سلامت دستگاه گوارش برای حفظ سلامت کلی بدن بسیار حیاتی است و یکی از عناصر کلیدی در این راستا، پروبیوتیک ها هستند. پروبیوتیکها باکتری ها و مخمرهای زنده مفیدی هستند که نقش مهمی در حفظ تعادل میکروبیوم روده ایفا کرده و به بهبود سیستم ایمنی و جلوگیری از بسیاری از بیماریها کمک مینمایند. بنابراین کمبود پروبیوتیک (بر هم خوردن تعادل در باکتری های مفید روده) موضوعی است که باید به آن توجه داشت. در این مقاله از مجله سلامت داروخانه آنلاین مفیدطب به بررسی علائم کمبود پروبیوتیک در بدن و راههای رفع آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
پروبیوتیک چیست؟
پروبیوتیکها باکتریهای مفیدی هستند که فواید زیادی برای سلامتی به همراه دارند. این باکتریها معمولاً به مقدار زیادی در بدن وجود دارند. یک مطالعه نشان داده است که تعداد باکتریها در بدن انسان تقریباً به اندازه سلولهای بدن است و نسبت آنها یک به یک است. باکتریها معمولاً در روده ما زندگی میکنند و بیشتر آنها بیضرر هستند. حتی برخی از آنها برای سلامتی ما مفید هستند.
پروبیوتیکها میکروارگانیسمهای زندهای هستند که هنگام مصرف فواید زیادی برای سلامتی به همراه داشته و به عنوان مکملی برای تقویت میکروبیوم روده مصرف میشوند. با این حال، دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که کدام گونهها این فواید را ارائه میدهند و تحقیقات در جریان است.
پروبیوتیکها را میتوان از طریق غذاهای تخمیر شده یا مکملها مصرف کرد. برخی از غذاهای غنی از پروبیوتیک عبارتند از کفیر، ماست، کیمچی و تمپه (یکی از فرآوردههای سنتی سویا).
رایجترین باکتریهای پروبیوتیک عبارتند از: بیفیدوباکتریا، لاکتوباسیلوس، ساکارومایسس، اشریشیا، استرپتوکوک، باسیلوس و انتروکوک. هر جنس شامل گونههای مختلفی است و هر گونه شامل چندین زیرگونه و سویه است. معمولا روی بستهبندی مکملهای پروبیوتیک، سویه خاص، گونه، زیرگونه و کد سویه مشخص میشود.
پروبیوتیکهای مختلف برای شرایط خاص سلامتی مناسب هستند، بنابراین باید مکمل پروبیوتیک مناسب را برای هر مورد انتخاب کنید. برخی از محصولات نیز گونههای مختلفی را ترکیب میکنند و به عنوان پروبیوتیکهای چندگانه یا پروبیوتیکها با طیف گسترده شناخته میشوند.
همچنین به مکملهایی که حاوی پروبیوتیکها و پریبیوتیکها هستند، سینبیوتیک میگویند.
به خاطر داشته باشید که پروبیوتیکها و پریبیوتیکها دو مفهوم متفاوت هستند. پروبیوتیکها باکتریهای مفید در رودهاند، در حالی که پریبیوتیکها، کربوهیدراتهایی در فیبرهای غذایی هستند.
کمبود پروبیوتیک به چه معناست؟
کمبود پروبیوتیک زمانی رخ میدهد که تعداد باکتریهای مفید در روده کاهش یابد و توازن میکروبیوم مختل شود. این وضعیت میتواند به دلایل مختلفی از جمله استفاده بیش از حد از آنتیبیوتیکها، رژیم غذایی نامناسب، استرس، و برخی بیماریها ایجاد شود. کمبود پروبیوتیکها میتواند منجر به مشکلات مختلفی در سلامت دستگاه گوارش و کل بدن شود. در بخش بعدی به علائم کمبود پروبیوتیک میپردازیم.
علائم کمبود پروبیوتیک
پروبیوتیکها با سایر میکروارگانیسمها در روده، دستگاه ادراری، دهان و پوست ما رابطه همزیستی دارند. آنها با فواید سلامتی متعددی مانند بهبود سلامت قلب، تنظیم فشار خون، بهبود سلامت پوست، کاهش التهاب و موارد دیگر مرتبط هستند.
پروبیوتیکها باکتریهای ناسالم در میکروبیوم بدن ما را کنترل میکنند تا تعادل آنها حفظ شود. در صورت کمبود پروبیوتیک، میکروبهای مضر میتوانند مشکلات سلامتی مختلفی ایجاد کنند. این میکروارگانیسمها شامل مخمرها و قارچها هستند.
