همان‌طور که حتما می‌دانید زیره سیاه (caraway) گیاهی است که برخی افراد از روغن، میوه و دانه آن استفاده دارویی می‌کنند. احتمالا تا کنون درباره فواید زیره سیاه برای کمک به بهبود سوء هاضمه چیزهایی شنیده‌اید. برخی از افراد زیره سیاه را برای کمک به بهبود سوء هاضمه، سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و سایر مشکلات به صورت خوراکی مصرف می‌کنند. اما برای این مصارف شواهد علمی خوبی وجود ندارد. در این مقاله از مجله سلامت مفید طب به بررسی زیره سیاه برای معده درد و گوارش می‌پردازیم. همچنین عوارض جانبی زیره سیاه را معرفی می‌کنیم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
زیره سیاه چیست؟
زیره سیاه (caraway) گیاهی منحصر به فرد است که سابقه‌ای طولانی به عنوان ادویه در آشپزی دارد. همچنین مدت زیادی است که از آن به عنوان یک گیاه دارویی استفاده می‌شود.
با وجود اینکه اغلب تصور می‌شود این غلاف‌های ریز قهوه‌ای رنگ، دانه هستند اما این‌طور نیست. در واقع این‌ها میوه‌های خشک شده گیاه زیره هستند.
طعم تلخ و خاکی ملایم زیره سیاه، طعم شیرین بیان، گشنیز، بادیان رومی و رازیانه را تداعی می‌کند. این ادویه معطر به صورت کامل یا پودر شده در غذاها و شیرینی‌های مختلف کاربرد دارد.
برای استفاده دارویی از زیره سیاه، می‌توان آن را به صورت دمنوش یا مکمل مصرف نمود. همچنین می‌توان اسانس روغنی آن را روی پوست مالید.
در واقع تحقیقاتی که هنوز در مراحل اولیه هستند، نشان می‌دهند ترکیبات معطری که باعث طعم متفاوت زیره سیاه‌اند، ممکن است فوایدی برای سلامتی از جمله بهبود گوارش داشته باشند.
در ادامه این مقاله به مواد مغذی، مصارف و عوارض جانبی زیره سیاه می‌پردازیم.
همچنین شاید علاقه‌مند به این مقاله باشید: قطره زیره باریج اسانس، قطره گیاهی کاهش‌دهنده وزن و اشتها
مواد مغذی زیره سیاه
یک قاشق غذاخوری (حدود ۶.۷ گرم) زیره سیاه، مقادیر زیر از مواد مغذی را تامین می‌کند:
- کالری: ۲۲
- پروتئین: ۱.۳ گرم
- چربی: ۰.۹ گرم
- کربوهیدرات: ۳.۳۴ گرم
- فیبر: ۲.۶ گرم
- مس: ۶.۷% از DV (درصد ارزش غذایی روزانه)
- آهن: ۶.۱% از DV برای زنان
- منیزیم: ۵.۴% از DV
- منگنز: ۴.۸% از DV برای زنان
- کلسیم: ۳.۶% از DV
- زینک یا روی: ۴.۶% از DV برای زنان
همچنین زیره یک منبع غنی از آنتی اکسیدان‌های تقویت کننده سلامتی از جمله لیمونن و کاروون است.
فواید بالقوه زیره سیاه برای سلامتی
قرن‌هاست از زیره سیاه در طب سنتی استفاده می‌شود. جالب است بدانید که تحقیقات اولیه برخی از این مصارف را تایید می‌کنند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
زیره سیاه، دارای خواص ضد التهابی
چندین ترکیب موجود در زیره سیاه دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی قوی هستند.
با وجود اینکه التهاب یک پاسخ طبیعی بدن است، اما التهاب مزمن می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات و بیماری‌های مختلف از جمله بیماری التهابی روده (IBD) شود. علائم این بیماری می‌تواند شامل زخم، گرفتگی، گاز، اسهال، نیاز فوری به دفع مدفوع و تحریک بافت گوارشی باشد.
در مطالعه‌ای بر روی موش‌های مبتلا به IBD، هم عصاره زیره و هم اسانس روغنی آن، التهاب در بافت روده بزرگ را به خوبی داروهای مبتنی بر استروئید متداول کاهش دادند.
با وجود اینکه این نتایج امیدوارکننده هستند، اما در این رابطه به تحقیقات انسانی نیاز است.
قرص هزال، حاوی ترکیبات گیاهی مختلفی مانند زنیان، رازیانه و زیره سیاه است که بر اساس ترکیبات توصیه شده در کتب طب سنتی تهیه شده است. این قرص لاغری علاوه بر اینکه به پاکسازی بدن شما می‌کند، تقویت‌کننده معده، کاهش‌دهنده تری گلیسیرید و کلسترول نیز میباشد. قرص هزال را از داروخانه آنلاین مفیدطب می‌توانید تهیه کنید:
نکته: در زمان حاملگی و شیردهی استفاده از این دارو مجاز نمی‌باشد. برای اطلاعات بیشتر درباره این داروی گیاهی، به صفحه آن (دکمه بالا) مراجعه کنید.
