ضایعات پوستی انواع مختلفی دارند به طوری که هر شخص در طول عمر خود لااقل به چند نوع از این ضایعات دچار می‌شود. راه درمان و پیشگیری از این ضایعات به خصوص برای خانم‌ها جزو مواردی است که همیشه به دنبال آن هستند. در این مقاله از مجله سلامت مفیدطب به بررسی ساختار پوست و انواع ضایعات پوستی می‌پردازیم و در ادامه روش‌های درمان بیماریهای پوستی با طب سنتی را بیان خواهیم کرد. مطمئنا مطالعه این متن برای شما هم مفید خواهد بود. با ما همراه باشید.
ساختار پوست
حکمای طب سنتی ایران با تکیه بر مشاهدات بالینی خود و استفاده از تجربیات گذشتگان به تبیین ساختار و عملکرد تک تک اعضای بدن پرداخته‌اند که در این میان، پوست به دلیل در دسترس بودن و تظاهرات بالینی مشهود، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است. نکته قابل توجه این است که با وجود عدم بهره‌گیری حکمای طب ایرانی از هرگونه تجهیزات و تکنولوژی پیشرفته که در حال حاضر براى تشخیص ساختار و عملکرد سلولی و بافتی بدن به کار می‌رود، تشابهاتی جدی در برخی از یافته‌های آنها درخصوص آناتومی و فیزیولوژی پوست با یافته‌های طب رایج در این زمینه مشاهده می‌شود. اگرچه در بخش‌هایی نیز بین دیدگاه‌های این دو مکتب طبی اختلافاتی دیده می‌شود.
بیشتر بخوانید: ۱۰ ترفند برای داشتن پوستی صاف و روشن
در نگاه طب ایرانی پوست از حیث ساختار و منشأ جنینی درحقیقت عضوی شبیه به عصب است. از منظر بافت‌شناسی، پوست دارای قوام بافتی معتدل دانسته شده که از ترکیب لیف و پایانه‌های عصبی، گوشت و رگ‌هاى باریک شکل گرفته است. قوام بافتی معتدل یعنی بافت نه آنقدر متخلخل و سست است که قادر به حفظ حرارت نباشد و نه آنقدر محکم و ضخیم است که عرق و حرارت نتوانند از آن خارج شوند.
جلد ظاهر بدن نسبت به غشاهای داخلی ضعیف‌تر، ولیکن ضخیم‌تر است؛ چرا که دائم در ارتباط با عوامل محیطی از جمله حرارت، خشکی، رطوبت و برودت است و به این دلیل لازم است ضخامت و صلابت بیشتری از سایر غشاهای داخلی بدن داشته باشد.
پوست بسیار حساس بوده و دارای قدرت لامسه قوی است؛ به جهت آنکه ساختاری شبیه به ساختمان عصب داشته و در ترکیب بافتی آن پایانه‌های عصبی فراوان وجود دارند. در واقع بسیاری از عصب‌های حسی و حرکتی که از دماغ (مغز) یا از نخاع منشأ گرفته‌اند، درنهایت به پوست رسیده و در آنجا پراکنده می‌گردند.
پوستِ همه قسمت‌های بدن در میزان نرمی، ضخامت، تعداد و اندازه منافذ مساوى نیستند؛ بلکه
- صلابت و ضخامت بعضى قسمت‌ها زیادتر و برخی کمتر
- بعضى قسمت‌ها دارای حس بیشتر و برخی کمتر
- بعضى قسمت‌ها دارای مو و برخی بخش‌های پوست بدون مو می‌باشند.
از حیث عملکرد و فیزیولوژی این عضو نیز در طب سنتی به نقش تنظیمی جلد جهت تهویه و تنظیم حرارت بدن، جایگاه پوست به عنوان مسیر عبور برخی گازها و بخارات متصاعد از بدن و نیز نقش این عضو در دفع برخی فضولات و مواد زائد بدن از طریق تعریق و… اشاره گردیده و همه این موارد به عنوان بخشی از عملکرد و فیزیولوژی پوست در منابع طب رایج نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
انواع ضایعه پوستی در طب سنتی
برای تشخیص نوع بثورات و خلط تجمع‌یافته در آنها، می‌بایست در معاینه به کیفیت درد، رنگ ضایعه و لمس موضع مربوطه توجه کرد.
