سنگ کلیه یکی از مشکلات شایع مربوط به سلامت است که خارج شدن آن میتواند بسیار دردناک باشد. اگر تا به حال مبتلا به سنگ کلیه شده باشید، احتمال این که در ۵ تا ۱۰ سال آینده مجدد دچار این مشکل شوید، بالاست. از طرف دیگر، به خصوص برای کسانی که ریسک فاکتورهای این بیماری را دارند، دانستن راههای پیشگیری از سنگ کلیه میتواند بسیار کمککننده باشد.
در این مقاله از مجله سلامت مفیدطب، درباره بهترین راهکارهای جلوگیری از سنگ کلیه و اصلاحات سبک زندگی صحبت میکنیم و در آخر دو داروی موثر را که شامل محبوبترین قطره گیاهی سنگ کلیه و یکی از انواع قویترین قرص دفع سنگ کلیه است، معرفی میکنیم که برای درمان و پیشگیری از این مشکل مورد استفاده قرار میگیرند. با ما همراه باشید.
سنگ کلیه چیست؟
قبل از پرداختن به موضوع روشهای پیشگیری از سنگ کلیه، خوب است کمی درباره چیستی این بیماری صحبت کنیم. سنگ کلیه شامل تودههای سخت به صورت کریستال در کلیه است که از مواد موجود در ادرار ساخته میشود و میتواند اندازههای متفاوتی داشته باشد. مواد شیمیاییای که میتوانند تشکیل سنگ کلیه بدهند عبارتند از کلسیم، اگزالات، اورات، سیستین، گزانتین و فسفات.
چهار نوع اصلی سنگ کلیه عبارتند از:
- سنگهای کلسیم اگزالاتی
- سنگهای اوریک اسیدی
- سنگهای استروویتی
- سنگهای سیستینی
با این حال حدود ۸۰ درصد همه سنگها از نوع کلسیم اگزالاتی هستند و سه نوع دیگر شیوع کمتری دارند.
بسته به اندازه سنگ (یا سنگهای) کلیه، ممکن است فرد اصلا متوجه وجود آن نشود. اما حتی سنگهای کوچک نیز هنگام خروج از بدن از طریق مجاری ادراری میتوانند درد شدیدی ایجاد کنند. سنگهای بزرگتر در کلیه میتوانند هنگام عبور به سمت خارج بدن، باعث مسدود شدن بخشی از مجاری ادراری شوند.
در برخی از موارد برای دفع سنگ کلیه ممکن است به چیزی جز مصرف آب فراوان (و مسکن برای تسکین درد) نیاز نباشد. اما در شرایطی، مثلا وقتی سنگ در مجاری ادراری گیر کند، با عفونت ادراری همراه باشد و یا باعث ایجاد عوارض شود، ممکن است نیاز به جراحی به وجود آید.
در بخش بعدی توضیح میدهیم که چگونه میتوان با راهکارها و اصلاحاتی در سبک زندگی به پیشگیری از سنگ کلیه کمک کنیم.
موثرترین راههای پیشگیری از سنگ کلیه
در ادامه چند مورد از موثرترین راه های پیشگیری از سنگ کلیه را که به رژیم غذایی مرتبط هستند، توضیح میدهیم؛ در واقع میگوییم که برای جلوگیری از سنگ کلیه چه بخوریم و چه نخوریم. در کنار این روشها، پیادهروی و ورزش کافی و مناسب، راهکاری مفید برای کمک به جلوگیری از سنگ کلیه در بسیاری از افراد است. اگر تحت نظر پزشک هستید یا داروی خاصی مصرف میکنید، خوب است که با پزشک خود درباره میزان و شدت ورزش خود مشورت کنید.
مایعات کافی بنوشید
مصرف آب و مایعات کافی از توصیههای عمومی و اولیه برای پیشگیری از سنگ کلیه است. مایعات ترکیبات سنگ ساز درون ادرار را رقیق میکند و باعث حجیم شدن آنها میگردد؛ همین موضوع احتمال تشکیل کریستالها (سنگ کلیه) را کاهش میدهد.
اگرچه باید بدانید که همه مایعات به صورت یکسان این اثر را ندارند. مثلا در مطالعات، مصرف زیاد آب آشامیدنی این اثر مثبت را از خود نشان داده است. نوشیدنیهایی مانند قهوه و آب پرتقال نیز ریسک تشکیل سنگ کلیه را کاهش دادهاند.
اما مصرف زیاد نوشابه نه تنها به پیشگیری از سنگ کلیه کمک نمیکند بلکه ممکن است باعث ایجاد آن نیز بشود. این نوشابهها شامل مواردی است که چه با شکر و چه قند مصنوعی شیرین شدهاند.
