گیاه شیرین بیان از قدیم‌الایام در طب سنتی ملل مختلف (به خصوص طب سنتی چینی، خاورمیانه و یونان)، به خاطر خواص زیادی که دارد، بسیار مورد توجه بوده است. ریشه این گیاه در درمان بیماری‌هایی مثل آسم، سرماخوردگی و مشکلات کبد مورد استفاده قرار می‌گرفته است. تاثیرات مثبت شیرین بیان در رفع مشکلات گوارشی و معده، یکی از مشهورترین فواید این گیاه در ایران محسوب می‌شود. این مقاله از مجله سلامت داروخانه آنلاین مفیدطب را به معرفی خواص شیرین بیان برای معده و دیگر فواید آن برای سلامتی اختصاص داده‌ایم. همچنین می‌گوییم که بهترین زمان مصرف شیرین بیان برای معده چه موقع است. در آخر یک داروی گیاهی محبوب با نام سوپرمینت محصولی از شرکت باریج را به شما معرفی می‌کنیم که برای سوءهاضمه و نفخ بسیار مفید است. با ما همراه باشید.
شیرین بیان چیست و چه خواصی دارد؟
شیرین بیان (با نام علمی Glycyrrhiza glabra) گیاهی است که ریشه آن از هزاران سال قبل، هم در آشپزی و هم به عنوان گیاه دارویی، مورد استفاده بوده است. ریشه این گیاه حاوی ترکیبی است که ۵۰ برابر شکر، شیرین‌تر میباشد.
ریشه شیرین بیان در طب سنتی ملل مختلف برای گستره بزرگی از بیماری‌ها استفاده می‌شده، از جمله سرماخوردگی، آسم و بیماری های کبدی. این گیاه همچنین می‌تواند یک لایه پوششی روی غشاهای مخاطی تشکیل دهد که همین موضوع به آن خاصیت تسکین‌دهنده و خلط آور می‌دهد؛ به همین دلیل این گیاه برای علائم سرماخوردگی مفید دانسته می‌شده است.
امروزه نیز شیرین بیان برای بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات استفاده می‌شود؛ اگرچه همه خواص گفته شده برای این گیاه در طب سنتی، از لحاظ علم پزشکی مدرن به اثبات نرسیده است.
چند خاصیت شیرین بیان را که مطالعات جدیدی نیز روی آن‌ها انجام شده است، در زیر میخوانید (در رابطه با چند مورد از این خواص، جهت اثبات از نظر علمی، نیاز به تحقیق بیشتر وجود دارد.):
- مشکلات پوستی
- بهبود رفلاکس اسید معده
- بهبود علائم زخم گوارشی
- خواص ضد سرطانی
- بهبود مشکلات مربوط به دستگاه تنفس فوقانی (مثل آسم)
- محافظت از دندان در برابر پوسیدگی (کرم خوردگی)
- کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت
- بهبود علائم یائسگی در خانم ها
- کمک به کاهش وزن
ماده موثره فعال شیرین بیان، گلیسیریزین است. گلیسیریزین یک آنتی اکسیدان، ضد میکروب و ضد التهاب است. این ماده با همه خواص ویژه‌ای که دارد، باید در برخی از شرایط، در مصرف آن احتیاط شود (برای اطلاعات بیشتر، بخش آیا شیرین بیان عوارضی دارد؟ را بخوانید).
شیرین بیان برای معده چه فوایدی دارد؟
پس از آشنایی کلی با این گیاه شگفت‌انگیز، در ادامه درباره خواص ویژه شیرین بیان برای معده توضیح می‌دهیم.
شیرین بیان برای رفلاکس معده و سوء هاضمه
ریشه شیرین بیان اغلب برای تسکین علائم سوء هاضمه مثل رفلاکس اسید معده، دل درد و سوزش سر دل استفاده می‌شود.