- چنانچه درد محل ضایعه با ضربان و کشیدگی همراه بوده و رنگ بثره سرخ و پوست گرم باشد، بثور را دموی می‌گویند.
- اگر درد همراه با سوزش و التهاب بوده و رنگ بثره سرخ مایل به زردی و پوست گرم‌تر از حالت دموی باشد، بثورات صفراوی هستند.
- چنانچه بثورات بدون درد و رنگ ضایعه سفید و پوست سرد و ملایم باشد، بثورات بلغمی است.
- اگر رنگ بثورات مایل به تیرگی و سیاهی و پوست سرد و سفت باشد، بثورات در نوع سوداوی طبقه‌بندی می‌شوند.
برای مشاهده لیست انواع محصولات تقویت پوست و مو می‌توانید از طریق لینک زیر از داروخانه دکتر اصیلی خرید خود را انجام دهید:
علل بروز بیماری پوستی در طب سنتی
اعتقاد حکمای طب ایرانی این بوده است که فضولات تولیدشده به دنبال فعل و انفعالات داخلی بدن، حتی‌الامکان باید از طریق اندام‌های دفعی طبیعی از جمله پوست از بدن خارج شوند و عدم دفع فضولات می‌تواند سبب ایجاد طیف وسیعی از بیماری‌ها گردد.
عوامل مختلفی زمینه را برای بروز بثورات آماده می‌کند که در این میان می‌توان به تغذیه به عنوان عاملی مهم در تولید اخلاط در بدن اشاره نمود و از آنجا که هر خوردنی و نوشیدنی که وارد بدن می‌شود، در کبد تبدیل به خلط می‌گردد، لذا تغذیه اهمیت و جایگاه خاصی در تولید اخلاط طبیعی یا غیر طبیعی در بدن دارد. از دیگر عوامل مؤثر در این زمینه می‌توان به ضعف عضوی در پوست بدن یا کاهش دفع مواد زائد از پوست به دلایل مختلف از جمله تنگی مسامات (منافذ) پوستی اشاره کرد.
درمان بیماریهای پوستی با طب سنتی
حکمای طب سنتی ایران نیز با تأمل در تظاهرات و بثورات پوستی، به طیف وسیعی از اختلالات درونی بدن پی برده و با توجه به علت ایجاد ضایعه، از شیوه‌های درمانی متنوع بی‌عارضه یا کم‌عارضه بهره می‌برده‌اند. در فهرست زیر، به اختصار به بررسی برخی از شایع‌ترین بیماریهای پوستی و معادل اسمی و پیشنهادات مربوط به درمان بیماریهای پوستی با طب سنتی ایران، اشاره می‌کنیم. از آنجایی که هر یک از این بیماریهای پوستی علل مختلفی می‌توانند داشته باشند و در هر مورد، درمان براساس علت متفاوت است، در مقالات بعدی به بررسی اختصاصی درمان هرکدام از بیماریهای پوستی در طب سنتی خواهیم پرداخت.
زخم و جای زخم
جراحه یا ریش: جداشدن اتصال پوست عضلانی که به دنبال بریدگی، کوفتگی، سوختگی یا فرورفتن اشیای تیز ایجاد می‌شود.
اسکار یا جای زخم (تحجر جرح): التیام یافتن و به هم نزدیک شدن قسمت‌های زخم همراه سختی بافت مربوطه.
اسکار هایپرتروفیک (رد زخم برآمده): زیاده‌روی در رویش بافت جدید در محل زخم که لحم زائده گفته می‌شود.