علائم اصلی کمبود پروبیوتیک را در پوست و سیستم گوارشی خود مشاهده خواهید کرد، اما این موارد، تنها نشانهها نیستند. برخی از علائم کمبود پروبیوتیک و وجود نیاز به جبران آن در بدن عبارتند از:
اختلالات خواب
میکروبیوم روده میتواند از طریق عصب واگ به طور مستقیم با مغز ارتباط برقرار کند. بیشتر این ارتباط از روده به مغز است. این محور مغز-روده-میکروبیوم، ترشح اسید آمینه تریپتوفان را مدیریت میکند. این ترکیب به تبدیل سروتونین (هورمون آرامشبخش) به ملاتونین (هورمون خواب) کمک میکند.
سروتونین عمدتاً در روده تولید میشود. کاهش سطح پروبیوتیکها در بدن به معنای تولید کمتر سروتونین و افزایش سطح کورتیزول (هورمون استرس) است.
در صورتی که سطح ملاتونین در بدن ما متعادل نباشد، مغز نمیتواند در شب آرام یا خاموش شود و این موضوع به بیخوابی میانجامد. اگر دچار بیخوابی هستید، ممکن است این مشکل شما، یکی از علائم اصلی کمبود پروبیوتیک باشد.
افزایش نوسانات خلقی
سلامت روده و سطح پروبیوتیکها با اختلالات خلقی مانند استرس، اضطراب و افسردگی مرتبط است. یک مطالعه نشان داده است که ارتباط مغز و روده میتواند با تعامل با هورمونها و انتقالدهندههای عصبی مرتبط با خلق و خو، بر سلامت روان ما تأثیر بگذارد.
سروتونین و دوپامین دو هورمون اصلی هستند که وضعیت خلق و خوی ما را خوشایند نگه میدارند. با این حال، از آنجا که این هورمونها در روده ترشح میشوند، یک میکروبیوم ناسالم ممکن است آنها را به مقدار کافی تولید نکند.
بدون سروتونین کافی، بدن ماتمایل به ترشح کورتیزول دارد که منجر به اضطراب و حملات پانیک میشود.
یک مطالعه نشان داد که پروبیوتیکها میتوانند به میزان قابل توجهی به اختلالات خلقی کمک کنند. مکملهای پروبیوتیک علائم مرتبط با اضطراب و افسردگی را در شرکتکنندگان بهبود بخشید.
مشکلات مکرر سلامتی
یکی از مواردی که میتواند جزو علائم کمبود پروبیوتیک به شمار رود، مشکلات مکرر در سلامتی است. در واقع یک میکروبیوم رودهای متعادل و سالم با سیستم ایمنی قوی ارتباط مستقیم دارد. باکتریهای مفید در بدن به روشهای مختلفی با پاتوژنها (عوامل بیماریزا) مبارزه میکنند. برخی از آنها عناصر خارجی را از رشد باز میدارند، در حالی که بعضی دیگر، روده را تقویت میکنند.
پروبیوتیکها همچنین با چندین پاتوژن که ممکن است به بدن ما حمله کنند، مقابله میکنند. این باکتریها واکنش التهابی ما را برای مبارزه با پاتوژنها تنظیم میکنند و از حمله سیستم ایمنی به سیستمهای خود بدن جلوگیری میکنند و از اختلالات آلرژیک جلوگیری میکنند.
اگر به طور مکرر به آنفولانزا یا سرماخوردگی مبتلا میشوید، ممکن است نیاز به مصرف بیشتر غذاهای غنی از پروبیوتیک یا مکمل داشته باشید.
اختلالات رودهای
علائم واضح یک میکروبیوم نامتعادل که نشان از کمبود پروبیوتیک دارد، شامل اسهال، یبوست و دفع نامنظم است. اسهال کوتاهمدت معمولاً ناشی از مسمومیت غذایی یا ویروس گاستروانتریت (بیماری التهاب معدهای رودهای، شامل ترکیبی از اسهال، استفراغ، و درد شکمی و گرفتگی عضلات) است. با این وجود، اسهال میتواند نشانه کم بودن تعداد باکتریهای مفید در روده نیز باشد.
اسهال، دفع مواد اضافی از بدن را برای ما دشوار میکند، که ممکن است به دلیل رشد بیش از حد باکتریهای مضر در روده باشد. مصرف مکملهای پروبیوتیک به رفع تمامی مشکلات عمده روده، از جمله اسهال و یبوست کمک میکند.
پروبیوتیکها حتی به عنوان یک درمان طبیعی برای سندرم روده تحریک پذیر (IBS) در نظر گرفته میشوند.