نوشابه های دارای شکر، حاوی فروکتوز هستند. فروکتوز دفع کلسیم، اگزالات و اوریک اسید را افزایش میدهد. این موارد، فاکتورهای مهمی در ریسک ابتلا به سنگ کلیه هستند.
به علاوه برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف زیاد نوشابه به خاطر میزان بالای فسفریک اسید آنها، به ریسک ابتلا به سنگ کلیه میافزایند.
مصرف اسید سیتریک را افزایش دهید
اسید سیتریک، اسیدی ارگانیک است که در بسیاری از میوه ها و سبزیجات، به خصوص مرکبات یافت میشود. مثلا لیمو سرشار از این ماده است. این ماده میتواند در پیشگیری از سنگ کلیه کلسیم اگزالاتی به دو طریق کمک کند:
- جلوگیری از تشکیل سنگ: اسید سیتریک میتواند با کلسیم درون ادرار پیوند برقرار کند و از این طریق ریسک تشکیل سنگ جدید را کاهش دهد.
- پیشگیری از بزرگ شدن سنگ: این ماده با کریستالهای کلسیم اگزالاتی موجود پیوند برقرار میکند و از بزرگتر شدن آنها جلوگیری مینماید. در واقع اسید سیتریک میتواند کمک کند سنگها قبل از بزرگ شدن، دفع شوند.
اضافه کردن مرکبات مانند پرتقال و لیمو به رژیم غذایی، راه آسانی برای مصرف بیشتر سیتریک اسید است. سرکه سیب نیز حاوی سیتریک اسید است که میتواند به حل کردن رسوبات کلسیم کمک کند.
مصرف غذاهای سرشار از اگزالات را محدود کنید
اگزالات (اگزالیک اسید) یک «ضد ماده مغذی» (antinutrient) است که در بسیاری از غذاهای گیاهی مانند سبزیجات برگی، میوه ها، تره بار و کاکائو وجود دارد. به علاوه، بدن نیز میزان قابل توجهی از این ماده را تولید میکند.
مصرف زیاد اگزالات میتواند دفع اگزالات از طریق ادرار را افزایش دهد و این موضوع برای افرادی که دچار سنگ های کلسیم اگزالاتی میشوند، مشکلساز است.
اگزالات میتواند با کلسیم و دیگر مواد معدنی پیوند برقرار کرده و کریستالهایی را تشکیل دهد که در نهایت منجر به سنگ کلیه میشوند.
متداولترین غذاهایی که اگزالات بالایی دارند عبارتند از: چغندر، اسفناج، شکلات، چای و بیشتر مغزیجات (آجیل).
به کسانی که میزان اگزالات بالایی در ادرار خود دارند، برای پیشگیری از سنگ کلیه، رژیم غذایی با اگزالات کم پیشنهاد میشود. توصیه میکنیم قبل از اعمال تغییرات در رژیم غذایی کلی خود، با پزشک خود مشورت نمایید.
ویتامین C با دوز بالا مصرف نکنید
تحقیقات نشان میدهند که مکملهای ویتامین C (اسید آسکوربیک) ریسک ابتلا به سنگ کلیه را افزایش میدهد. مصرف زیاد مکمل ویتامین C ممکن است دفع اگزالات در ادرار را افزایش دهد؛ به این خاطر که مقداری از ویتامین C مصرفشده، در بدن به اگزالات تبدیل میشود.
البته در نظر داشته باشید که بین ویتامین C موجود در منابع غذایی مانند لیمو و افزایش احتمال ابتلا به سنگ کلیه ارتباطی پیدا نشده است.
کلسیم کافی مصرف کنید
یک باور عمومی اشتباه وجود دارد که برای پیشگیری از سنگ کلیه با جنس کلسیم اگزالاتی، باید مصرف کلسیم را کاهش داد. اما اینگونه نیست! در واقع کلسیم به اگزالات پیوند خورده و از جذب آن جلوگیری میشود؛ بنابراین کلیهها مجبور نیستند آن را از طریق مجاری ادراری دفع کنند.
بر این اساس، برای افرادی که سنگهای کلسیم اگزالاتی دارند، مصرف غذاهای سرشار از کلسیم میتواند به مدیریت ریسک و پیشگیری از سنگ کلیه کمک کند.
مهم است بدانید که مصرف مکملهای کلسیم میتواند ریسک سنگ کلیه را افزایش دهد. چرا که ممکن است این مکملها مقداری بیش از مقدار کلسیم روزانه توصیهشده را فراهم کنند. با این حال دریافت کلسیم از منابع غذایی میتواند به کاهش ریسک سنگ کلیه کمک کند. غذاهایی مانند شیر، پنیر و ماست سرشار از کلسیم هستند.