زیره سیاه برای گوارش سالم
حالا ببینیم که چطور زیره سیاه برای معده درد و گوارش می‌تواند مفید باشد. به صورت تاریخی از زیره سیاه برای درمان برخی از مشکلات گوارشی از جمله سوء‌هاضمه و زخم معده استفاده می‌شود. روغن زیره سیاه ممکن است هضم را بهبود بخشد و اسپاسم معده و روده را برطرف کند.
تعداد کمی مطالعه کوچک انسانی نشان می‌دهد که روغن زیره سیاه، بافت ماهیچه صاف دستگاه گوارش را شل می‌کند و در نتیجه علائم سوء هاضمه از جمله گاز شکم، گرفتگی و نفخ را برطرف می‌نماید.
مکانیزم عملکرد دقیق زیره در این مورد هنوز مشخص نیست، اما ممکن است این تاثیر به دلیل خاصیت ضد میکروبی این گیاه باشد.
یک مطالعه درون کشتگاهی، نشان داد که اسانس روغنی زیره سیاه، از رشد باکتری‌های مضر روده جلوگیری می‌کند، در حالی که تاثیری روی باکتری‌های مفید ندارد. این باکتری‌های خوب مواد مغذی تولید می‌کنند، التهاب را کاهش می‌دهند، هضم را بهبود می‌بخشند و سیستم ایمنی را تقویت می‌نمایند.
یک مطالعه درون کشتگاهی دیگر، نشان داد که عصاره زیره سیاه با باکتری H. pylori که باعث زخم معده و التهاب گوارشی می‌شود، مبارزه می‌کند.
با این حال، هنوز به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.
همچنین بخوانید: زیره سبز یا سیاه؟
عوارض جانبی زیره سیاه و خطرات بالقوه آن
مصرف خوراکی زیره سیاه در مقادیر موجود در غذا، برای بیشتر افراد احتمالا بی‌خطر است. همچنین مصرف دارویی کوتاه مدت زیره سیاه برای بیشتر افراد ممکن است ایمن باشد.
روغن زیره سیاه در صورت مصرف با روغن نعناع فلفلی می‌تواند باعث آروغ، سوزش سر دل و تهوع شود.
استعمال زیره سیاه روی پوست در مقادیر دارویی برای بیشتر افراد احتمالا بی‌خطر است، اما ممکن است در افراد حساس باعث بثورات پوستی و خارش شود.
به این دلیل که زیره سیاه بسیار قوی است، قبل از مصرف آن به صورت مکمل با پزشک خود مشورت نمایید. همچنین قبل از افزودن مقدار زیادی زیره سیاه به رژیم غذایی خود، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
هیپوگلیسمی
نشان داده شده دانه زیره سیاه باعث کاهش سطح قند خون می‌شود. هنوز به تحقیقات بیشتری برای درک اثرات آن بر روی انسان نیاز است. در نتیجه افراد مبتلا به دیابت باید در مصرف روغن زیره، عصاره زیره و سایر مقادیر زیاد زیره احتیاط کنند.
این مسئله به این خاطر است که مقدار زیاد زیره می‌تواند قند خون را در حد بسیار زیادی پایین بیاورد و منجر به هیپوگلیسمی (سطح بسیار پایین قند خون) شود.
افراد مبتلا به دیابت در صورتی که بخواهند از روغن زیره برای کمک به کنترل قند خون خود استفاده کنند، حتما باید با پزشک مشورت نمایند.
زیره سیاه در بارداری
اثرات زیره سیاه در بارداری مورد مطالعه قرار نگرفته است. تا زمان انجام مطالعات بیشتر، زنان باردار باید برای احتیاط از مصرف مقدار زیاد دانه زیره سیاه خودداری کنند.
جمع‌بندی
در این مقاله از مجله سلامت مفید طب به بررسی زیره سیاه پرداختیم. همان‌طور که گفته شد، هنوز تحقیقات علمی درباره فواید و اثرات زیره سیاه بسیار محدود است، اما به‌صورت سنتی از این ادویه برای درمان مشکلات مختلف استفاده می‌شود. همچنین دیدیم که چطور زیره سیاه برای معده درد و گوارش ممکن است اثرگذار باشد.
مصرف خوراکی این ادویه در مقادیر موجود در غذا برای بیشتر افراد احتمالا بی‌خطر است. اما در صورتی که قصد دارید مقدار زیادی از آن را مصرف نمایید، مواردی را که در قسمت عوارض زیره سیاه به آن‌ها پرداختیم، در نظر داشته باشید و با پزشک خود در این رابطه مشورت نمایید.
شما می‌توانید برای تهیه انواع مکمل و قرص تقویت معده از سایت داروخانه آنلاین مفید طب روی دکمه زیر کلیک کنید:
منابع: سایت‌های healthline و WebMD
توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.
