلی تخمدان» را اختلال عملکرد هورمونهای زنانه میداند که باعث میشود چرخهی عادت ماهیانه از حالت نرمال خارج شود و به طبع آن تخمک گذاری و قاعدگی به درستی انجام نشود.
سندروم تخمدان پلی کیستیک میتواند باعث زیاد شدن فاصلهی قاعدگیها، تخمکگذاری بدون نظم و ناسالم، افزایش سطح هورمونهای مردانه، پرمویی، چاقی یا آکنه و ریزش موی ناشی از سندرم تخمدان شود. همچنین در سونوگرافی تخمدان، ممکن است بزرگ شدن تخمدان یا نمای کیستهای متعدد در تخمدان مشاهده شود. یکی از مشکلسازترین علائم تنبلی تخمدان، ناباروری زنان است که برای زوجهایی که قصد بچهدار شدن دارند چالش برانگیز میشود.
به طور خلاصه، طب سنتی علت تنبلی تخمدان را تجمع سردی و رطوبت در تخمدانها می داند. موارد زیادی ممکن است به این زیادی بلغم در تخمدانها دامن بزنند:
- استحمام در زمان قاعدگی
- پوشیدن لباس زیر تنگ و پلاستیکی (لباس زیر نخی انتخاب بهتری است)
- زیادهروی در مصرف غذاهای سرد و تر و بلغمزا
- خوابیدن طی روز
- پرخوری و شکمچرانی
- نزدیکی جنسی با شکم پر
- و…
همچنین باید از مواد غذایی دارای نگهدارنده، غذای مانده و… اجتناب شود.
توصیههای طب سنتی برای تنبلی تخمدان
یک راه اصلی حفظ سلامتی رحم و تخمدان در تخمدان پلی کیستیک، کاهش وزن و نداشتن چاقی شکمی است. تجمع چربی دور شکم و مصرف مواد قندی میتوانند درمان سندروم پلی کیستیک تخمدان را بینهایت سخت کنند. گفته میشود که خرما و عسل تفاوتی با قند و شکر در این مقولهی خاص ندارند و همه برای شخص با اضافه وزن مبتلا به تنبلی تخمدان باید محدود شود.
ورزش روزانه مثل انجام پیادهروی یا پیلاتس در کنار حذف نشاسته و قند در بهتر شدن عملکرد تخمدانها در این سندروم بسیار موثر است.
مصرف شیرینیها و هر آن چه طعم شیرین دارد چه طبیعی چه مصنوعی، از خرما گرفته تا شیرینی تر و خوردنیهای چرب از ارده گرفته تا انواع سرخکردنیها بایستی محدود شود. البته گفته میشود مصرف خرما و عسل در همه افرادی که تخمدان پلی کیستیک دارند ممنوع نیست و بیشتر در افرادی که تنبلی تخمدان به همراه جوش صورت و التهاب پوست دارند نهی شده است.
قابل ذکر است که اگر فاصله قاعدگیها زیر ۳۵ روز باشد، یا خصوص نامنظمی قاعدگی در دختران نوجوان و جوان تا زمانی که سالی ۵ تا ۶ بار پریود میشوند بهتر است دخالت درمانی خاصی نشود ولی باید حتما از بدخوابی و چاقی پرهیز شود.
برخی از مبتلایان به تنبلی تخمدان، نه تنها چاق نیستند بلکه لاغر هستند. در این دسته همچنان پرهیز از قندها توصیه میشود. مداومت به مصرف غذاهایی مثل شیربرنج بادامی، فرنی، حریرهی بادام، شلهزرد، شیر بادام، سوپ و آش جو نیز در این افراد قابل توصیه است.
همچنین این دسته از بیماران معمولا با تجویز درست رازیانه، به خوبی درمان میشوند.
از نظر طب سنتی برای تنبلی تخمدان چه بخوریم؟
پرآوازهترین دمنوش محرک فعالیت تخمدان دمنوش رازیانه است. ترکیبات دیگری مثل شیرین بیان، انیسون، پنج انگشت (اطلاعات بیشتر درباره گیاه پنج انگشت در این مقاله) و تخم جزر هم حاوی فیتواستروژن (استروژن گیاهی) قابل توجهی هستند که بهتر است طبق نظر پزشک مصرف شوند.
به عنوان مثال بعد ناهار هر روز نصف فنجان عرق رازیانه قابل توصیه است. البته در صورتی که موارد احتیاط و منع مصرف رازیانه درمورد شما صدق نکند.