مصرف نمک را کاهش دهید
رژیم غذایی سرشار از نمک، به افزایش ریسک سنگ کلیه در بعضی افراد منجر میشود. مصرف زیاد سدیم که ترکیبی در نمک است، میتواند دفع کلسیم از طریق ادرار را افزایش دهد. یکی از بهترین راه های کاهش مصرف نمک برای پیشگیری از سنگ کلیه، کم کردن غذاهای فراوری شده و بستهبندی است.
با کاهش مصرف بسیاری از غذاهای فرآوریشده، استفاده بیشتر از ادویهها به جای نمک و چک کردن میزان نمک از روی بستهبندی محصولات، میتوان مصرف نمک را کاهش داد و به سلامت کلیه و پیشگیری از ایجاد سنگ کلیه کمک کرد.
مصرف منیزیم را افزایش دهید
منیزیم یک ماده معدنی مهم است که بسیاری از افراد به اندازه کافی از آن مصرف نمیکنند. این ریزمغذی در صدها واکنش متابولیک بدن شرکت میکند، از جمله تولید انرژی و حرکات عضلات.
به علاوه برخی از مطالعات نشان دادهاند که منیزیم میتواند به پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه کلسیم اگزالاتی کمک کند.
برای بهرهمندی حداکثری از منیزیم، میتوانید این ماده معدنی را با غذاهایی که اگزالات بالایی دارند، مصرف کنید.
پروتئین حیوانی کمتری مصرف کنید
مصرف بیش از اندازه پروتئینی که از حیوانات به دست میآید، از جمله گوشت قرمز، تخم مرغ، لبنیات و غذاهای دریایی، به ریسک ابتلا به سنگ کلیه می افزاید.
این منابع پروتئین سطح اوریک اسید را در بدن بالا برده و میتواند منجر به سنگ کلیه اوریک اسیدی شود.
به علاوه، یک رژیم غذایی که حاوی پروتئین زیاد است، سطح سیترات را کاهش میدهد؛ سیترات مادهای در ادرار است که از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری میکند.
بنابراین برای کمک به پیشگیری از سنگ کلیه، در مصرف پروتئین حیوانی زیادهروی نکنید و آن را محدود نمایید.
داروهای گیاهی برای پیشگیری از سنگ کلیه
استفاده از داروهای گیاهی در پیشگیری از سنگ کلیه راه بسیار موثر و در بیشتر موارد کم عارضهای است. گیاهان دارویی مختلفی مثل گیاه دم اسب، ریشه قاصدک، ریحان، خارخاسک و گزنه برای سنگ کلیه مفید هستند که در این دسته از محصولات به کار میروند. داروهای گیاهی پیشگیری از سنگ کلیه در فرمهای قرص، قطره، شربت و… در دسترس هستند. در این بخش با دو محصول محبوب و پر استفاده که توسط متخصصین برای دفع و جلوگیری از سنگ کلیه تجویز میشود، آشنا میشوید.
قطره سنکل گل دارو
قطره سنکل یکی از بهترین داروهای گیاهی برای دفع سنگ کلیه و پیشگیری از ابتلا به آن است. در ترکیبات این قطره از ترکیب عصاره ۷ گیاه مؤثر و مفید برای سنگ کلیه یعنی رازیانه، برگ بو، خارخاسک، دانه زیره سبز، تخم خربزه، کاکل ذرت و دم گیلاس استفاده شده است.
مواد مؤثره موجود در قطره سنکل بهطور مستقیم به شل شدن عضله صاف مجاری ادراری کمک کرده و همراه با اثر پیشابآوری، دفع سنگهای ادراری را تا قطر ۷ میلیمتر تسهیل مینمایند.
کاربردهای قطره سنکل گل دارو
- کمک به دفع سنگ های کلیه و مجاری ادراری تا قطر ۷ میلی متر
- تسکین اسپاسم های کلیوی
- تسهیل کننده دفع سنگ ریزه ها بعد از استفاده از سنگ شکن
- پیشگیری از سنگ کلیه
برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید قطره سنکل میتوانید به صفحه آن در داروخانه آنلاین مفیدطب مراجعه کنید (با کلیک روی تصویر زیر).
قرص سیستون هیمالیا
قرص سیستون هیمالیا یکی از قویترین داروهای گیاهی سنگ کلیه است که از اشباع عوامل سنگ ساز در کلیه جلوگیری کرده و جذب اگزامید (oxamide) از روده را کنترل میکند (اگزامید مادهای است که در فرمولاسیون سنگهای رسوبی یافت میشود) و بین کریستالوئید و کلوئید تعادل ایجاد میکند.
