درمان بیماری اعصاب و روان در طب سنتی

امروزه بیماری‌های اعصاب و روان بسیار متعدد و در عین حال شایع هستند. افسردگی بسیاری از افراد را حداقل در یک برهه از زندگی، درگیر و بعضاً زمین‌گیر می‌کند. بیماری های روان مثل انواع اختلالات اضطرابی، باید مثل بیماری‌های جسمی جدی گرفته شده و به جدیت درمان شوند. در این مقاله از مجله سلامت مفیدطب به بررسی درمان بیماری اعصاب و روان در طب سنتی شامل افسردگی، اضطراب و بی‌خوابی می‌پردازیم.

بیماری اعصاب و روان در طب سنتی

این بیماری‌ها همچون بیماری‌های فیزیکی، از دیرباز جوامع انسانی را درگیر کرده‌اند، هرچند ممکن است با علائم و اسامی متفاوتی در متون طب کهن تعریف شده باشند. طب سنتی ایران نیز اهمیت بسیاری برای سلامت روان قائل است، چنان‌که یکی از شش اصل ضروری در طب سنتی، «ارواح نفسانیه» یا همان حالات روحی است.

شاید علاقمند باشید در مورد علائم افسردگی در طب سنتی بیشتر بخوانید.

در ادامه به برخی از درمان‌های رایج برای بعضی از انواع بیماری اعصاب و روان در طب سنتی ایران می‌پردازیم. فراموش نکنید که درمان بیماری های روان باید تحت نظر پزشک انجام شود و هریک از درمان‌هایی که در ادامه می‌خوانید ممکن است برای یک بیمار مفید و برای دیگری مضر باشد. یا داروهای گیاهی مورد استفاده برای بیمار منع مصرف یا تداخل دارویی داشته باشد.

درمان اضطراب و افسردگی

در دستگاه طب ایرانی، تغذیه در پیشگیری و درمان اختلالات خلقی نقش مهمی دارد. در ادامه به توصیه‌های ذکر شده در طب سنتی برای کاهش اضطراب و درمان افسردگی خواهیم پرداخت.

پرهیزات:

انواع ترشی‌جات، غذاهای مانده و فریزری، غذاهای سرخ شده، مصرف زیاد و بلندمدت غذاهایی که سبب ایجاد خشکی و افزایش سودا در بدن می‌شود، از قبیل بادنجان، عدس، گوشت گاو، قارچ، ادویه‌جات به خصوص فلفل و نیز غذاهای نفاخ از قبیل سیر و پیاز خام در بیماران مبتلا به افسردگی و اضطراب بسیار زیان‌بار است.

توصیه‌های غذایی:

توصیه طب ایرانی برای بهبود این بیماری، افزایش مصرف غذاهایی است که سبب کاهش سودا و ایجاد نشاط می‌شوند.

• غذاهای انرژی‌زا و نشاط آور، انواع سوپ‌های ساده به خصوص سوپ جو با سبزیجات معطر به ویژه گشنیز و ریحان و ادویه‌جاتی مانند زیره، آویشن، دارچین، زعفران، زنجبیل و…
• غذاهایی مثل نخوداب، شیرین پلو و فرنی با پودر بادام، شیربرنج، شله زرد، حریره بادام، حلوای سیب، فالوده سیب، مربای سیب، مربای بالنگ، مربای به، رب سیب، رب به و یخ در بهشت سنتی و…
• مصرف میوه‌های شیرین و رسیده مانند سیب، به، گلابی، انگور و انار شیرین بسیار مناسب است.
• از انواع خشکبار، بادام درختی، فندق و گردو نیز توصیه شده است.
• نوشیدنی‌های نشاط آور و مقوی: شربت جلاب و سکنجبین ساده، سکنجبین به لیمو، شیر بادام، شیر پسته، شیرفندق، شربت عسل، آب سیب یا گلابی با کمی عسل، گلاب، عرق بیدمشک و بهارنارنج، شربت سیب یا گلابی، شربت نارنج یا بالنگ، شربت سیب و انار، شربت گاوزبان و بادرنجبویه، شربت لیمو، شربت سیب، زرشک و لیمو، شربت مفرح، شربت شیره انگور

قطره اسطوخودوس زردبند با برخورداری از از روغن خالص اسطوخودوس تأثیر بسیار خوبی در بهبود استرس و اضطراب و بی خوابی دارد.