اگر زخم صورت کاملا بهبود یافته و تنها برجستگی زیر پوستی به دست می‌خورد از روغن بابونه استفاده کنید. روزی دو بار به ملایمت رویش ماساژ دهید. همچنین می‌توانید دو ماه ضماد ژل تازه آلوئه‌ورا را روی زائده استفاده کنید و اجازه دهید شب تا صبح بماند.
یکی از محصولات ترمیم جای زخم و سوختگی پماد ریکاو است که ممکن است نام آن را شنیده باشید. این محصول از مواد مؤثره گیاهی تهیه شده و اثرات ضد التهابی دارد. از این پماد برای بهبود ادرار سوختگی، زخم بستر و زخم‌های دیابتی نیز استفاده می‌شود.
لک و جای جوش
آرد باقالی مصری، آرد نخود خام، نشاسته و کتیرا آسیاب شده (به نسبت مساوی) الک بفرمایید و هر بار یک قاشق غذاخوری سر پر با سفیده تخم‌مرغ خمیر کرده روی جای باقی‌مانده جوش‌ها ماسک بفرمایید. حواس‌تان باشد ماسک کردن را به سمت بالا و خارج انجام دهید. اجازه دهید چهار ساعت روی پوست بماند. سپس به ملایمت و صبورانه با آب سرد صورت را بشویید. هفته‌ای دو بار تکرار کنید و در فاصله دو ماسک از افشانه آب و گلاب و پاشیدن گلاب به صورت‌تان استفاده کنید.
اگزما
نمله یا ضایعه‌ای که با خارش و سوزش همراه است و سطح آن به مرور بیشتر می‌شود. ممکن است حاوی صفرای خالص باشد که باعث سوزش زیاد پوست می‌شود و به آن نمله ساده گفته می‌شود.
روغن نارگیل در پیشگیری از رخداد اگزما خوب است و روغن بنفشه بادام در هنگام بروز بیماری مناسب است، دستکش نخی بپوشید و هنگام کار با آب و مایع شوینده روی دستکش نخی، دستکش لاستیکی نیز بپوشید.
برای تهیه انواع پماد درمان اگزما می‌توانید از طریق لینک زیر این محصولات را مشاهده، بروشور آنها را بررسی و سپس اقدام به خرید کنید:
زخم بستر
همان تقرطح قطاه که با التهاب و قرمزی پوست پشت و باسن بیماران زمین‌گیر مشخص می‌شود. اگر هنوز فقط پوست ملتهب است و زخم ایجاد نشده ممکن است پزشک متخصص طب سنتی توصیه کند که از پانسمان دنبه تازه هرشب به مدت دو ساعت استفاده کنید، سپس پانسمان را باز کرده و با آب ولرم ملایم بشویید. ترکیبات حاوی عسل و ابوخلسا نیز برای کنترل التهاب زخم بستر مفید هستند.
از لینک زیر می‌توانید محصولات گیاهی ترمیم زخم از جمله پماد زخم بستر را مشاهده و تهیه کنید:
خشکی و ترک پوستی
شقاق جلد که در هر قسمت از بدن ممکن است ایجاد شود و معمولا به علت خشکی پوست است. علت آن ممکن است خارجی مثل باد گرم یا سرد، شستشوی زیاد باشد یا علل داخلی مثل سوء مزاج خشک ساده یا مصرف زیاد غذاهای تند و خشک‌کننده
- خشک شدن پوست با اگزما متفاوت است، اگر پوست فقط خشک می‌شود دائم شب‌ها روغن بادام شیرین به صورت موضعی استفاده کنید و طی روز بعد شستشوی دست‌ها کرم مرطوب‌کننده مناسب بزنید.
- ماسک خیار آب‌رسان و رطوبت بخش و روشن‌کننده ملایم است که هر شب هم می‌توانید از آن استفاده کنید.
- اگر پوست‌تان خشک است ژل تازه آلوئه‌ورا را به آب لیموترش اضافه کنید و اجازه دهید ترکیب ۲۰ دقیقه روی پوست بماند.