در یک مطالعه ۳۰ روزه در بین ۵۰ نفر شرکت کننده بزرگسال که دچار سوء هاضمه بودند، آن هایی که دو بار در روز کپسول حاوی ۷۵ میلی‌گرم شیرین بیان را مصرف کرده بودند، در مقابل افرادی که پلاسبو (دارونما) استفاده کرده بودند، بهبود قابل توجهی در علائمشان مشاهده نمودند.
ریشه شیرین بیان همچنین ممکن است در تسکین علائم بیماری رفلاکس معده (GERD) که شامل سوزش سر دل و بازگشت اسید معده به مری است، موثر باشد.
در این رابطه، در یک مطالعه ۸ هفته ای روی ۵۸ نفر بزرگسال که به این بیماری (GERD) مبتلا بودند، دوز پایینی از اسید گلیسیریتینیک در ترکیب با درمان استاندارد این بیماری، بهبود قابل توجهی در علائم را نتیجه داد. اسید گلیسیریتینیک ماده شرکت‌کننده در سوخت‌و‌ساز سلولی اسید گلیسریزیک که ماده موثره اصلی ریشه شیرین بیان است.
محققان در مطالعه ای دیگر در ۵۸ فرد بزرگسال که مبتلا به رفلاکس معده بودند مشاهده کردند که مصرف روزانه ریشه شیرین بیان، در کاهش علائم این بیماری تاثیر بیشتری نسبت به مصرف ضداسیدهای معمول به مدت دوسال، داشت.
هرچند که نتایج، بسیار امیدوارکننده هستند، برای اثبات علمی این اثر شیرین بیان، به مطالعات انسانی دیگر نیاز است. البته بسیاری از افراد به تجربیات دیگران و توصیه‌های طب سنتی در این زمینه اکتفا می‌کنند.
شیرین بیان برای درمان زخم گوارشی
زخم گوارشی یا اولسر پپتیک (peptic ulcer disease) به نوعی آسیب خوش‌خیم به مخاط و زیرمخاط دستگاه گوارش در ناحیهٔ معده، دوازدهه (اثنی‌عشر) و گاهی بخش پایانی مری گفته می‌شود. این آسیب معمولا با التهاب ناشی از باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) است. عصاره شیرین بیان و گلیسیریزین (ماده موثره اصلی این گیاه) می‌تواند برای درمان این بیماری موثر باشد.
محققان در مطالعه‌ای حیوانی دریافتند که عصاره شیرین بیان با دوز ۲۰۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن، می‌تواند در مقابله با این زخم‌های گوارشی برای بیمار، محافظت بیشتری نسبت به امپرازول به همراه آورد.
گرچه تحقیق بیشتری در انسان نیاز است، اما یک مطالعه ۲ هفته‌ای در ۱۲۰ بزرگسال نشان داد که مصرف عصاره شیرین بیان به همراه درمان عادی و استاندارد زخم گوارشی، به طور قابل توجهی حضور باکتری هلیوباکتر پیلوری را کاهش داد.
بهترین زمان مصرف شیرین بیان برای معده
در رابطه با زمان مصرف شیرین بیان برای معده و پاسخ به این سوال که «شیرین بیان برای معده چگونه مصرف شود؟» ابتدا باید بگوییم که اگر از مکمل‌ها و داروهای گیاهی حاوی شیرین بیان استفاده می‌کنید، در مرحله اول، لازم است طبق بروشور محصول و یا دستور پزشک، آن را مصرف کنید (دستور پزشک اولویت دارد).
در شرایط دیگر، در طب سنتی توصیه شده است که جهت بهره‌مندی حداکثری از خواص شیرین بیان برای معده، بعد از وعده غذایی به خصوص شام می‌توانید از آن مصرف کنید؛ به خصوص اگر برای سوء هاضمه و بهبود رفلاکس معده می‌خواهید از خواص این گیاه بهره‌مند شوید.
طبق یک دستور دیگر، برای بهبود علائم زخم گوارشی مانند درد و التهاب، می‌توانید یک قاشق چای‌خوری پودر شیرین بیان را با یک لیوان شیر سه بار در روز میل کنید. قویاً توصیه می‌کنیم قبل از مصرف منظم و مستمر شیرین بیان برای زخم گوارشی، با پزشک خود مشورت نمایید؛ به خصوص اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید.