خرید قطره گیاهی ضد اضطراب

برخی از درمان‌های دارویی:

1. شیر افتیمون (که معمولا بهتر است ۳ روز پشت سر هم و سپس هفته‌ای یکبار میل شود)
2. دمنوش بادرنجبویه، روزی ۳ استکان
3. دمنوش اسطوخدوس، روزی ۳ استکان.
4. دمنوش گل گاوزبان، روزی ۳ استکان
5. دمنوش بابونه، روزی ۳ استکان دمنوش به یا سیب، روزی ۳ استکان
6. به اندازه یک گردو از عسل موم‌دار را زیر زبان قرار داده و سر را به مدت ۲۰ دقیقه، روی دست و روی میز تکیه دهید؛ سپس عسل و مایع درون دهان را بلعیده و موم را مانند آدامس، چند دقیقه بجوید تا مواد داخل آن کاملا جذب شود.
7. عرق تارونه، بیدمشک و بهارنارنج را با هم مخلوط کنید: ۱ لیوان از مخلوط این سه عرق را با یک قاشق چای‌خوری تخم فرنجمشک مخلوط کرده و روزانه ۱ تا ۲ لیوان میل شود.
8. ماساژ و بادکش سراسری بدن روزی یک بار انجام شود (تحت نظر متخصص)
9. ماء الجبن افتیمونی صبح ناشتا میل شود.

جهت تهیه پودر ماءالجبن افتیمونی گیاه اسانس می‌توانید از طریق لینک زیر اقدام کنید:

خرید پودر ماءالجبن افتیمونی

درمان بی خوابی در طب سنتی

از دیدگاه طب ایرانی مهم‌ترین اقدام برای درمان بیماری های روان از جمله بی خوابی، ارزیابی علت و برطرف کردن آن است. اقدامات زیر نقش کمک‌کننده دارند.

پرهیزات:

• پرهیز از خوابیدن در طی روز
• پرهیز از مصرف موادی که مانع خوابیدن می‌شوند، مثل چای به خصوص چای پررنگ و نیز چای سبز، قهوه، کاکائو، نسکافه، شکلات، غذاهای سکین و سرخ کرده، گوشت شتر، گاو، گوساله، آب یخ، مواد غذایی محرک و پر ادویه، حبوبات نفاخ
• مواد غذایی تلخ و تند و ترش و شور، غذاهای آماده و کارخانه‌ای و فریزری
• پرهیز از سروصدای زیاد
• نگاه کردن به اشیاء براق و نورانی
• فعالیت‌های شدید ذهنی یا جسمی از قبیل بازی‌های رایانه‌ای، حضور مداوم فضاهای مجازی اینترنتی
• و همچنین پرهیز از مشاجره و عصبانیت.

توصیه‌های غذایی:

مصرف برخی از نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های مفید زیر برای کاهش بی‌خوابی در طب سنتی توصیه شده است:

• مخلوط یک سوم لیوان آب کاهو، دو سوم لیوان آب سیب، ۱ قاشق مرباخوری آب لیموی ترش تازه
• روزی ۳ لیوان ماءالشعیر طبی و آب انار شیرین با گلاب و شربت گلاب
• به جای چای، روزی ۳ بار از جوشانده مخلوط ۵ گرم گاوزبان، ۵ گرم بادرنجبویه، ۵ گرم سنبل‌الطیب و ۷ گرم ریشه ایرسا (زنبق) میل کنید.