افزایش وزن
یک مطالعه تحقیقاتی نشان داد که افراد مبتلا به چاقی، دارای باکتریهای رودهای متفاوتی نسبت به افراد لاغر هستند. اگرچه تحقیقات زیادی در این زمینه وجود ندارد، اما برخی از سویههای پروبیوتیک با کاهش وزن مرتبط هستند.
پروبیوتیکها به بدن کمک میکنند چربیها را به اشکال سادهتری تجزیه کند که سلولها بتوانند از آنها برای تولید انرژی استفاده کنند.
اگر به طور مداوم در حال افزایش وزن هستید، ممکن است سطح پروبیوتیکهای بدن شما مختل شده باشد. مکملهای پروبیوتیک گزینهای عالی برای کاهش وزن بدن، درصد چربی و توده چربی هستند. با این حال، بهتر است ابتدا با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.
اختلالات پوستی
پوست ما به طور طبیعی حاوی انواع مختلفی از باکتریها است. باکتریهای مفید در پوست از استقرار باکتریهای مضر در منافذ و ایجاد مشکلات مختلفی مانند آکنه، اگزما و روزاسه جلوگیری میکنند.
بهترین درمان آکنه محصولات ضدباکتری هستند، زیرا این وضعیت بیشتر به دلیل یک گروه خاص از باکتریها ایجاد میشود. با این حال، این محصولات معمولاً پروبیوتیکها را سرکوب یا از بین میبرند و پوست را در معرض عفونتهای قارچی و مخمری قرار میدهند.
درمانهای موضعی پروبیوتیک به عنوان درمانهای مؤثر آکنه شناخته شدهاند. علاوه بر این، محصولات موضعی پروبیوتیک میتوانند به کنترل عود کردن روزاسه و اگزما کمک کنند.
یک مطالعه نشان داد که نوزادانی که مادرانشان قبل و بعد از زایمان پروبیوتیک مصرف کردهاند، کمتر احتمال دارد که به اگزما مبتلا شوند.
اگر متوجه آکنه یا التهاب مکرر در صورت خود شدهاید، میتوانید با صلاحدید پزشک خود، مصرف پروبیوتیکها را شروع کنید.
عوامل کمبود پروبیوتیک
عوامل متعددی میتوانند منجر به کاهش سطح پروبیوتیکها در بدن شوند که از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف آنتیبیوتیکها: آنتیبیوتیکها علاوه بر باکتریهای مضر، باکتریهای مفید را نیز از بین میبرند و میتوانند باعث عدم تعادل در میکروبیوم شوند.
- رژیم غذایی نامناسب: مصرف بیش از حد غذاهای فرآوریشده، قند و چربیهای ناسالم میتواند باعث کاهش پروبیوتیکها شود.
- استرس: استرس مزمن میتواند تاثیرات منفی بر روی میکروبیوم روده داشته باشد و به کاهش پروبیوتیکها منجر شود.
- بیماریها: بیماریهای گوارشی مانند سندرم روده تحریکپذیر (IBS) و بیماریهای خودایمنی میتوانند باعث کاهش پروبیوتیکها شوند.
چگونه کمبود پروبیوتیک را جبران کنیم؟
برای جبران کمبود پروبیوتیکها، میتوان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
- مصرف مواد غذایی غنی از پروبیوتیک: غذاهایی مانند ماست، کفیر، کیمچی، ساورکرات (کلم ترش تخمیری) و سایر مواد غذایی تخمیر شده میتوانند به افزایش سطح پروبیوتیکها کمک کنند.
- استفاده از مکملهای پروبیوتیک: مکملهای پروبیوتیک میتوانند بهطور مستقیم تعداد باکتریهای مفید در روده را افزایش دهند.
- کاهش مصرف آنتیبیوتیکها: تنها در صورت نیاز واقعی از آنتیبیوتیکها استفاده کنید و در صورت مصرف، سعی کنید بعد از اتمام دوره، پروبیوتیکها را جایگزین کنید.
- مدیریت استرس: کاهش استرس با استفاده از تکنیکهای آرامشبخش میتواند به حفظ تعادل میکروبیوم روده کمک کند.
آیا مکملهای پروبیوتیک ایمن هستند؟
در ابتدا ممکن است برخی عوارض جانبی مکمل های پروبیوتیک را تجربه کنید. این عوارض میتواند مشکلات شکمی مانند گاز و مشکلات در هضم باشد. با این حال، این علائم پس از عادت کردن بدن به مکملها از بین میروند.