- پاشیدن آب سرد و یا گلاب سرد به صورت به ترتیبی که به خودی خود خشک شود نیز در آب‌رسانی و تقویت پوست موثر است.
میخچه و زگیل
به میخچه معمولا مسماریه گفته می‌شود که به علت خراشیدگی و آسیب پوست معمولا در انگشتان پا ایجاد می‌شود. برای درمان میخچه می‌توانید ضمادی از سیاه دانه ساییده شده با کمی عسل آماده کنید، ابتدا یک ساعت پا را در آب گرم قرار دهید که خوب خیس بخورد، پوسته‌های اضافی خیس‌خورده را با ناخن‌گیر خوب جدا کنید و روی میخچه ضماد را بگذارید و چسب زخم بزنید، یک هفته هر ۱۲ ساعت ضماد را عوض کنید با آب بشویید، بخش‌های مرده را جدا کنید تا از ریشه خارج شود.
اگر جای آن خشک شد از روغن کدو و روغن بادام استفاده کنید.
به زگیل نیز توئول گفته می‌شود که ضایعه‌ای سخت و دایره‌ای شکل است و در محل‌ها یا به اشکال مختلف ممکن است دیده شود. زگیل ویروسی است و امکان پخش شدن دارد. در واقع کندن آن با دست و خون‌ریزی مختصری که پیدا می‌کند می‌تواند موجب تشدید بروز آن شود. در طب سنتی خراشیدن زگیل با یک سوزن داغ‌کرده که تمیز است و سپس چکاندن شیره برگ درخت انجیر از جمله درمان‌های بی‌عارضه مطرح شده است. با این حال خراشیدن سطح زگیل توسط خود فرد پیشنهاد نمی‌شود. همچنین می‌توانید تره را با سماق پخته و به محل زگیل ضماد نمایید.
قطره میخچه و زگیل گیاهی معمولا برای درمان این ضایعات پوستی رایج‌تر هستند، برای خرید آن وارد لینک زیر شوید:
کومدون و آکنه
کومدون‌ها یا جوش‌های غیرالتهابی، همان جوش‌های زیرپوستی و سفید هستند که در طب سنتی به آنها بثورات لبنیه گفته می‌شود، در جوانی و روی صورت و بینی ایجاد می‌شود و با فشار دادن آن ماده غلیظی خارج می‌شود.
کهیر
شری، ضایعات برآمده و قرمز که ناگهانی بروز پیدا می‌کنند و خیلی می‌خارند و ممکن است با خروج رطوبت ناشی از بلغم شور یا صفرا همراه باشد.
- برای درمان انواع صفراوی بیمار می‌تواند عرق کاسنی نصف استکان صبح ناشتا میل کند. یبوست حتما بابد درمان شود.
- همچنین می‌توانید دو قاشق. خاکشیر و یک قاشق شکر سرخ را با آب ترکیب کرده، نیم ساعتی بماند تا خاکشیر لعاب بدهد، سپس صبح ناشتا میل کنید.
عرق سوز
حصف یا شوکی، با خارش و سوزن سوزن شدن و قرمزی پوست در محل تعریق زیاد و در مناطق گرم و در افرادی که بهداشت را خوب رعایت نکنند، اتفاق می‌افتد.
می‌توان از انواع روغن‌های سبک مثل روغن خیار و زیتون یا موادی مثل عسل برای پیشگیری از عرق سوز شدن استفاده کرد. از برگ ساییده شده و الک‌شده “مورد” استفاده کنید. اسپری گلاب سرد یا گذاشتن برش‌های خیار نیز می‌تواند التهاب و سوزش را کم کند.
لک پوستی
لک‌های پوستی در طب سنتی ممکن است لک‌هایی ناشی از آسیب پوستی، آفتاب سوختگی یا کک و مک باشند. گاهی نیز فرد درخشندگی پوست را از دست می‌دهد یا به علت مشکلات داخلی مثل مشکلات کبدی، دچار لک‌های پوستی تیره می‌شود.