جهت تهیه عصاره سنبل الطیب زردبند می‌توانید از طریق سایت داروخانه مفیدطب و لینک زیر اقدام کنید:

خرید قطره سنبل الطیب

• شیر گردو: قبل از خواب، ۱ لیوان از آن را به آرامی و جرعه جرعه طوری میل کنید که نوشیدن آن ۱۰ دقیقه به طول بیانجامد. افراد مبتلا به بیماری صرع، سردرد و جوش پوستی، از مصرف این شیر خودداری کنند.
• حریره بادام با شیر بز به صورت منقسم چند بار در طول روز ممکن است تجویز شود.
• مربای سیب و مربای کدو
• مویز ۳۰-۲۱ عدد روزانه
• فالوده سیب
• ۵ برگ کاهوی تازه با کمی دارچین و سکنجبین شیرین
• حلوای کدو، تهیه شده از نشاسته، کدوی رنده شده، شکر، روغن بادام و تخم گشنیز
• شوربای گوشت پرندگان با نان گندم و سوپ جو با اسفناج، شوید تازه و گشنیز تازه
• سوپ گشنیز، نخوداب و فرنی با شیر بز
• عسل و شوربای مرغ با پنیرک و گشنیز
• حلوای ماش و بادام

برخی از درمان‌های بی‌خوابی:

روغن‌مالی: مخلوط روغن بنفشه، نیلوفر، بادام، کدو و گل سرخ تازه (روغنی که بیش از یک سال از تولید آن گذشته، استفاده نشود.) را روزی ۴ قطره در هر سوراخ بینی بچکانید و بر پیشانی، ملاج سر، اطراف گوش‌ها، داخل گوش، روی لب‌ها، کف پا و دست، مقعد و ناف بمالید.

بخور: کدوی سبز رنده شده، خیار رنده شده، تخم کاهو، بنفشه، پنیرک، تاجریزی، جو پوست کنده، سبوس جو، گل سرخ، برگ و تخم ختمی، برگ بید، تخم و برگ خرفه گشنیز، ریحان، ۱ قاشق غذاخوری از هر کدام که در دسترس بود را در ظرف دربسته‌ای در آب بجوشانید؛ سپس حرارت را خاموش کرده و بعد از اضافه کردن روغن گل سرخ یا روغن بنفشه، پارچه‌ای بر روی سر انداخته و روزی ۲ بار بخور دهید.

استشمام: عرق بیدمشک، گلاب، عرق ریحان و عرق نیلوفر را مخلوط کرده و در ظرفی با دهانه گشاد بریزید و کنار میز کار خود گذاشته و مکرر ببویید. شب‌ها نیز ظرف را کنار تخت خود قرار دهید تا بوی آن به مشام شما برسد.

پاشویه: بنفشه، گل سرخ، تخم کاهوی کوبیده و گشنیز را در مقداری آب جوشانده و ۲۰ دقیقه پاشویه کنید (پاها را تا زانو، در جوشانده قرار دهید).

قطره گل سرخ باریج، یک عصاره گیاهی ضد افسردگی، نشاط آور و ضد استرس است که برای بهبود کم خوابی نیز بسیار مؤثر است.

قیمت قطره گل سرخ

دوش و ماساژ: شب‌ها با آب نیم گرم دوش بگیرید؛ سپس نیم تا یک ساعت استراحت کرده و شام سبک میل کنید و قبل از خواب، بدن و پشت را آرام و ملایم ماساژ دهید.

محیط خواب: اتاق خواب شما باید کاملا تاریک و بی‌صدا و رختخوابتان نرم و راحت باشد. از چراغ خواب استفاده نکنید و توجه داشته باشید که دمای اتاق، خیلی گرم یا خیلی سرد نباشد.

نسخ طب سنتی: برخی از نسخ طب سنتی که پزشک متخصص طب سنتی ممکن است برای بی‌خوابی شما تجویز کند:

• ۱- ۲ قطره روغن بادام شیرین را قبل از خواب در بینی بچکانید.
• ۱ استکان مغز کاهو را در یک لیوان آب بجوشانید؛ سپس صاف کرده و به مدت یک هفته، شبها قبل از خواب با نبات میل کنید.
• هنگام خواب، ۲ قطره روغن بنفشه خوراکی را داخل بینی، روی گیج گاه و میان پشت گوش و گلو بمالید. روز دوم و سوم که بینی دیگر نمی‌سوزد، صبح و ظهر هم این قطره را در بینی بچکانید؛ همچنین می‌توانید ۱۰ قطره از روغن را شب هنگام خواب روی زبان بریزید. این دستور را بعد از ۱۰ روز قطع کنید.