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد مبتلا به HIV یا ایدز، ممکن است با عفونتهای شدید روبرو شوند، بنابراین در این شرایط همیشه قبل از مصرف مکملهای پروبیوتیک با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شرایط زمینهای سلامتی شما را تشخیص داده و در مورد مصرف این مکمل ها شما را راهنمایی خواهد کرد.
بهترین مکمل های پروبیوتیک برای کمبود پروبیوتیک
حال که علائم کمبود پروبیوتیک و عوامل احتمالی و راه های رفع آن را شناختید، خوب است با بهترین نمونههای انواع مکمل پروبیوتیک نیز آشنا شوید. در این بخش، سه مورد از بهترین قرص های پروبیوتیک را معرفی میکنیم.
کپسول فمی لاکت زیست تخمیر
فمی لاکت یک ترکیب سین بیوتیک (پروبیوتیک+پریبیوتیک) مناسب برای همه اعضای خانواده (افراد ۱۰ تا ۵۰ سال) میباشد و حاوی مقادیر بالایی از ۹ سویه باکتری سودمند و ایمن به همراه فروکتو الیگوساکارید به عنوان پریبیوتیک است.
این محصول در رفع اختلالات شایع گوارشی مانند انواع اسهال، کاهش علائم سندروم روده تحریک پذیر و بیماریهای التهابی روده و کنترل فشارخون بالا و کلسترول نقش موثری دارد.
قرص فمی لاکت همچنین با تقویت سیستم ایمنی به پیشگیری و بهبود عفونت های مختلف کمک میکند.
بنابراین اگر دچار کمبود پروبیوتیک شدهاید، میتوانید از چنین محصول کاملی بهرهمند شوید.
کپسول فمی لاکت توپلاس زیست تخمیر
فمی لاکت توپلاس با فرمولاسیون جدید و بهرهگیری از مقادیر بالایی از سویه باکتری مفید به همراه پری بیوتیک فروکتوالیگوساکارید، در تامین پروبیوتیک روزانه برای اعضای خانواده بسیار کمک کننده است. این فرآورده با بازسازی فلور نرمال گوارشی باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش و تعدیل سیستم ایمنی میگردد.
قرص فمی لاکت توپلاس در پیشگیری و کاهش دوره اسهال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک، اسهال مسافرتی و اسهالهای ویروسی، بهبود علائم سندروم روده تحریک پذیر، بیماریهای التهابی روده و عدم تحمل لاکتوز موثر است.
قرص لاکتوگام زیست تخمیر
لاکتوگام زیست تخمیر یک مکمل پروبیوتیکی است که حاوی میکروارگانیسمهای زنده و مفید برای بدن میباشد. این پروبیوتیکها به طور طبیعی در دستگاه گوارش انسان یافت میشوند و به حفظ تعادل فلور روده کمک میکنند. اما برخی از افراد به مکملهای حاوی این پروبیوتیکها مانند قرص لاکتوگام زیست تخمیر نیاز دارند، به خصوص احتمالا افرادی که دچار علائم کمبود پروبیوتیک هستند.
لاکتوگام یک قرص پروبیوتیک مکیدنی حاوی سویههای باکتری مفید استرپتوکوکوس سالیواریوس (Streptococcus Salivarius K12 و Streptococcus Salivarius M18) است که در دهان از بدو تولد تشکیل میشود.
مهمترین خواص لاکتوگام شامل موارد زیر است:
- کاهش بروز فارنژیت، عفونت های تنفسی و عفونت گوش میانی
- کاهش التهاب گوش، حلق و بینی
- کاهش التهاب لثه و بافتهای اطراف دندان (پریودونتیت)
- کمک به رفع بوی بد دهان (هالیتوزیس)
- کاهش و پیشگیری از پوسیدگی و پلاک دندان
- کمک به بازگشت حس بویایی و چشایی در اثر بیماری های ویروسی تنفسی
- پیشگیری و کمک به درمان برفک دهانی (کاندیدیازیس)
جمع بندی
پروبیوتیکها نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت دستگاه گوارش و کل بدن ایفا میکنند. کمبود پروبیوتیک میتواند منجر به مشکلات مختلفی در بدن شود که با تشخیص به موقع علائم و استفاده از روشهای مناسب میتوان این کمبود را جبران کرد. در این مقاله با علائم کمبود پروبیوتیک آشنا شدید. با رعایت تغذیه مناسب، استفاده از بهترین مکملهای پروبیوتیک و انواع قرص پروبیوتیک و مدیریت استرس میتوان سلامت میکروبیوم را حفظ و از بیماریهای مرتبط با کمبود پروبیوتیک جلوگیری کرد.
مشاهده و خرید انواع قرص پروبیوتیک
منبع: medicinenet
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شدهاند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمیشوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.