مصرف ترکیبات حاوی گیاه پنج انگشت مثل قطره یا قرص ویتاگنوس به جای رازیانه هم قابل استفاده است. بعد از دو دورهی سه ماهه مصرف ویتاگنوس، توصیه میشود یک تا دو سیکل استراحت داده شده و مصرف نشود.
درمانهای غذایی دیگر شامل موارد زیر است:
- هر روز آب هویج یک لیوان
- مصرف صبحگاهی شربت خاکشیر و عسل
- دمنوش عناب ۷ عدد سوراخ سوراخ کنید در یک لیوان آب جوش با درب بسته نیم ساعت استراحت کند و با پشت قاشق، شیره کشی شود و صاف کنید و هر روز عصر بنوشد.
- نان بهتر است خمیری نباشد. نان سنگک بهترین گزینه است.
درمان موضعی
- مالیدن روغن بابونه یا قسط یا زنجبیل هر شب زیر دل به مدت ده دقیقه
- زیر دل در ناحیهای که موهای عانه شروع به در امدن کردهاند، هر شب روغن سیاهدانه بمالید.
- همچنین دقت کنید که نباید بگذارید زیر دلتان یخ کند و حتی موقع خواب هم روی شکمتان را بپوشانید یا با حولهی گرم، گرم نگه دارید.
درمان عملی
- بادکش زیر شکم یا انواع حجامت توسط پزشک متخصص طب سنتی
- قابل ذکر است که مصرف تمام درمانها بایستی طبق مقدار و دستور مشخص شده توسط پزشک متخصص طب سنتی باشد.
شواهد علمی برای مصرف گیاهان دارویی در درمان تنبلی تخمدان
مطالعات بسیاری روی احتمال تاثیرگذاری ترکیبات گیاهی در درمان سندروم پلی کیستیک تخمدان انجام شد است. به عنوان مثال بربرین، ماده موثره زرشک در مطالعات بالینی اثر قابل توجهی در کمک به درمان تنبلی تخمدان از خود نشان داده است.
همچنین مطالعات بالینی زیادی اثرات دارچین، کتان و روغن کتان، روغن گل مغربی و… را روی تنبلی تخمدان و مواردی مثل چاقی و مقاومت به انسولین، سطح هورمونهای زنانه و مردانه که در ابتلا به سندروم پلی کیستیک تخمدان نقش مهمی دارند، بررسی کردهاند.
جمع بندی
در این مقاله خواندیم که سندروم تخمدان پلی کیستیک یا همان به اصطلاح تنبلی تخمدان در طب سنتی چه تعریفی دارد و انواع درمان این سندرم مانند درمانهای غذایی و موضعی را بررسی کردیم. لازم است به این نکته توجه کنیم که چاقی و چربی شکمی یکی از مهمترین موانع درمان تنبلی تخمدان است و رفع این مسئله بسیار حائز اهمیت است.
شما میتوانید قرص ویتاگنوس را که حاوی گیاه پنج انگشت است و در طب سنتی به عنوان یکی از درمانهای غذایی توصیه شده، از داروخانه آنلاین مفید طب به صورت اینترنتی و آسان سفارش داده و طی یک خرید سریع، در محل مورد نظر تحویل بگیرید.
5 دیدگاه دربارهٔ «تنبلی تخمدان در طب سنتی چگونه درمان میشود؟»
ممنون از مطالب خوبتون منم همه این علائم داشتم با توصیه یه خانم دکتری ساپوژکس مصرف کردم خیلی وضعم بهتر شد. مصرفش سخته ولی اثربخشی نسبتا خوبی داره نسبت به ال دی
با سلام دوست عزیز ممنون از شما بابت اینکه تجربه خود را با ما به اشتراک گذاشتید. البته محصولی با نام ساپوژکس مجوز از سازمان غذا و دارو ندارد و لذا ما مصرف آن را توصیه نمی کنیم.
با احترام دکتر داروساز
بله ساپوژکس فقط در مطبهای طب سنتی و عطاری عرضه شده.
سلام دکتر.مطلب مفید بود.من هم سالهای بسیاریست ک در زمینه طب سنتی کسب علم میکنم و همچنین تحقیق و پژوهش….. در صورتی ک شما تمایل داشته باشید میتوانیم تبادل اطلاعات داشته باشیم. مخصوصا اینکه شما دکتر داروساز طب جدید هستید و این میتونه به من خیلی کمک کنه.
با سلام خدمت شما دوست عزیز
از نظر شما سپاسگزاریم.
خوشحالیم که این محتوا برای شما مفید واقع شده است و امیدواریم در آینده نیز وبلاگ مفیدطب را دنبال کنید.
با آرزوی سلامتی برای شما