تکنیک ریلکس: طاق‌باز دراز کشیده، پلک‌ها را ببندید و نیمه راست و چپ بدن را از شانه، کتف و گردن تا کف پا، با هم مقایسه کنید و اگر عدم تعادلی وجود دارد، با کمی چرخاندن اعضا، این عدم تعادل را برطرف کنید. وقتی تعادل برقرار شد، تنفس عمیق را شروع کنید تا زمانی که خوابتان ببرد.

زمانی که دم را انجام می‌دهید و هوا را در ریه محبوس می‌کنید، به پا فشار آورید و در آن انقباض ایجاد کرده و سپس با بازدم، این فشار را برطرف کنید و به همین ترتیب به سمت بالا بیایید و ساق پا، زانو، ران، لگن، شکم، قفسه سینه، کتف، گردن فک پایین، لب‌ها، چشم‌ها، عضلات پیشانی، بالای سر و… را در زمان دم منقبض و در زمان بازدم آزاد کنید. این روش باعث شارژ دماغی مناسب و دفع فضولات می‌شود.

همچنین انجام روش‌های زیر در ایجاد آرامش و بهبود کیفیت خواب به شما کمک می‌کند:

• قبل از خوابیدن یک بالش کوچک زیر زانو و یک حوله تاشده زیر کمر قرار دهید تا گودی کمر را پر کند. در این حالت، زانو بلندتر از شکم قرار می گیرد و کمر در وضعیت و قوس طبیعی خواهد بود و سنگینی بدن را حس نخواهید کرد.
• مصرف دم کرده مخلوط اسطوخودوس، بادرنجبویه، گل گاوزبان و سنبل الطیب، لیموعمانی و نبات، نیم تا یک ساعت قبل از خواب شبانه در صورتی که برای شما احتیاط مصرفی نداشته باشد، در به خواب رفتن موثر است.
• قرار دادن پارچه آغشته به گلاب در زیر سر، به هنگام خواب نیز در القای خواب و آرامش می‌تواند موثر باشد.
• در صورتی که فرد نیم ساعت پس از رفتن به بستر، به خواب نرود، بهتر است حتما خود را مشغول کاری کند که منجر به خستگی و خواب‌آلودگی او شود.
• ورزش ملایم، روزانه به مدت ۱۵ دقیقه، انجام شود.

برای تهیه انواع محصولات آرام‌بخش و خواب‌آور گیاهی می‌توانید از طریق زیر به سایت داروخانه مفیدطب دسترسی پیدا کنید. به راحتی می‌توانید از بین لیست محصولات، قرص خواب آور گیاهی مورد نظر خود را پیدا کنید:

مشاهده داروهای خواب آور گیاهی

جمع بندی

در این مقاله اطلاعات بسیار مفیدی درخصوص درمان بیماری اعصاب و روان در طب سنتی از جمله بی خوابی، اضطراب و افسردگی در اختیار شما قرار داده شد. همچنین پرهیزات و توصیه‌های طب سنتی را در این زمینه بیان کردیم. امیدواریم با مطالعه این متن با این بیماری‌ها بیشتر آشنا شوید و با مشورت پزشک بهترین نوع درمان را انتخاب کنید.

شما می‌توانید برای تهیه انواع محصولات گیاهی، مولتی ویتامین و مکمل، محصولات آرایشی و بهداشتی و… به داروخانه آنلاین مفیدطب مراجعه نمایید. و نیز سوالات و نظرات خود را در صفحه محصولات ثبت کنید تا متخصصین داروساز ما به آن‌ها پاسخ دهند.

توجه: مقالات مرتبط با پزشکی و سلامت داروخانه مفید طب از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند، بنابراین توصیه درمانی و پزشکی محسوب نمی‌شوند. در صورتی که مشکل پزشکی دارید، لازم است تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.