سیستون هیمالیا از طریق کاهش عوامل سنگ ساز مانند اگزالیک اسید و کلسیم هیدروکسی پرولین تشکیل سنگ را مهار کرده و به پیشگیری از سنگ کلیه کمک مینماید. این قرص همچنین در دفع سنگ ها از طریق پودر کردن موثر است. در واقع سیستون باعث متلاشی شدن سنگها و کریستالها از طریق اثر بر روی موسین که ذرات را به یکدیگر پیوند میدهد، میشود.
به علاوه، فعالیت ضد میکروبی قرص سیستون در عفونتهای مجاری ادراری هنگام دفع ادراری سنگها و کریستالها مفید میباشد. از طرف دیگر، فعالیت ضد اسپاسمی و ضد التهابی آن التهاب حالب و علائم درد و سوزش را در هنگام ادرار کردن کاهش میدهد.
کاربردهای قرص سیستون هیمالیا
قرص سیستون هیمالیا کاربردهای زیر را داراست:
- مفید برای رفع سنگهای ادراری: سنگهای اگزالات، سنگهای فسفات، سنگهای اورات و اوریک اسید، سنگهای کریستالی، جلوگیری از بازگشت مجدد سنگ های ادراری
- یک عامل کمکی در: عفونتهای مجاری ادراری، عفونتهای مجاری ادراری در دوران بارداری، التهاب نامشخص پیشابراه، التهاب حاد مثانه، التهاب لگنچه کلیه، سوزش ادراری، التهاب مفاصل، نقرس (از طریق ترشح اسید اوریک در ادرار)
- کاهش خروجی ادرار (به عنوان مدر عمل میکند)
- در وضعیتهای اورژانس بی اختیاری ادراری در بانوان
- نقص عملکرد کلیه به دنبال التهاب کلیه
- سنگهای بزاق
قرص سیستون با ترکیبات و مکانیسم اثری که دارد میتواند به دفع سنگی که در حالب گیر کرده است، کمک کند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره قرص سیستون هیمالیا و خرید آن به صورت اینترنتی، روی تصویر زیر کلیک کنید.
جمع بندی
در این مقاله درباره بهترین و موثرترین راه های پیشگیری از سنگ کلیه صحبت کردیم و در ادامه دو تا از بهترین داروهای گیاهی را که از خواص گیاهان دارویی مفید برای رفع سنگ کلیه در ترکیباتشان استفاده کردهاند، معرفی نمودیم. به طور خلاصه، برای کمک به پیشگیری از سنگ کلیه، نوشیدن آب فراوان، تحرک، محدود کردن مصرف نمک و پروتئین حیوانی، محدود کردن غذاهای سرشار از اگزالات، مصرف کلسیم و منیزیم کافی از موثرترین اقداماتی است که میتوان انجام داد.
برای بهرهمندی از داروهای گیاهی سنگ کلیه به مراکز معتبر و داروخانهها مراجعه کنید. داروخانه آنلاین مفیدطب یک مرجع معتبر برای تهیه اینترنتی محصولات مورد نظرتان است. لیست داروهای گیاهی سنگ کلیه را میتوانید در لینک زیر مشاهده کنید و توضیحات مربوط به هر کدام را در صفحه محصول بخوانید.
مشاهده و خرید لیست محصولات سنگ کلیه
سوالات متداول
برای جلوگیری از سنگ کلیه چه بخوریم؟
اصلاح رژیم غذایی جزو اقدامات اصلی برای پیشگیری از سنگ کلیه است. یکی از بهترین راهها برای این هدف، نوشیدن آب فراوان (۸-۱۲ لیوان) میباشد. دریافت کلسیم کافی (از غذاهایی مثل شیر، ماست و پنیر)، به خصوص همراه با غذاهایی که اگزالات بالایی دارند (مانند حبوبات، اسفناج و شکلات) میتواند مفید باشد. مصرف ویتامین B6 نیز ممکن است به جلوگیری از سنگ کلیه کمک کند (با مشورت پزشک). همچنین بهرهمندی از غذاهای حاوی سیتریک اسید مثل لیمو، پرتقال و سرکه، آب انار، آب کرفس و گیاهان دارویی مفید مثل گزنه، دم اسب، ریحان و رزماری کمککننده است.
آیا ورزش برای پیشگیری از سنگ کلیه مفید است؟
ورزش میتواند راه موثری برای کمک به جلوگیری از سنگ کلیه باشد. افرادی که ورزش میکنند، کمتر از بقیه به این مشکل دچار میشوند. به علاوه، چاقی یکی از ریسک فاکتورهای ابتلا به این بیماری است که با ورزش میتوان وزن را مدیریت کرد. به خاطر داشته باشید که در صورتی که ورزش میکنید و با عرق کردن آب از دست میدهید، حتما مایعات بیشتری مصرف کنید تا آب خارجشده از بدن، جبران شود.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شدهاند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمیشوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.