در نهایت حتما به احتیاطات مصرف و عوارض جانبی احتمالی شیرین بیان که در بخش بعدی توضیح می‌دهیم، توجه کافی داشته باشید.
عوارض شیرین بیان برای معده
با همه فواید ویژه‌ای که شیرین بیان برای معده و بدن دارد، لازم است از عوارض جانبی احتمالی، تداخلات دارویی و احتیاطات مصرف آن نیز آگاه باشیم.
هم مصرف طولانی شیرین بیان و هم مصرف دوزهای بالا از این گیاه ممکن است به تجمع گلیسیریزین در بدن بینجامد. سطح بالای این ماده در بدن به افزایش غیر عادی هورمون استرس کورتیزول منجر شده و ممکن است در اثر آن عدم تعادل آب و الکترولیت را نتیجه دهد.
به همین دلیل توصیه می‌کنیم شیرین بیان را به مدت طولانی یا با دوزهای بالا مصرف نکنید. چنین عملی، ممکن است عوارض خطرناکی مانند موارد زیر نیز به همراه داشته باشد:
- سطح پتاسیم پایین
- فشار خون بالا
- ضعف عضلانی
- ریتم غیر عادی قلب
بنابراین افرادی که فشار خون بالا دارند یا مبتلا به نارسایی احتقانی قلب، بیماری های کلیوی یا سطح پایین پتاسیم هستند، از مصرف محصولات حاوی گلیسیریزین شیرین بیان پرهیز نمایند.
معرفی کپسول سوپرمینت باریج برای تقویت معده و سوء هاضمه
قرص سوپرمینت باریج یکی از محصولات موثر و محبوب شرکت داروسازی باریج اسانس است که برای درمان سوء هاضمه و نفخ کاربرد دارد. این داروی کاملا گیاهی، از اسانس نعنا (Mentha spicata) تشکیل شده است. سوپرمینت یک محصول ضد درد و آنتی اسپاسمودیک است و به تقویت معده نیز کمک می‌کند.
نعنا خواص زیادی برای بدن دارد که از مهم‌ترین آن‌ها مبارزه با باکتری‌های حلق و گوارش و کمک به بهبود هضم غذا میباشد. این عصاره منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند فلاونوئیدها، لیمونن‌ها و ویتامین C است. این مواد تاثیرات مثبت زیادی روی معده و تنظیم آنزیم‌های هضم‌کننده دارند.
این محصول می‌تواند به بهبود سوء هاضمه شما کمک کند. اما در نظر داشته باشید که اگر به بیماری رفلاکس معده یا سوزش سر دل دچار هستید، بهتر است از مصرف هر گونه محصول حاوی نعنا از جمله سوپرمینت باریج خودداری کنید. همچنین اگر سنگ کیسه صفرا دارید، در مصرف این محصول احتیاط نمایید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره کپسول سوپرمینت باریج، می‌توانید به صفحه آن در داروخانه آنلاین مفیدطب مراجعه کنید (روی عکس زیر بزنید). همچنین امکان خرید اینترنتی این محصول از مفیدطب فراهم است.
جمع بندی
در این مقاله درباره خواص شیرین بیان برای معده و تاثیرات آن جهت درمان بیماری‌ها صحبت کردیم. در ادامه گفتیم که زمان مصرف شیرین بیان برای معده که معمولا توصیه می‌شود، چه موقع است.
برای مشاهده انواع گیاهی بهترین قرص تقویت معده، می‌توانید به لینک زیر در داروخانه آنلاین مفیدطب مراجعه کنید.
مشاهده و خرید داروهای گیاهی معده
اگر سوال دیگری درباره مصرف شیرین بیان برای معده یا تداخلات دارویی مربوطه دارید، در قسمت نظرات ثبت کنید تا با کمک متخصصین مفیدطب به آن ها پاسخ دهیم.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