بسته به غذای شب، مصرف ادویه و تنقلات شور، حالات روانی و خواب شبانه شما پوست صورت تغییر می‌کند. شب‌ها به صورت‌تان گلاب بزنید و سبزیجات تازه بیشتر میل کنید. البته بهتر است جهت بررسی ابتلا به بیماریهای داخلی، ابتدا توسط پزشک ویزیت شوید.
صابون روشن کننده پوست گل سیتو حاوی آربوتین گیاهی است و یک گزینه عالی برای پوست‌هایی که دارای ملاسما (لکه‌های بارداری)، کک و مک و لکه هستند به شمار می‌رود. این صابون دارای اثر نرم‌کننده و مرطوب‌کننده است و مصرف آن موجب شفاف و روشن‌تر شدن پوست می‌گردد.
خرید صابون ضد لک و روشن کننده قوی
ویتیلیگو
پیسی یا همان بیماری برص در طب سنتی است که با تغییر رنگ برخی از مناطق پوست مشخص می‌شود. متاسفانه بیماری برص درمان مشخصی تا به امروز نداشته است، در کشورهای پیشرفته از ژن درمانی استفاده می‌شود. ولی اینکه شما حتما این ژن را داشته باشید تنها یک احتمال است.
مواردی که در لک‌های پوستی بسیار مورد تایید است و باید رعایت کرد: عدم مخلوط نمودن ماست و ترش‌ها است، ترشی و ماهی، انواع مایونز و سس‌ها، غذاهای غوطه‌ور در روغن
اینکه گفته می شود بلغم عامل برص است همیشه صحیح نیست، گرچه به تجربه ثابت شده که بروز برص در مزاج‌های سرد و تر رواج بیشتری دارد. بنابراین پزشک متخصص طب سنتی بسته به نوع تشخیص، ممکن است درمان‌های متفاوتی تجویز کند.
پسوریازیس
بیماری پسوریازیس یک بیماری پوستی است که چرخه طبیعی زندگی سلول‌های پوستی در آن از حالت تعادل خارج شده و باعث ضایعات پوستی ملتهب در سطح پوست می‌شود. این بیماری خود ایمنی که انواع مختلفی نیز دارد، از راه‌های مختلف در علم پزشکی و نیز طب سنتی تلاش برای درمان آن می‌شود. در مقاله‌ای جداگانه به بررسی کامل درمان بیماری پسوریازیس در طب سنتی پرداخته‌ایم.
خارش
خارش؛ احساسی درونی و ذهنی است که ممکن است به علت‌های مختلفی از جمله خشکی پوست ایجاد شود. خارش پوست در هر ناحیه‌ای باعث می‌شود دلمان بخوهد آن ناحیه را بخارانیم و با خاریدن، احساس بهتری داشته باشیم. خارش ممکن است به علل جدی‌تری از جمله کم‌خونی یا کم‌کاری تیروئید، مشکلات کبدی یا بیماریهای پوستی عفونی مثل گال باشد.
در مورد خارش نیز در مقاله‌ای اختصاصی به طور کامل درمورد علت‌های بروز خارش در طب سنتی صحبت کرده‌ایم.
جمع بندی
همانطور که در طول متن خواندید ضایعات پوستی دارای انواع گوناگونی هستند. اما انتخاب روش درمان بیماریهای پوستی با طب سنتی نیاز به شناخت علت نوع عارضه دارد. این مقاله به شما کمک می‌کند بهترین نوع درمان گیاهی و سنتی را برای ضایعه پوستی که ممکن است به آن دچار شده باشید، انتخاب کنید.
شما می‌توانید برای خرید انواع داروهای درمان ضایعات پوستی و سایر محصولات گیاهی، انواع مکمل‌ها، محصولات بهداشتی و ضدعفونی‌کننده به سایت داروخانه آنلاین مفیدطب مراجعه کرده و با مشاهده اطلاعات کامل بروشور هر محصول اقدام به خرید نمایید. محصول موردنظر خود را در سریع‌ترین زمان ممکن درب منزل تحویل خواهید گرفت.
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
